شیرمادر بهترین غذا برای نوزاد وشیرخوار است بطوری که هیچ غذا و آشامیدنی دیگری نمی تواند جانشین آن شود. این مطلب درآیات و احادیث نیز آمده است چنانچه درسوره بقره بر تغذیه شیرخوار با شیرمادر تا 2 سال کامل تاکید گردیده است.
- تغذیه با شیرمادر باعث ایجاد رابطه عاطفی وصمیمی میان مادر و شیرخوار میشود و تماس نزدیک این دو بلافاصله پس از زایمان به استحکام این رابطه کمک می نماید .
- اگرتماس زودرس بین مادر و شیرخوار بلافاصله پس از زایمان برقرار شود ،شیرخوارکمتر گریه میکند و رشد و نموسریعتری خواهد داشت .
- آغوز (کلستروم یا ماک ) شیری است که پستانها در روزهای اول پس از زایمان تولید می کنند که غلیظ و زردرنگ و یا متمایل به رنگ آبی است و مقدار آن نیز کم می باشد .
- شیرآغوز بسیار مفید است .هم موادمغذی مهمی دارد و هم کودک را در برابر بیماریها مقاوم میکند .
- ترکیب شیر مادر ازهنگام تولد تا پایان شیرخواری به تناسب نیاز کودک تغییر میکند بنابراین شیرخوار از مطمئن ترین تغذیه بهره مند میگردد.
- ترکیب شیرمادر در ابتدای شیرخوردن دارای آب بیشتر و چربی کمتر ودرانتهای شیرخوردن دارای چربی بیشتر است به طوریکه در ابتدا تشنگی شیرخوار و در انتها گرسنگی او برطرف میشود . بنابراین در هر تغذیه شیرخوار ،تخلیه کامل هر پستان لازم است .
- کودکان شیرمادر خوار تکامل شخصیت اجتماعی بهتری داشته و از ضریب هوشی بالاتری برخودار میشوند .
شیرمادر تا پایان 6 ماهگی برای تغذیه شیرخوارکافی است وتمام نیازهای او را تامین میکند و به هیچ چیزدیگری ازجمله آب نیازنمی باشد (حتی درهوای گرم )
- درصورتیکه کودک دچار اختلال رشد گردید با مشاوره کارکنان بهداشتی درمانی از پایان 4 ماهگی تغذیه تکمیلی او بایستی شروع گردد.
- مادر به هنگام شیردادن باید کاملاً آزاد و آسوده وهیچگونه فشار و اضطرابی نداشته باشد،بگونه ای که شیرخوار به راحتی شیربنوشد .
- شیرخوار دربین بازوان مادر باید طوری قرار گیرد که صورتش مقابل پستان مادر باشد تا مجبور نشود که سرش را بچرخاند .
- سرو بدن شیرخوار در یک امتداد باشد بطوری که اگرخطی از بدن کودک و قسمت فوقانی بازوری او بکشیم باید از میان گوشهایش بگذرد و شیرخوار راحت بوده و حالت کشیدگی یا پیچ خوردگی نداشته باشد .
بدن نوزاد روبروی مادر و درتماس نزدیک با مادر است .
سرو بدنش در یک امتداد قرار دارند .
صورتش روبروی پستان مادر و چانه اش به پستان چسبیده است.
لب تحتانی او کامل بطرف خارج برگشته و قسمت کمی از هاله پستان در بالای لب فوقانی او مشاهده میشود.
میکدنها کند ولی عمیق است .
صدای قورت دادن شیر بخوبی شنیده میشود.
نوزاد وقتی احساس رضایت و کفایت شیر کرد،خودش پستان را رها می کند. برای خارج کردن پستان از دهان شیرخوار مادر باید با وارد کردن انگشت کوچک خود به دهان شیرخوار پستان را ازدهان او خارج کند .
تماس پوستی مادر و شیرخوار در طول شیردهی از اهمیت خاصی برخودار است .
اگر در روزهای اول پس از زایمان ،نشستن برای مادر سخت باشد میتواند در حالت خوابیده به نوزاد خود شیربدهد .
بهتراست مادر قبل از شیردهی دستهای خود را با آب و صابون بشوید اما روزانه فقط یکبار شستن پستانها با آب کافی است و نباید از صابون استفاده شود .