چاره گرگرفتگی چیست ؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

در دوران یائسگی به دلیل كاهش ترشح هورمون استروژن، زنان علایمی را تجربه میکنند که برخی از آنها برایشان آزاردهنده است. به طور کلی تغییراتی که در یائسگی ایجاد میشود به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی است که به دنبال قطع ناگهانی هورمونها رخ میدهد. در 50 درصد افراد بعد از یک سال این علایم بهبود مییابد اما در برخی دیگر ممکن است بعد از 5 سال این علایم برطرف شود.

گرگرفتگی که به صورت احساس ناگهانی گرم شدن و تعریق شبانه در سر، گردن و تنه است حتی گاهی باعث بیدارشدن فرد از خواب میشود و وقوع این حالات کیفیت زندگی را به هم ریخته و سبب ناراحتی فرد میشود. در 70 تا 80 درصد موارد، گرگرفتگی اولین علامت یائسگی است. شدت و حدت آن در افراد متفاوت است و معمولا 4 تا 5 دقیقه طول میکشد و خود به خود برطرف میشود.

اما در مواردی که شدید یا بعد از عمل جراحی و بیرون آوردن تخمدان باشد. تحمل آن برای فرد سخت میشود. گرگرفتگی یا برافروختگی و تعریق شبانه یك علامت شایع در دوره یائسگی است و اكثر زنان آن را تجربه میكنند. این حالت مشابه گرما و برافروختگی است كه هنگام عصبانیت در چهره و بدن خود احساس میكنیم.

در این حالت فرد به صورت ناگهانی دچار احساس گرما در قسمت بالایی بدن خود میشود، صورت و گردن قرمز و لكه های قرمزرنگ روی سینه، پشت و بازوها پیدا میشود. گاهی این احساس با تعریق در انتها و احساس سرما همراه است. گرگرفتگی به علت کاهش و قطع هورمون استروژن به وجود می آید و معمولا درطول شب بیشتر از روز است و ممکن است باعث اختلال در خواب شبانه شود.

علامت دوم که ممكن است با نزدیک شدن سن یائسگی ایجاد شود، داشتن احساس متفاوت نسبت به فعالیت جنسی است. همچنین تغییرات هورمونی دوره یائسگی سبب نازكی، خشكی و كاهش خاصیت ارتجاعی واژن و در نتیجه احساس سوزش و خارش میشود.

احساس خستگی علامت شایعی در دوره یائسگی است. سخت به خواب رفتن، زود از خواب بیدار شدن، نیمه شب بیدار شدن به خصوص به دلیل تعریق شبانه یا احساس نیاز به دستشویی ممكن است وجود داشته باشد. اجتناب از مصرف كافئین و مصرف یك لیوان شیر قبل از خواب به رفع مشكل خواب شبانه كمك میكند. به نظر میرسد كه زنان در دوره یائسگی تحریك پذیرتر و غمگین تر هستند و تغییرات خلقی آنها بیشتر میشود.

این مساله علاوه بر تغییرات سطح استروژن میتواند ناشی از عكس العمل افراد و همسرانشان به این دوره، استرسهای خانوادگی و دور شدن فرزندان باشد. تمرینهای ورزشی به كاستن استرس كمك میكند. علایم دیگر با سلامت کلی بدن مرتبط است. توده استخوانی در اثر کمبود هورمون کم میشود. البته این پوکی هم بستگی به وضعیت قبل بدن خانمها دارد. میزان دریافت کلسیم و فعالیت قبل از یائسگی همه در ایجاد یا تاخیر در کاهش توده استخوانی موثر است. بنابراین بهتر است زنان قبل از رسیدن به سن یائسگی با انجام ورزش و پیاده روی و مصرف لبنیات از ایجاد پوکی استخوان جلوگیری کنند.

توصیه هایی برای كاهش گرگرفتگی
متخصصان اعتقاد دارند با ورزش كردن، اضطراب، عرق شبانه و بیخوابی زنان یائسه كاهش خواهد یافت. علاوه براین درمانهای هورمونی جایگزینی را میتوان برای کاهش گرگرفتگی دریافت کرد. این درمان را باید حداقل به مدت 12 هفته اجرا کرد تا موثر باشد. هورمون درمانی جایگزینی، استفاده از استروژن است و گاهی همراه با پروژسترون باشد.

استفاده از غذاهای حاوی استروژن گیاهی باشند. غذاهایی که حاوی فیتواستروژن نظیر سویا، انواع حبوبات و عدس میتوانند در کاهش گرگرفتگی کمک کنند. بنابراین سویا را در برنامه غذایی خود بگنجانید. سویا حاوی فیتواستروژنها یا همان استروژن گیاهی است و در بسیاری از کشورهای آسیایی به عنوان یک غذای اصلی مصرف میشود. در کشورهایی مانند ژاپن که فرآورده های مختلف سویا در غذاهای اصلی مصرف میشود گرگرفتگی در زنان یائسه بسیار نادر است.

سویا به عنوان یک ماده پروتئینی با ارزش، اسیدهای آمینه ضروری بدن را تامین میکند و از این نظر با گوشت برابری میکند در حالی که میزان چربی و کلسترول آن پایین است. سویا دارای موادی است که بدون ایجاد مشکلات ناشی از استروژن، با تنظیم سطح هورمون بدن زنان حالت گرگرفتگی را کاهش میدهد. تحقیقات نشان داده که مصرف مرتب سویا به مدت 4 تا 6 بار در هفته میتواند گرگرفتگی را تاحد قابل ملاحظه ای کم کند. امروزه انواع غذاهای تهیه شده از سویا در بازار در دسترس است از جمله میتوان از آجیل سویا، شیر سویا، آرد سویا که مانند آرد سفید در تهیه انواع غذاها به کار میرود و پروتئین سویا که جایگزین خوبی برای گوشت قرمز است، استفاده کرد.

کاهش مصرف چای و قهوه، غذاهای ادویه دار و تند و نوشابه های کولادار است. کافئین موجود در نوشابه های کولادار موجب تشدید گرگرفتگی میشود.

دوش گرفتن با آب خنک كه در کاهش برافروختگی و گرگرفتگی دوران یائسگی مفید است. اگر از گرما و گرگرفتگی خسته شده اید با یك دوش آب سرد خود را خنك كنید و درجه حرارت بدنتان را به صورت فیزیكی كاهش دهید.

استرس نقش مهمی در تحریك گرگرفتگی دارد. سعی کنید یا شیوه های آرام سازی و ورزش های هوازی و تنفس عمیق از حملات استرس جلوگیری كند و طی حملات، احساس برافروختگی خود را کاهش دهید.

دمای اتاق هم در افزایش یا کاهش این گرگرفتگی بسیار موثر است. در طول زمستان دمای اتاق را پایین و در تابستان اتاق را خنك نگه دارید.
لباس خواب شما بهتر است از جنس پنبه باشد. در طول روز طوری لباس بپوشید كه در صورت حملات گرگرفتگی بتوانید لباسهای اضافیتان را درآورید و خنك شوید.

میتوانید در طول روز مقدار زیادی آب خنک بنوشید. هنگام خواب هم در کنار خود یک لیوان آب خنک بگذارید.
مکملهای ویتامین Eبه طور خاص در کاهش علائم یائسگی و از جمله گرگرفتگی موثر است. تحقیقات نشان داده که ویتامین E یک تنظیم کننده هورمونی است و سطح استروژن خون را ثابت نگه میدارد. مکملهای ویتامین E معمولا به صورت 400 میلیگرمی موجود است و مصرف روزانه یک عدد از مکملهای مذکور توصیه شده است.

خانمهایی كه در روز وقتی را برای پیاده روی و شنا در نظر میگیرند، كمتر دچار عارضه گرگرفتگی یائسگی میشوند. وقتی میزان استروژن در خون خانمها به دنبال یائسگی كاهش یابد به راحتی وزنشان افزایش خواهد یافت. به این ترتیب ورزش علاوه بر فواید دیگر، به كنترل وزن نیز كمك میكند و روحیه بانوان را شاداب خواهد كرد
البته درمان های دارویی مختلفی طبق صلاحدید متخصص زنان قابل تجویز است...