تماشاي خانواده اي كه به اتفاق هم كنار دريا آمدند تا از با هم بودن لذت ببرند، زيباست اما من گاهي با اتفاقاتي مواجه ميشوم كه به عنوان يك پزشك بر خود لازم ميدانم خطرهاي ناپيداي اين سفر زيبا را تذكر دهم و با هشدار به موقع اجازه ندهم سفر لب دريا به خاطرهاي تلخ تبديل شود. در ذيل نمونه هايي از آنچه مد نظرم هست، ميآورم.
1. پابرهنه راه رفتن روي شنها
گرچه شايد اين حس لذتبخش و خوشايند باشد اما متاسفانه در موارد زيادي ديدهايم به خاطر مراعات نكردن برخي افراد بطريهاي نوشيدني يا ظروف شكستني در كنار ساحل و روي شنها رها شدهاند و تكههاي تيز و برنده آنها لابلاي شنها مخفي ماندهاند و به پاي يك بچه يا بزرگسال به شدت آسيب زدهاند.
خطر بريدگي، احتمال عفونت زخم (برحسب اينكه عمق بريدگي چقدر باشد)، خطر وجود جسم خارجي (اگر تكه شكسته بزرگ باشد و در پوست فرد برود) يا خطرهاي جدي ديگر براي سلامت عروق (اگر تكه شكسته كوچك باشد)، خطرهاي پنهان شنهاي ساحلي است. در مورد بيماران ديابتي يا كساني كه حس لامسهشان بهدليل آسيب عروق و اعصاب تخريبشده، اين آسيب و حتي خطر سوختگي ناشي از داغ بودن شنها وجود دارد.
2. استفاده از وسايل مشترك تفريح هاي ساحلي
جليقههاي نجات مخصوص قايقسواري كه مورد استفاده عموم است، نبايد در تماس مستقيم با پوست قرار بگيرد، به خصوص كسي كه پوست حساس دارد يا كودكان، بايد آن را روي لباس بپوشد. اگر ميخواهيد سوار قايق شويد يا از وسايل شنا و تيوپهاي مخصوص استفاده كنيد هم حتما بايد از تماس پوست با آن خودداري كنيد. توصيه ما استفاده از وسايل شخصي در اين موارد است.
3. حفاظت نشدن در برابر نور آفتاب
متاسفانه سرطان پوست اولين سرطان شايع ايرانيهاست و از مهمترين عوامل بروز آن آفتاب است. اشعههاي مضر آفتاب (اشعه فرابنفش) به دليل سوراخ بودن لايه ازون كه تا حدي ميتوانست مانع رسيدن آن به زمين باشد، به زمين ميرسد و سلامت پوست را در معرض خطر قرار ميدهد. سرطان پوست ميتواند معادل بروز سرطان و دستاندازي سلولهاي بدخيم به ساير ارگانها باشد. كافي است با يك فرد مبتلا صحبت كنيد تا ببينيد چطور ناگهان سرطان پوست سلامت همه ارگانهاي بدنش را نشانه گرفته است و استفاده از ضدآفتابهاي مخصوص با قدرت محافظتي مناسب (مناسب SPF) و قدرت پوشانندگي خوب بايد براي همه اعضاي خانواده حتي كودكان، قبل از رفتن كنار ساحل استفاده شود. بهتر است از اسپريهاي ضدآفتاب كه كرم را با پوشانندگي خوب روي پوست ميپاشند، انتخاب کنيد اما حواستان باشد ابتدا ضدآفتاب را کف دستتان اسپري کنيد و سپس آن را به صورت خود يا بچهها بماليد چون تماس کرم ضدآفتاب با چشمها خطرناک است.
4. اعتماد کامل به ضدآفتاب ها
يکي از اشتباههاي ديگر خانوادهها اين است که ساعتها زير نور آفتاب کنار ساحل مشغول بازي و تفريح ميمانند به اين اميد که به پوستشان ضدآفتاب زدهاند. بهتر است براي بازي بچهها يا نشستن لب ساحل، از سايهبان استفاده کنيد (سايهبانهاي سيار با قابليت نصب و حمل آسان، در بازار موجود هستند). به خودتان يادآوري کنيد اشعه ماوراي بنفشA (95 درصد اشعه ماوراي بنفش) و اشعه ماوراي بنفشB(5 درصد از اشعه ماوراي بنفش) در کمين سلامت پوست شما و خانوادهتان است.
اشعه ماوراي بنفش ميتواند به اپيدرم و درم نفوذ کند و هرچه قدرت نفوذ به پوست و مدت تماسش بيشتر باشد، فرد بيشتر آسيب ميبيند. ايجاد راديکالهاي آزاد، از بين بردن و ضعيف کردن سيستم ايمني بدن و تخريب سلولهاي مخصوص آن و آسيب به DNA از زيانهاي اشعه است. اين اشعه به موج پيري معروف است و باعث افتادگي پوست و ايجاد چروک ميشود.
اشعه ماوراي بنفش B هم در مهار سيستم ايمني بسيار ماهرانه عمل ميکند اما ميتوانيم با حفاظت در برابر آفتاب، مانع رسيدن اين اشعههاي مضر به بدن شويم و با تغذيه درست و تغيير شيوه زندگي، به ترميم سلولهاي آسيبديده در اثر آفتاب، کمک کنيم. توصيه ساده و بسيار ساده من به شما، نوشيدن چاي سبز است. چاي سبز چون به صورت سرد هم سرو ميشود، ميتواند نوشيدني مناسب کنار ساحل و لذتبخش باشد. اين نوشيدني خوب تغييرات روي DNA را ترميم خواهد کرد.
مصاحبه هفته نامه سلامت شماره 485