زانو درد یکی از شایع ترین مشکلات ارتوپدی است که می تواند در هر سنی و به دلایل مختلف ایجاد شود. درد زانو ممکن است به صورت ناگهانی پس از آسیب یا به تدریج در اثر استفاده طولانی مدت و فرسایش مفصل زانو بروز کند. تشخیص علائم و علت درد زانو برای انتخاب روش های درمان مناسب اهمیت زیادی دارد و باید توسط متخصص طب فیزیکی انجام شود. در اصفهان، مراکز و متخصصان متعددی در زمینه تشخیص و درمان زانو درد فعالیت دارند که می توانند با روش های غیرجراحی به بهبود وضعیت بیمار کمک کنند.

علت درد مزمن زانو

درد موقتی زانو با درد مزمن زانو متفاوت است. بسیاری از افراد در اثر آسیب یا تصادف دچار درد موقتی زانو می شوند. درد مزمن زانو به ندرت بدون درمان برطرف می شود و همیشه به یک مورد مربوط نمی شود. اغلب در نتیجه چندین علت یا شرایط است.

شرایط جسمی یا بیماری هایی که می توانند باعث درد زانو شوند، شامل:

• آرتروز: درد، التهاب و تخریب مفصل ناشی از خرابی مفصل
• تاندونیت : درد در قسمت جلوی زانو که هنگام بالا رفتن، بالا رفتن از پله ها یا بالا رفتن از سطح شیب دار تشدید می شود.
• بورسیت: التهاب ناشی از استفاده مکرر یا آسیب زانو
• کندرومالاسیا پاتلا : غضروف آسیب دیده در زیر زانو
• نقرس: آرتریت ناشی از تجمع اسید اوریک
• کیست بیکر: تجمع مایع مفصلی (مایعی که مفصل را چرب می کند) در پشت زانو
• آرتریت روماتوئید: یک اختلال التهابی مزمن خود ایمنی است که باعث تورم دردناک می شود و در نهایت می تواند باعث تغییر شکل مفصل و فرسایش استخوان شود
• دررفتگی: در رفتگی کشکک زانو اغلب در نتیجه ضربه است
• پارگی مینیسک : پارگی در یک یا چند غضروف در زانو
• پارگی رباط صلیبی: پارگی یکی از چهار رباط در زانو، شایع ترین رباط، رباط صلیبی قدامی (ACL) است
• تومورهای استخوانی: استئوسارکوم (دومین سرطان شایع استخوان) که بیشتر در زانو رخ می دهد

عواملی که ممکن است درد مزمن زانو را بدتر کنند:

• آسیب به ساختار زانو می تواند باعث خونریزی و تورم شود و اگر به درستی درمان نشود، به مرور زمان مشکل مزمن ایجاد می کند
• پیچ خوردگی و کشیدگی
• استفاده زیاد
• عفونت
• وضعیت بد و شکل بد هنگام انجام فعالیت بدنی
• گرم یا سرد نشدن قبل یا بعد از فعالیت بدنی
• کشش نامناسب ماهیچه ها

عوامل افزایش خطر ابتلا به درد مزمن زانو

افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند بیشتر در معرض مشکلات زانو هستند. برای هر کیلو اضافه وزن، زانو باید 4 کیلو اضافی را هنگام راه رفتن، دویدن یا بالا رفتن از پله تحمل کند.

عوامل دیگری که خطر ابتلا به درد مزمن زانو را افزایش می دهند،عبارتند از:

• سن
• صدمات یا ضربه های قبلی
• فعالیت ورزشی یا ورزش بدنی

علائم درد مزمن زانو

علائم درد مزمن زانو برای هر فرد متفاوت است و علت درد زانو اغلب بر احساس درد تأثیر می گذارد. درد مزمن زانو ممکن است به صورت زیر ظاهر شود:

• درد مداوم
• درد شدید و تیر کشیدن زانو هنگام استفاده
• ناراحتی سوزشی
• تورم و درد مزمن هنگام لمس زانو

تشخیص درد مزمن زانو

هر علت احتمالی درد مزمن زانو نیاز به آزمایش های تشخیصی متفاوتی دارد. این موارد شامل آزمایش خون، معاینه فیزیکی، اشعه ایکس، سی تی اسکن، MRI و سایر آزمایشات تصویربرداری است. انواع آزمایش هایی که انجام می شود، تعیین می کند که چه چیزی باعث درد مزمن زانو شده است.

روشهای درمان درد مزمن زانو

هر علت زمینه ای درد مزمن زانو دارای نوع خاصی از درمان است. روشهای درمان غیر جراحی زانو درد ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• فیزیوتراپی زانو

فیزیوتراپی و ورزش زانو درد به منظور بازیابی دامنه حرکت و عملکرد عضلات زانو مفید است. در این حالت از درمان های خاص برای کاهش درد زانو و تصحیح عملکرد نامناسب عضلات استفاده می شود که شامل انجام تمرین های کششی برای توانبخشی و تقویت زانو می شود.

• لیزر درمانی زانو

لیزر درمانی روشی است که در آن از طول موج خاص لیزر برای افزایش متابولیسم درون سلولی بافت استفاده می شود و به این ترتیب به تسریع فرآیند بهبود زانو درد بیمار کمک موثر می شود. در این حالت امکان کاهش و حذف درد، ورم و التهاب، اسپاسم و بهبود عملکرد عضلات وجود دارد.

• تمرین های حرکتی

انجام تمرین های حرکتی منظم می تواند باعث کاهش و حتی از بین رفتن درد ناشی از آرتروز و سایر مشکلات مربوط به آن همچون سفتی و ورم مفاصل شود. دلایل مختلفی برای انجام تمرین های حرکتی وجود دارد که می تواند شامل موارد زیر باشد:

• بازیابی دامنه حرکتی کامل مفصل
• تقویت عضلات مسئول حمایت مفصل
• جذب شوک های وارد شده به مفصل توسط عضلات قوی

• کفش و کفی طبی

اگر بیماری استئو آرتریت باعث وارد شدن آسیب به زانو شده باشد، استفاده از کفش پاشنه کوتاه و یک کفی طبی نرم می تواند باعث کاهش فشار وارد شده به زانو با جذب شوک های وارد شده به مفصل شود.

• بریس های زانو

برای مواردی از بیماری استئوآرتریت که با ناپایداری زانو همراه است، استفاده از بریس زانو می تواند باعث کاهش درد، بهبود پایداری و کاهش خطر افتادن فرد شود.

• تزریق کورتیکو استروئید به زانو

تزریق های کورتیکو استروئید می تواند برای درمان های اولیه که در آن ها از داروهای مسکن برای بیماران مبتلا به زانو درد متوسط تا شدید استفاده می شود، یک روش جایگزین باشد و همچنین می تواند علائم مربوط به التهاب را از بین ببرد.

• تزریق اسید هیالورونیک به زانو

تزریق های اسید هیالورونیک که یک ماده طبیعی در بدن است، می تواند برای درمان درد مزمن زانو مفید باشد. تزریق اسید هیالورونیک به داخل مفصل برای درمان استئو آرتریت تاثیر مهمی در کاهش درد دارد.

پیشگیری از زانو درد مزمن

می توان از برخی از علل احتمالی درد زانو جلوگیری کرد. اما نمی توان از درد مزمن زانو جلوگیری کرد. مواردی وجود دارد که می توان برای تسکین درد انجام داد.
اگر درد مزمن زانو به دلیل استفاده بیش از حد بدتر می شود یا بعد از فعالیت بدنی بیشترین درد را دارد، می توان شیوه زندگی خود را برای درمان درد تغییر داد. این رویکردها عبارتند از:

• گرم کردن بد قبل از تمرین
• کشش ماهیچه های چهار سر ران و همسترینگ قبل و بعد از ورزش
• انجام تمرینات کم فشار مانند شنا یا دوچرخه سواری
• کم کردن وزن
• قدم زدن در تپه ها به جای دویدن، چراکه دویدن نیروی بیشتری به زانو وارد می کند
• استفاده از سطوح صاف و آسفالت شده مانند پیست یا زمین پیاده روی
• پوشیدن کفش های مخصوص دویدن و تعویض مکرر آن ها جهت اطمینان از مناسب بودن پشتیبانی و بالشتک کفش

نتیجه گیری

در نتیجه، زانو درد می تواند به دلایل مختلفی از آسیب دیدگی تا فرسایش مفصل ایجاد شود و تأثیر منفی بر کیفیت زندگی بگذارد. تشخیص به موقع علت زانو درد و مراجعه به متخصص طب فیزیکی می تواند از پیشرفت مشکلات زانو جلوگیری کرده و با روش های درمانی مناسب، به تسکین درد زانو و بهبود عملکرد آن کمک کند و نیاز به جراحی را کاهش دهد.

نسخه اصلی مطلب علت و علائم زانو درد را در سایت دکتر سلمان فلاح بخوانید.

---