جراحی پیوند مو روشی نوین در بازسازی نواحی ریزش مو می باشد که در حدود 3 دهه پیش معرفی شده است و در بسیاری از نقاط جهان از جمله کشورمان مورد توجه قرار گرفته است. روش های مختلفی در مورد انجام پیوند مو وجود دارد که هر یک محاسن و معایبی دارد. به طور مثال در روش های ابتدایی پیوند واحدهای مو به صورت قطعات 2-3 میلیمتری از نواحی مودار برداشته و در نواحی بدون مو کاشته می شد اما ظاهر غیر طبیعی و نمای موی عروسکی یکی از معایب عمده این روش ( پانچ گرافت) بود که به مرور با ارایه تکنیک های جدیدتر کمتر استفاده می شود.
امروزه پیوند مو به دوشیوه پیوند موی واحد فولیکولی (FUT) و تکنینک جداسازی فولیکولی (FIT) انجام می شود که در طی آن واحدهای یک تا 3 مویی در نواحی بدون مو کاشته میشود و می تواند نمایی بسیار طبیعی در بخش های پیوندی ایجاد کند.
در FUTابتدا نواری به قطر 1-1.5 سانتی متر و طول 15-25 سانتی متر از ناحیه پس سری برداشته می شود. رعایت قطر زیر 1.5 سانتی متری این نوار برای اجتناب از بروز اسکار مشخص در این ناحیه می باشد. سپس واحد های فولیکولی با استفاده از میکروسکوپ از هم جدا می شوند و در نهایت این واحد ها در سوراخ های ریزی که در ناحیه بدون مو ایجاد شده ، کاشته می شوند.پس از پیوند مو ابتدا یک ریزش کلی موهای پیوندی پس از یکماه روی می دهد.
در روش FIT واحدهای فولیکولی به وسیله ابزار ظریفی شبیه پانج با قطر خیلی کم در حد یک میلی متر از ناحیه بانک مو در پس سر به صورت تک تک برداشته می شود. در این روش دیگر برداشت گرفت و ترمیم ناحیه با بخیه وجود ندارد اما تعداد واحدهای فولیکولی که در یک جلسه می توان برداشت کرد نسبت به روش قبلی تا حدی کمتر است.
سپس رشد موها شروع شده و بین شش تا یکماه به نهایت رشد میرسد. این موها به خاطر منشا از ناحیه پس سر وابستگی به هورمون نداشته و هیچگاه نمیریزد. یک جلسه FUTدر حدود 4-6 ساعت به طول می انجامد. بیمار تحت بی حسی موضعی می باشد. پس از جراحی در حدود 2 روز ناحیه پیوندی پانسمان است و دیگر نیازی به پانسمان ندارد. در ناحیه پس سری نیز تعدادی بخیه وجود دارد که پس از 2 هفته خارج می شود. رعایت یک سری احتیاط ها بعد عمل لازم است که لیست آن بهمراه تصاویر بیماران در وب سایت موجود است.
از روش های دیگر مورد استفاده می توان به FIT اشاره کرد که به اشتباه به عنوان روش غیرجراحی تبلیغ می شود. در این روش به جای برداشتن نوار، قطعات ریز مو برداشته می شود و دیگر نیازی به بخیه ناحیه نمی باشد. ارزش عمده این روش در مواردی هست که فرد بانک موی مناسبی در پس سر برای برداشت ندارد و محدودیت آن ، امکان برداشت بسیار کمترمو در حد یک سوم روش FUTمی باشد.
از نکات مهم در انجام پیوند مو یکی انتخاب مناسب افراد برای پیوند و دیگری وجود انتظاری منطقی در بیمار از نتیجه پیوند می باشد. انجام پیوند مو نمی تواند در تمامی افراد دچار ریزش مو سودمند باشد. از طرفی برخی تبلیغات دورغین در مورد تعداد موهای پیوندی، انتظاری غیرواقعی را در برخی افراد ایجاد می کند. به طور معمول در یک جلسه پیوند مو امکان انتقال 1500-3000 واحد فولیکولی ( در حدود 4000-7000) تار مو وجود دارد و به نوعی بازسازی تراکم اولیه مو ها قبل ریزش میسر نیست اما می توان تغییر محسوسی در تراکم مو به ویژه در نواحی جلوی سر ایجاد نمود.
در بسیاری موارد ریزش مو نظیر ریزش موی سکه ای یا موارد ثانویه به التهاب یا همراه اسکار انجام پیوند مو منطقی نبوده و شاید باعث بروز عوارض ناخوشایندی نیز گردد. به علاوه در افرادی که ریزش موی شدیدی دارند و ناحیه پس سری موی زیادی برای برداشت ندارد، امکان نتیجه بهینه کم است.
انجام پیوند مو در سن زیر 25 سال که هنوز روند ریزش مو فعال است چندان توصیه نمی شود زیرا امکان دارد با ریزش موهای فرد و باقی ماندن موی پیوندی برایند تراکم موها پس از مدت کمی به حد قبل پیوند کاهش یابد. در افراد بالای 60 سال نیز انجام پیوند باید با بررسی کامل بیماریهای همراه نظیر قند، فشارخون و مشکلات قلبی عروقی باشد تا عارضه ای برای فرد روی ندهد.
معمولا پیوند مو عارضه نگران کننده ای ندارد. درد ، تورم صورت چند روز پس از پیوند، کبودی دور چشم از عوارض شایع می باشد که در طی چند روز از بین می رود. در ناحیه پس سر یک اسکار خطی باریک باقی می ماند که در زیر موهای ناحیه محو می باشد. تنها در مواردی که قطر نوار برداشتی بالاتر از 1.5 سانتی متر باشد امکان بروز اسکار بدشکل و قطور وجود دارد. لازم به ذکر است در صورت عدم رعایت اصول کلی نظیر استریلیته وسایل و محیط عمل امکان بروز عوارض جدی تر وجود دارد و بر این اساس توصیه می شود تنها در مراکز معتبر این کار انجام شود.
از موارد دیگر که متاسفانه امروزه در مورد آن تبلیغات کاذبی وجود دارد انجام PRPبرای رشد مو می باشد. در مورد انجام PRP اثربخشی در رشد و افزایش تراکم مو بسیار کم هست و هنوز گزارش معتبری در کل دنیا در مورد اثبات اثر آن وجود ندارد. از طرفی انجام PRPهمراه پیوند مو نیز شاید اثری بیشتر از پیوند موی تنها ندارد .
مواردی محدودی نیز از بروز واکنشهای شدید در پوست سر پس از پیوند مو به همراه PRPمشاهده شده است. از این رو بهتر است فعلا در مورد روش PRPجانب احتیاط را رعایت کرد و فریب این تبلیغات کاذب در مورد اثربخشی فوق العاده آنرا در رشد مو نخورد. چون مطمئنا روش PRPدر حد تبلیغاتی که ادعا می شود موثر نیست.
در پایان می توان گفت که عوامل بسیاری در موفقیت پیوند مو و عدم بروز عوارض دخیل است که می توان به تشخیص درست علت ریزش مو، انتخاب بیمار مناسب، رعایت اصول در برداشت نوار مو و طراحی نواحی کاشت مو، حفظ رطوبت و سرما برای زنده ماندن واحدهای مو و عدم طولانی شدن مدت زمان جراحی نام برد. بر اساس این موارد توصیه می شود عمل پیوند مو در مراکز معتبر و ترجیحا توسط متخصصین پوست انجام گردد تا هم نتیجه ای مطلوب حاصل شود و هم از بروز عوارض اجتناب گردد.
نسخه اصلی مطلب دانستنی ها در مورد پیوند مو را در سایت دکتر رضا رباطی بخوانید.