آیا وقتی برای مدتی روی مبل یا پشت میز کارتان می نشینید، احساس می کنید پاهای تان سنگین شده و ورم کرده است؟ ممکن است آن را چندان جدی نگیرید اما در نهایت این مشکل شما را مجبور می کند با پزشک مشورت کنید. پزشکان مختلف ممکن است نظرات مختلفی در این خصوص داشته باشند و در رابطه با لیپودرم یا حتی نارسایی عروق لمفتیک با شما صحبت کنند.
با این حال آن چه خانم ها را آزار می دهد، در واقع حبس آب است که در نهایت ورم پا ایجاد می کند. بدن ما از 60 درصد آب تشکیل شده است و این آب قسمتی از فواصل داخل سلولی و خارج سلولی را فرا گرفته است. به عبارتی خانمی که 55 کیلو گرم وزن دارد در بدنش 30 لیتر آب جمع شده که 8 تا 10 لیتر آن خارج سلولی و متحرک است. وقتی که عروق بیش از اندازه آب را به سمت خود بکشند، این امر در ابتدا سبب حبس آب در عروق و بعد از آن ورم می شود. یکی از نشانه های ابتلا به ورم، باقی ماندن جای فرو رفتگی با فشار دادن انگشت روی موضع یا بزرگ شدن پا در روزهای گرم یا ساعات پایانی روز است.
ورم ناراحتی خیلی حادی نیست اما می تواند هر از چند گاهی مشکل ساز شود. دلیل آن هر چه باشد در نهایت درمان مشخص است. یا باید از جوراب های مخصوص کمک گرفت یا به کمک درمان های دارویی آب را خشکاند.
در این میان نوع تغذیه و فعالیت بدنی هم اهمیت ویژهای دارد. جالب است بدانید راه رفتن با پای برهنه روی شن های خشک ساحل، ماساژ دادن و کشیدن آرام ماهیچه های داخلی، ریختن آب خنک و پوشیدن جوراب های کشی فشرده در صورتی که کارتان ایستاده است، می تواند سبب کاهش میزان ورم شود، در حالی که زندگی در نواحی خیلی گرم، استفاده از سیستم های گرمایشی از کف، پوشیدن کفش های تنگ یا پاشنه بلند، داشتن اضافه وزن و مصرف برخی داروها مانند استروژن، کورتیکویید و... می تواند این مشکل را شدیدتر کند. در صورتی که شما مبتلا به ورم پا هستید، پیشنهاد می کنیم به پزشک مراجعه کنید تا ابتدا آزمایشات لازم را تجویز و درمان های دارویی را آغاز کند. در کنار آن لازم است تحت نظر یک متخصص تغذیه و متخصص طب ورزشی هم باشید تا رژیم غذایی و حرکات ورزشی لازم را به شما یادآوری کنند.
در اینجا به خلاصه ای از آن چه برای شما تجویز می شود اشاره می کنیم:
به رژیم غذایی خود توجه کنید
این اشتباه بزرگی است که فکر کنید نوع رژیم غذایی در بروز یا بهبود ورم پا بی تاثیر است. به طور معمول افرادی که به ورم پا دچار هستند، تغذیه درست و خوبی ندارند. به عنوان مثال چربی های اشباع و مواد غذایی تصفیه شده زیادی مصرف کرده و در مقابل علاقه ای به مصرف میوه و سبزیجات تازه ندارند. این در حالی است که بسیاری از رژیم های غذایی می تواند از حبس آب و در نتیجه ورم پیشگیری کند.
1- هر روز به قدر کافی پروتئین بخورید.
بهترین مقدار مصرف روزانه پروتئین 5/7 تا یک گرم پروتئین برای هر کیلوگرم از وزن است. مثلا اگر وزن شما 55 کیلوگرم است، شما روزانه به 38/5 تا 55 گرم پروتئین نیاز دارید. 100 گرم گوشت مرغ حاوی 25 گرم و 100 گرم گوشت ماهی پخته حاوی 20 گرم پروتئین است.
زمانی آب درون پاها و عروق حبس می شود که خون به اندازه کافی پروتئین نداشته باشد.
2- از منابع غنی ویتامین E و D استفاده کنید.
گردو، بادام، دانه انگور و ماهی های آب های سرد منابع غنی ویتامین E بوده و همان طور که ویتامین D محافظ استخوان ها است می تواند محافظ عروق خونی و کاهش نفوذ پذیری سلولی نیز باشد.
3- مصرف مواد غذایی اسفنجی را کاهش دهید.
برخی از مواد غذایی مانند گلوتن، کازئین و برخی افزودنی ها مانند امولیاست و امولزیفیانت می توانند حبس آب را افزایش دهند؛ به همین علت مصرف آن ها توصیه نمی شود.
زیاد سرپا نایستید
در صورتی که دچار ورم پا هستید مسلما اولین توصیه پزشک به شما پوشیدن جوراب های مخصوص واریس است. این جوراب ها چندان زیبا و راحت نیستند اما پوشیدن آن ها ضروری است. می توانید این نوع جوراب ها را از داروخانه تهیه کنید.
در ضمن بهتر است بدانید زیاد ایستادن می تواند ورم را شدیدتر کند، پس سعی کنید از ایستادن های طولانی مدت در طول روز خودداری کنید.
5 ورزش مناسب برای ورم پا
هر روز این تمرین ها را باید مرتب و پشت هم انجام دهید:
1- روی یک صندلی بنشینید و یک توپ تنیس را زیر کف پا گذاشته و بدون آن که به آن فشار بیاورید آن را حرکت دهید و بچرخانید. این حرکت را برای هر پا به مدت یک دقیقه در روز انجام دهید.
2- سرپا جلوی یک پنجره یا هوای آزاد بایستید و در حالی که به دور دست نگاه می کنید، دست ها را به عقب برده تا قفسه سینه باز شود و برای یک دقیقه نفس عمیق بکشید.
3- سرپا بایستید. یک پا را لبه پله قرار دهید، به طوری که فقط پنجه روی پله باشد و پاشنه بالاتر قرار گیرد. پای دیگر را پشت پایی که روی پله است قفل کنید و خود را تا جای ممکن بالا بکشید. بعد به حالت طبیعی اول برگشته و این بار پاشنه را که زیر آن چیزی نیست پایین تر از بلندی پله بیاورید. این کار را روی هر پا 20 مرتبه تکرار کنید.
4- سرپا بایستید. دست ها را از هم باز کنید. یکی از زانوها را تا جایی که می توانید بالا آورده و به سینه نزدیک کنید و یک دقیقه در این حالت بمانید. برای پای دیگر هم همین کار را تکرار کنید.
5- روی زمین بنشینید. پاها را بکشید. دست ها را دو طرف خود، روی زمین بگذارید. بعد به مدت یک دقیقه سرپنجه ها را تا جای ممکن به سمت خود بکشید. این تمرین را برای یک دقیقه در روز انجام دهید.