منظور از اين درمان ارتودنسی متحرک استفاده از پلاکهای متحرک می باشد که توسط خود بيمار در دهان قرار داده شده و در هنگام غذا خوردن از دهان خارج می شود؛ بنابراين نتيجه اين درمانها کاملا وابسته به همکاری بيمار است.هدف اوليه از اين درمان اصلاح روابط ،موقعيت و اندازه فکين می باشد.پلاکها ممکن است تک فکی ويا دو فکی (روی هر دو فک بالا و پايين ) باشد .
اين پلاکها از يک بخش اکريلی و يک سری اجزای سيمی تشکيل شده که پلاک را سر جای خود در دهان نگه می دارند . بخش فعال دستگاه یکسری فنر و يا پيچ می باشد که با فعال کردن انها باعث حرکت دندانها يا بزرگ شدن فکها می شود.پلاکهای دوفکی که حجيمتر هستند برای تغيير موقعيت و اندازه فک پايين استفاده می شود که با سطوح شيب دار تعبيه شده ، اينکار را انجام می دهند.
از انجا که هدف از اين پلاکها اصلاح ساختار اسکلت می باشد ، حتما بايد پيش از بلوغ استفاده شوند.البته بعد از بلوغ هم امکان استفاده از اين پلاکها وجود دارد وليکن تنها نتيجه آن حرکت دندانها است که تا حدود مشخصی امکان دارد و اگر مشکل ساختار و موقعيت فکها زياد باشد نياز به درمانهای جراحی در کنار ارتودنسی وجود خواهد داشت.
بيمار بايد پلاکهای متحرک را شبانه روز بجز مواقع غذا خوردن استفاده کند و معمولا 6 ماه زمان نياز است تا مشکل بيمار اصلاح شود ، البته ممکن است بيمار در مرحله بعد نياز به استفاده از پلاکهای ديگری هم داشته باشد. در صورت اصلاح کامل مشکل فکی بيمار ، تا مدتی بيشتر بايد بيمار حداقل شبها از پلاک استفاده کند تا نتايج درمان تثبيت شده و برگشت نکند.در اين مرحله امکان حرکات محدود دندانها وجود دارد ولی به دست آوردن دندانهای کاملا صاف و منظم مستلزم درمانهای ارتودنسی ثابت می باشد.البته با پلاکهای متحرک امکان اصلاح بی نظمی های مختصر دندانها در هر سنی وجود دارد.
پلاکهای متحرک بايد بعد هر وعده غذا با مسواک و خمير دندان تميز شود.اين مورد را نيز بايد ذکر کنم که گاهی برای اصلاح روابط و موقعيت فکها بايد از دستگاههای خارج دهانی استفاده کرد که به پلاکهای داخل دهان متصل می شوند.البته در پايان درمان ارتودنسی ثابت نيز برای تمام بيماران از پلاکهای متحرک استفاده می شود که اينها اصطلاحا پلاکهای نگهدارنده نام دارند و هدف از انها تنها حفظ دندانهای مرتب شده در موقعيت جديد و جلوگيری از برگشت نتايج درمان می باشد.در واقع بعد از حرکت دندانها ، الياف لثه و بافتهای نگهدارنده که مثل کش می مانند کشيده می شوند که بايد به مرور زمان با وضعيت جديد منطبق شده و از برگشت نتايج درمان جلوگيری شود.