ممكن است شما هم تجربه ريزش مو را در زندگي داشته باشيد يا در مورد ريزش موهايتان فكر كرده باشيد...شايد هم خانواده و دوستانتان در مورد كاهش موي سر هشدار داده باشند يا با مشاهده تصوير خودتان در آينه متوجه عقب رفتن خط رويش موي سرتان شده باشيد و فكر كنيد از آنچه هستيد مسنتر به نظر ميرسيد، اما تا به حال به اين فکر کردهايد که ميشود جلوي اين مشکل را از ابتدا گرفت؟ تا حالا براي درمان اقدام کردهايد؟ اگر مشکل ريزش مو داريد يا اگر قصد داريد براي کاشت مو اقدام کنيد، بد نيست گفتوگوي «زيبايي» اين هفته را با دکتر محمدعلي نيلفروشزاده، متخصص پوست و عضو هيات علمي دانشگاه علومپزشکي تهران درباره همين موضوع بخوانيد.
سلامت : طاس شدن سر براي خيليها کابوس است. آيا همه ريزش موها به اينجا ختم ميشود ؟
نه، طاسي مرحله نهايي ريزش مو است كه كلي يا جزيي اتفاق ميافتد، هر فرد به طور طبيعي روزانه 60 تا 100 تار موي خود را از دست ميدهد و نبايد اين ريزش مو که معمولا هنگام شستشو يا برس كشيدن اتفاق ميافتد و كاملا عادي است، باعث نگراني شود. حتي از دست دادن روزانه 100 تار مو براي مدت كوتاه هم به مراجعه به متخصص نياز ندارد و ممكن است يك واكنش موقت به عوامل داخلي يا خارجي از نظر ساختار بيولوژيكي بدن باشد و پس از مدتي مو به حالت طبيعي برميگردد.
سلامت : اين عوامل داخلي يا خارجي چيست ؟
خيلي چيزها ميتواند باشد؛ از مصرف يک دارو بگيريد تا تغييرات هورموني، استرسهاي روزمره و حتي عوض کردن شامپو. درواقع تا تطبيق يافتن دوباره بدن با اين شرايط، ريزش مو رخ ميدهد و مثلا به جاي ريزش 30 تار مو، روزي 100 تار ميريزد پس بدون نگراني و مراجعه به پزشک ميتوان موضوع را پذيرفت. حتي گاهي همين استرسها و دلهره و تلاش براي وقت گرفتن از پزشک و... ميتواند ريزش موي ساده را به يک بحران تبديل کند و مشکلي واقعي براي سلامت همه اعضاي بدنتان در اثر اين استرس ايجاد شود.
سلامت : اما گاهي افراد در عرض مدت کوتاهي دچار ريزش موي ناگهاني و غافلگيرانه ميشوند. با اين موضوع چگونه ميتوان کنار آمد ؟
اتفاقا اين ريزش وسيع و شديد مو خطر كمتري دارد و ميتواند به دنبال شوكهاي هيجاني يا ناراحتيهاي رواني يا جسمي مانند زايمان و سقط جنين، تبهاي شديد، بيهوشي عمومي، مسموميت و مصرف بعضي داروها رخ دهد. بهتر است در مورد ساير عوامل مانند گرفتن رژيمهاي سخت و غيرعلمي که با كمبودهايي تغذيهاي همراه است، حساس باشيم و توجه ويژهاي کنيم.
سلامت : ميخواهيد بگوييد گاهي ما با شيوه غلط زندگي به سلامت موهايمان صدمه ميزنيم ؟
بله. اين كمبود اسيدآمينههاي اساسي، روي و مس، ويتامينهايB، ويتامين H (بيوتين)، ويتامين AوE که ميتواند باعث ضعف پياز مو شود، بهراحتي قابل پيشگيري است و با مصرف اين مواد ميتوانيم پيري پوست و موها را به تاخير بيندازيم يا با ترک سيگار و قليان و خواب خوب و ورزش و مديريت استرسهايمان ميتوانيم همه بدن از جمله پوست و موهايمان را سلامت نگه داريم. اگر اين کارهاي اصلاحي را در زندگي عادي خود وارد کنيم، حتي تا حدي ميتوانيم در بروز ريزش موي ارثي که از خانواده به ما ارث رسيده، دخالت کنيم و آن را عقب اندازيم. مثلا كشيده شدن بيش از حد مو، آرايش نامناسب موها به عنوان مثال مدل دم اسبي و جمع كردن موها در بالاي سر، فر زدن مداوم، استفاده از مواد پاككننده قوي و دكلره كردن، همگي ميتوانند باعث ريزش مو شوند.
سلامت : چکاپهاي سالانه چطور ؟ آيا کشف زودرس بيماريها و درمان به موقع آنها هم ميتواند در پيشگيري از طاسي موثر باشد ؟
قطعا. اختلالهاي هورموني، بيماريهاي متابوليك و داخلي، هيجانها و ناراحتيهاي عصبي از علل ريزش موها هستند و در کنار عوامل ارثي و نژادي مطرحاند. درواقع فرد با انجام اين بررسيها و صرف هزينه براي تغذيه خوب، خريد و مصرف مکمل مناسب جنس و سن خود و انجام ورزشهاي مناسب ميتواند در هزينههاي خانواده صرفهجويي کند. در اغلب موارد ريزش مو اولين علامت اين بيماريهاي داخلي نيست و بيانگر اين است که فرد به علايم بدن خود اهميت نداده و درمان نکرده که کارش به اين جا رسيده است.
سلامت: با اينهمه، نميتوان براي جلوگيري از ريزش موي ارثي کاري کرد
البته درمانهايي وجود دارد اما طاسي آندروژنيك شايعترين علت ريزش موهاست و با نازك شدن ارثي موها و طاسي سر در مردان و زنان، خودش را نشان ميدهد. نازك شدن موها معمولا در هر دو جنس بين سنين 12 تا 40 سالگي شروع ميشود و حدود نيمي از جمعيت بعد از 50 سالگي دچار درجاتي از آن هستند. در مرداني كه از قبل استعداد ژنتيكي ابتلا به اين حالت را دارند، اين حالت خيلي زود و از اواخر دوران بلوغ شروع ميشود. تنها کاري که ميکنيم، تجويز داروهايي است که مانع اثر هورمون روي مو شود. درمان تاييد شده ريزش موي آندروژنيک در مردان محلول موضعي ماينوکسيديل 2 يا 5 درصد و قرص فيناسترايد 1 ميلي يا قرص دوتاسترايد 5/0 ميليگرمي است.
سلامت : اين درمانهاي دارويي چقدر موثرند ؟
درمانهاي دارويي در صورتي که اوايل شروع ريزش مو تجويز شوند، در اغلب موارد به خوبي ميتوانند ريزش مو را کنترل کنند چون مانع از بين رفتن کامل فوليکولهاي مو ميشود اما در صورتي که فوليکولها در اثر پديده مينياتوريشدن کامل از بين رفته باشند، بهترين درمان دائمي و طبيعي براي پر کردن مناطق بدون مو جراحي پيوند مو است.
سلامت : پس براي تشخيص مشکل در کسي که ريزش موي ارثي دارد خيلي زود بايد مراجعه کرد ؟
بله، منطقيترين کار در درمان اين بيماري مشاوره با متخصص پوست و استفاده مرتب از داروهاست. ريزش مو در برخي موارد خيلي زودرس شروع ميشود، پيشاني و شقيقهها در برخي از جوانان حوالي سن 20 سالگي شروع به خالي شدن ميكند و اين ريزش مو و پس رفتن خط مو در صورت فرد، او را نسبت به سن واقعي پيرتر نشان ميدهد. با اين حال، من اغلب به بيماران ميگويم بايد بسيار خوشحال باشيم که در زماني زندگي ميکنيم که انواع درمانهاي دارويي و جراحي براي ريزش مو وجود دارد و ميتوانيم کامل ريزش مو را درمان کنيم.
نقل از هفته نامه سلامت مصلحبه با دکتر نیلفروش زاده شماره 446