افزایش قد دختران پس از پریود

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

قد دختران پس از پریود افزایش می یابد؟

سرعت رشد قدی در دختران، در کنار دیگر عوامل، به میزان ترشح هورمون رشد و هورمون جنسی استروژن نیز مربوط میشود.
هورمون رشد باعث افزایش رشد، به خصوص در استخوانها و غضروف میشود، ولی هورمون جنسی زنانه (استروژن) سبب بسته شدن مرکز رشد استخوانی و کاهش رشد استخوان میشود. به همین دلیل است که بعد از شروع قاعدگی، سرعت رشد قدی در دختران کندتر میشود و معمولاً قد دختران در این زمان بیش از 6 سانتیمتر افزایش نمییابد.

البته طول مدت رشد قدی در پسرها طولانیتر از دخترها است، بهطوری که معمولاً مردها قد بلندتر از زنها میشوند. جهش رشد معمولاً در دختران (در حدود11- 10سالگی) حداقل 2 سال زودتر از پسران اتفاق میافتد که مربوط به دوران بلوغ بوده و بسیار چشمگیر است، به گونهای که در مدت یک سال میزان رشد 2 برابر میشود.
جهش رشد قدی و حداکثر افزایش آن، معمولاً یک سال قبل از شروع عادت ماهانه اتفاق میافتد. بهترین توصیه برای رشد قدی دختران نوجوان این است که از توجه زیاد به مطالب مربوط به جنسیت بپرهیزند، چرا که هیجانات جنسی باعث ترشح بیشتر هورمونهای جنسی و در نتیجه شروع زودتر قاعدگی و بلوغ زودرس می شود. همانطور که در بالا اشاره شد،افزایش هورمون جنسی زنانه و بلوغ زودرس باعث بسته شدن زودرس اپی فیز استخوانهای بلند(مرکز رشد استخوانی) و در نتیجه کوتاهی قد در دختران میشود.

این نکته مسلم است که مدتی پس از بلوغ و حداکثر حدود سن 20 سالگی رشد قدی متوقف میگردد. امروزه تبلیغات زیادی در دنیا و از جمله در کشور ما دربارهی افزایش دادن قد در جوانان به چشم میخورد. با توجه به این مسئله که پس از دوران بلوغ و بسته شدن مرکز رشد استخوانی، احتمال افزایش قدی وجود نخواهد داشت، دروغین بودن چنین ادعاهایی مشخص میشود. ضمناً برخی از افراد سودجو مدعی میشوند که تزریق برخی هورمونها یا دیگر مواد، از ترشح استروژن در بدن دختران نوجوان جلوگیری میکنند و در نتیجه به مدت زمان رشد قدی آنها اضافه میگردد.

این نکته نیز از نظر علمی هنوز مورد اثبات قرار نگرفته و استفاده از این مواد ممکن است ضررها و لطمات جبران ناپذیری را به بدن دختران وارد سازد. استفادهی نابجا و نادرست از مکملهای غذایی اعم از ویتامینها، املاح، پروتئینها یا کربوهیدراتها، چه به منظور افزایش رشد قدی و چه برای بدنسازی، بدون مشاوره با متخصص تغذیه یا پزشک ممکن است علاوه بر اینکه نتایج دلخواه را به ارمغان نیاورد، موجب وارد آمدن لطمه به سلامت و رشد و نمو افراد در حال رشد نیز گردد.
ضایعاتی که بر کبد، کلیه، دستگاههای حیاتی بدن از جمله سیستم عصبی و دستگاه قلب و عروق ممکن است تحمیل شود، باید کاملاً مورد توجه باشد. در هر حال مشاوره با متخصصین تغذیه برای مادران باردار و شیرده و کودکان در حال رشد اهمیت ویژهای داشته و در موارد بسیاری به رشد قدی و وزنگیری مناسب کودکان در حال رشد کمک شایانی میکند.

- هورمونی برای رشد
هورمون رشد از بخش جلويي غده هيپوفيز ترشح شده و وارد خون مي شود و با اثر بر استخوان ها، باعث رشد طولي استخوان ها و بلندتر شدن قد مي شود. ترشح هورمون رشد از غده هيپوفيز يك جريان دائمي و هميشگي نيست، بلكه اين هورمون به صورت دوره اي يا پريوديك ترشح مي شود و ميزان آن در خون، در طول شبانه روز تفاوت دارد و تحت تاثير عواملي ترشح آن افزايش مي يابد.

خوابيدن، ورزش كردن ، گرسنگي، سرما ، اعمال جراحي ، شوك هاي عصبي و خوردن غذاهاي پروتئيني باعث مي شود كه هورمون رشد بيشتر ترشح شود. در واقع هورمون رشد يك خاصيت فيزيولوژيك مهم دارد كه از كاهش غلظت گلوكز (قند) خون جلوگيري مي كند تا آن را براي نياز سلول هاي مغزي حفظ كند. بنابراين كاهش غلظت گلوكز به هنگام گرسنگي و ورزش سبب افزايش ترشح هورمون رشد در خون مي شود.
در حين خواب عميق نيز بيشترين مقادير هورمون رشد ترشح مي شود. در دوران كودكي، ترشح کافي هورمون رشد اهميت زيادي دارد، زيرا مقادير متناسب آن سبب رشد طبيعي كودك مي شود و كاهش آن به كوتاهي قد و كاهش رشد كودك منجر مي شود.

از طرف ديگر افزايش ترشح هورمون رشد نيز در سنين كودكي، باعث رشد و بلند قدي غير طبيعي و غول پيكري وي مي شود و عارضهاي به نام "ژيگانتيسم" را به وجود مي آورد. حتي بعد از سنين رشد كه صفحات رشد استخوان ها بسته مي شوند، با افزايش ترشح هورمون رشد، اگرچه طول استخوان ها افزايش نمي يابد، اما قطر استخوانها زياد شده و درشت هيکلي در ناحيه فك، پيشاني، دست و پاها عارضه اي را به وجود مي آورد كه "آكرومگالي" ناميده مي شود.

علل کوتاهی قد
دو علت شایع برای کوتاهی قد وجود دارد.
علت اول کوتاهی قد ژنتیک است. در این حالت کودک کوتاه قد است زیرا پدرو مادر کوتاه قد بودهاند. در این کودکان رشد طبیعی است و سن استخوانی کودک نسبت به سن تقویمی عقب نیست. سن استخوانی در واقع نشان دهنده سن بیولوژیک واقعی کودک است. به عنوان مثال اگر کودکی ۱۰ساله، سن استخوانی هفت تا هشت ساله داشته باشد نشان دهنده یک اختلال یا بیماری در کودک است. کم کاری تیرویید، کمبود هورمون رشد، سوءتغذیه و بیماریهای دستگاه گوارش میتواند عامل عقب افتادن سن استخوانی نسبت به سن تقویمی کودک باشد.

دومین علت شایع کوتاهی قد، تاخیر سرشتی در رشد است. در این کودکان از سن دو سالگی کوتاهی قد دیده میشود و این در حالی است که پدر و مادر کوتاه قد نیستند. سرعت رشد کودک در سال تقریبا طبیعی است ولی سن استخوانی عقب است. درواقع قد کودک برای همان سن استخوانی مناسب است ولی نسبت به سن تقویمی، کوتاه است. بلوغ دراین کودکان با تاخیر همراه است. علاوه براین دو علت شایع، علل دیگری مانند بیماری عمومی مانند سوءتغذیه، کمبود ویتامینهای D و کلسیم که موجب نرمی استخوان میشوند، بیماری سلیاک که به حساسیت به پروتئین گندم منجر میشود، بیماریهای مزمن مانند کمخونی، بیماریهای التهابی و... نیز میتوانند موجب کوتاهی قد شوند.

درمان کوتاهی
قد پس از تشخیص علت کوتاهی قد باید درمان مناسب صورت گیرد. برای مثال اگر کمکاری تیرویید وجود دارد، باید درمان شود. تشخیص کمبود هورمون رشد تا زمانی که کمکاری تیرویید به طور کامل اصلاح نشود، امکانپذیر نیست. چون در حضور کمکاری تیرویید، ترشح هورمون رشد از غده هیپوفیز، کاهش مییابد. یا اگر سوءتغذیه وجود دارد باید اصلاح شود.

به این مفهوم که هورمون رشد به طور کافی ترشح میشود ولی نمیتواند اثر کند. یا اگر بیماری سلیاک وجود دارد، حذف مواد غذایی حاوی این پروتئین از رژیم غذایی ضروری است. در غیر این صورت درمانهای دیگر موثر نخواهد بود.
امروز هورمون رشد انسانی با استفاده از مهندسی ژنتیک ساخته میشود که قیمت بسیار گرانی دارد. مدت درمان با هورمون رشد که به صورت تزریقی انجام میشود بهتر است هر شب صورت گیرد. مدت درمان اغلب طولانی است و تا زمانی که رشد متوقف شود، درمان ادامه مییابد.

در برخی موارد ممکن است درمان پس از یک تا دو سال قطع شود و ترشح هورمون رشد با پیشرفت بلوغ طبیعی شود. درمان با هورمون رشد پس از تشخیص قطعی کمبود هورمون رشد تنها در صورتی موثر است که صفحات رشد استخوانی باز باشند. یعنی پیش از بلوغ یا اوایل بلوغ، در زمانی که صفحات رشد در حال بسته شدن هستند، درمان با هورمون رشد به هیچوجه موثر نیست.
درمان با هورمون رشد اغلب بدون عارضه است و به ندرت ممکن است موجب افزایش فشار داخل مغزی خوشخیم، التهاب لوزالمعده و تنگی کانال عصب در مچ دست شود. استفاده از هورمون رشد تا زمانی که صفحات رشد بسته نشده است میتواند در درمان کوتاهی قد میسر باشد. در برخی از کودکان ممکن است برای به تاخیر انداختن بلوغ برای بازماندن صفحات رشد از داروهای متوقف کننده بلوغ همزمان با هورمون رشد استفاده شود.
رژیم غذایی مناسب به خصوص مصرف کافی پروتئین، مواد لبنی و میوه و ورزش مستمر در رشد قدی تاثیر موثری دارند، به خصوص در کودکانی که تحت درمان با هورمون رشد هستند.

كمبود روي و كوتاهي قد در دختران
عنصر روي يكي از مواد معدني مورد نياز بدن است كه پس از آهن، بدن بيشترين نياز را به آن دارد. اين عنصر كمياب در بدن نقش هايي حياتي دارد و كمبود آن سبب خستگي و ضعف، كوتاه قدي، عوارض پوستي و ديررس بودن صفات ثانويه جنسي مي شود.
در كشور ما يكي از دلايل مهم كوتاهي قد در كودكان و نوجوانان، كمبود روي است كه بيشتر ناشي از جذب ناكافي اين عنصر است. غلات و نيز غذاهاي حيواني مانند گوشت و تخم مرغ ، لبنيات و غذاهاي دريايي مثل ماهي و ميگو سرشار از روي هستند. مصرف نان هايي كه به خوبي تخمير نشدهاند يا در تهيه آنها از جوش شيرين استفاده شده است، از جذب روي و املاح معدني ديگر جلوگيري مي کنند و باعث كوتاهي قد در جوانان مي شوند. در واقع در غلات و به ويژه پوسته آن ها مادهاي به نام فيتات وجود دارد كه مانع جذب روي است. ولي در اثر تخمير، تجزيه مي شود و از بين مي رود.

با اين تفاسير درمي يابيد كه مصرف نان هايي كه به روش سنتي تهيه مي شوند و به خوبي تخمير مي شوند، بهترين منبع روزانه براي تامين روي هستند.
علاوه بر روي، ويتامينها و مواد معدني ديگر همچون ويتامينA ، B12 ، آهن و كلسيم براي رشد قد ضروري هستند.

یکی از دغدغه های خیلی افراد امکان رشد قد پس از بلوغ است. خوب البته پوشیدن کفش های پاشنه بلند یکی از این راه هاست اما تکنیک های خاصی وجود دارد که اگر درست رعایت شوند به بلندتر دیده شدن قد کمک می کنند.
1- چه عواملی بر رشد قد انسان تاثیر دارند؟
قد با مجموعه پیچیده ای از ژنتیک و محیط تعیین می شود. قانون اصلی آن را می توان به شکل زیر تعریف کرد:

(ژنتیک + هورمون ها + تغذیه) - استرس

2- چه زمان قد کشیدن ما متوقف می شود؟
از نظر ژنتیکی طوری برنامه ریزی شده ایم که پس از اتمام دوران بلوغ قد کشیدن متوقف شود. در این نقطه، فعل و انفعالات پیچیده ژن ها، موادمغذی و هورمون ها به اوج خود می رسد. وقتی ژن ها با همکاری هم رشد بدن را به نقطه ای رساندند که قادر به تولید مثل باشد، هدف رشد به اتمام رسیده است. این اتفاق به طور متوسط در سن 16 سالگی برای دختران و 18 سالگی برای پسران می افتد.
3- آیا پس از اتمام دوران بلوغ هم قدمان بلندتر می شود؟
شواهد بسیار کمی از رشد قد بعد از دوران بلوغ دیده شده است. انسانها معمولاً در دوران کودکی سریعترین رشد را دارند. همچنین در دوران بلوغ نیز به خاطر جهش های رشد، رشد سریعی دارند.
4- جهش های رشد چیستند؟
جهش رشد اصطلاحی است که برای افزایش سریع قد و وزن به کار می رود که معمولاً در دوران بلوغ اتفاق می افتد. کودکان در دوران نوجوانی به بالاترین حد قد دوران بزرگسالی خود می رسند. این رشد قابل توجه، از قسمت های خارجی بدن شروع شده و به قسمت ها داخلی تر ادامه می یابد. دست ها و پاها اولین جاهایی هستند که بزرگ می شوند. نیاز به کفش های تازه اولین نشانه تجربه جهش رشد است. دومین ناحیه بدن، طول پاها و دست ها است که بلندتر می شود. و آخر ستون فقرات ما رشد می کند. آخرین رشد پهن تر شدن سینه و شانه ها در پسران و پهن شدن لگن و ران ها در دختران است.
5- چه نوع رژیم غذایی به افزایش قد کمک می کند؟
یک رژیم غذایی سرشار از موادمغذی که شامل میوه ها و سبزیجات، لبنیات،گوشت و میزان کافی آب باشد موجب تقویت فرایند طبیعی افزایش قد می شود.
6- آیا خواب در رشد انسان تاثیر دارد؟
بهره بردن از میزان کافی خواب برای عملکرد خوب هورمون های رشد ضروری است. نداشتن خواب کافی می تواند میزان هورمون رشدی که بدن تولید می کند را کاهش دهد.
7- هورمون های رشد چیستند؟
هورمون رشد انسان ماده ای است که توسط ساختاری نخود مانند که در عمق مغز درست پشت چشم ها وجود دارد تولید می شود. این ماده معمولاً طی ساعات اولیه خواب و پس از ورزش تولید می شود. عملکرد این هورمون ها تحریک و تقویت رشد در بدن انسان تا اتمام دوران بلوغ است.
8- آیا مصرف هورمون رشد باعث بلندتر شدن قد می شود؟
مصرف هورمون رشد فقط طی سالهای شکل گیری موثر هستند. مصرف بیش از حد آن به صورت مصنوعی موجب رشد غیرطبیعی و نامناسب می شود. این واژه توسط تولیدکننده های مختلف مورد استفاده و سوءاستفاده برای فروش محصولات خود که ادعای تقویت رشد را دارند، قرار گرفته است. واقعیت این است که فروش داروهای هورمون رشد شدیداً تحت کنترل است و فقط توسط متخصین تجویز می شود.
9- آیا داروهایی وجود دارد که به افزایش قد پس از بلوغ کمک کند؟
هیچ دارویی وجود ندارد که موجب افزایش قد پس از دوران بلوغ شود. محصولات زیادی در بازار امروز همچنین ادعایی دارند اما همه آنها هیچ سند و مدرک علمی نداشته و فاقد اعتبارند.
10- آیا تمرینات کششی به افزایش قد کمک می کند؟
برخی تمرینات کششی به افزایش قد در دوران بلوغ کمک می کند. پس از دوران بلوغ، این تمرینات فقط به اصلاح فرم و شکل بدن افراد بزرگسال کمک می کند. در خیلی افراد قوز پشت موجب کوتاه نشان دادن قد می شود و در همه سنین می توان با اصلاح چنین مشکلاتی قد را تا چندین سانتیمتر بالاتر برد.
11- آیا تنفس صحیح بر افزایش قد تاثیر دارد؟
تنفس صحیح باعث می شود اکسیژن لازم برای رشد در اختیار بدن قرار گیرد. فقط تنفس عمیق تنفس موثر به شمار می رود.
12- چطور می توان با عمل جراحی قد را بلندتر کرد؟
عمل های جراحی زیبایی افزایش قد پاها می تواند تا چندین سانتیمتر قد را بلندتر کند که البته عملی بسیار پیچیده، گران و دردناک است که نیاز به زمان ریکاوری طولانی دارد. در برخی مراکز ابتدا ارزیابی می کنند که بیمار تحمل دوران ریکاوری را دارد یا خیر بعد به انجام عمل می پردازند.
13- قد متوسط برای مردان و زنان چه میزان است؟
قد متوسط به نسبت محل زندگی افراد متفاوت است. یک فرد با قد متوسط در هلند شاید در ژاپن بلندقد به حساب آید.
14- آیا درست است که نسل حاضر از نسل های قبلی بلندقدتر شده است؟
به نظر می رسد که بین رشد اقتصادی و قد انسانها ارتباط مستقیم وجود دارد. یک زمانی تصور می شد که آسیایی ها کوتاه قد هستند اما امروز به نظر می رسد که قد متوسط چینی ها و سایر آسیایی ها به طرز قابل توجهی بالا رفته است. رشد انسان به تسهیلات پزشکی، مراقبتی و غذایی بهتر پاسخ می دهد.
15- وزن ایدآل باتوجه به قد چه میزان باید باشد؟
با حساب تخمینی وزن ایدآل مردها به طریق زیر محاسبه می شود: برای 152 سانتیمتر اول وزن باید 48 کیلوگرم باشد. و برای هر 2/5 سانتیمتر اضافه 2 کیلو و 700 گرم به آن اضافه می شود.
وزن ایدآل خانم ها نیز به این طریق محاسبه می شود: برای 152 سانتیمتر اول وزن باید 45 کیلوگرم باشد و برای هر 2/5 سانتیمتر اضافه 2 کیلو و 200 گرم اضافه می شود.
16- آیا بدنسازی از رشد قد جلوگیری می کند؟
هیچ دلیل و مدرکی برای اثبات این گفته وجود ندارد.