عوامل سرطان زا

دکتر عبد الرحیم حزینی [ فوق تخصص آنکولوژی ]آدرس وب سایت : www.palliativeiran.ir
آدرس مطب : تلفن مطب : -

عوامل سرطان زا

براساس تحقیقات به عمل آمده بر روی عوامل سرطان زا، دانشمندان به دو عامل اصلی پی برده اند:
۱ عوامل ژنتیكی و وراثتی كه فرد را مستعد مبتلا به سرطان می کند .
۲ عوامل محیطی كه روزانه همه ما با آنها مواجه هستیم مانند هوایی كه تنفس می كنیم، آبی كه می نوشیم، غذایی كه می خوریم و به طور كلی نحوه زندگی ای كه انتخاب كرده ایم. همگی می توانند دارای عامل سرطان زا باشند.همان طور كه در بخش پیشین نیز به آن اشاره شد، از میان موارد یاد شده در فوق، محققان بر روی بررسی رژیم غذایی و رابطه آن با سرطان تمركز بیشتری داشته اند. نتایج آمارها و تحقیقات به دست آمده نیز نشانگر این موضوع است كه میزان شیوع این بیماری و حتی نوع آن در میان كشورها با عادت های غذایی مختلف، به عنوان یكی از عوامل تاثیرگذار، متفاوت است.

به عنوان مثال در بین كشورها بیماری سرطان سینه در ژاپن از كمترین آمار و برعكس در ایالات متحده آمریكا بیشترین آمار را دارا است. جالب تر آنكه این عوامل محیطی به قدری تاثیرگذار هستند كه حتی افراد مهاجر نیز فارغ از موضوع ژنتیك و وراثت همراه خویش، همانند دیگر مردم آن كشور در معرض عوامل سرطان زای موجود در محیط زندگی جدید قرار گرفته و امكان به خطر افتادن سلامتی آنها نیز مانند بقیه وجود دارد.از آنجا كه سرطان یك بیماری غیرقابل پیش بینی است، حتی با بررسی بیماران مبتلا به سرطان و رژیم غذایی آنها نیز هنوز عوامل مشخص سرطان زای خوراكی شناخته نشده است زیرا از آنجا كه هر فرد روزانه از مواد غذایی گوناگون استفاده می كند، به خاطر آوردن لیستی از مواد مصرفی در حداقل چند ماه گذشته كه می تواند تاثیری در بیماری سرطان وی گذاشته باشد كاری غیرممكن بوده و در نتیجه یافتن عامل غذایی سرطان نیز به راحتی امكان پذیر نیست. ولی با تمام این تفاسیر تحقیقات نشان داده است مصرف برخی از مواد غذایی در شرایط خاص می تواند در بروز این بیماری و حتی پیشرفت آن تاثیرگذار باشد لذا در همین راستا به پیشنهاداتی در زیر پیرامون انتخاب رژیم غذایی مناسب جهت جلوگیری از سرطان می پردازیم:

۱ در وعده های غذایی از مواد گیاهی استفاده كنید. هر روز چند وعده میوه و سبزی بخورید. به این ترتیب شما می توانید ادعا كنید كه در رژیم غذایی روزانه تان منابع غنی از ویتامین AوC، مواد معدنی و مواد شیمیایی گیاهی وجود دارد كه از خطر ابتلا به سرطان می كاهد. مصرف چند وعده از دیگر منابع گیاهی مانند حبوبات و غلات نیز همین نتیجه را خواهد داشت. در ضمن در یك رژیم غذایی مناسب مقدار فیبر مورد نیاز بدن شما می بایست ۲۵ تا ۳۵ گرم در روز باشد.

۲ اعتدال در مصرف غذاهای پرچرب به خصوص گوشت های قرمز و مواد فرآوری شده. كاهش مصرف گوشت به خصوص گوشت های چرب مانند گوشت گوسفند یكی از اقدامات مهم جهت جلوگیری از سرطان است. حال در صورتی كه به خوردن پروتئین حیوانی علاقه مند هستید، از گوشت های سفید پرندگان و یا ماهی استفاده كنید. در ضمن با هدف تامین پروتئین حیوانی مورد نیاز بدن از لبنیات نیز می توان استفاده كرد به شرط آنكه از كم چرب بودن آن اطمینان حاصل شود. غذاهای فرآوری شده نیز دارای چربی هایی هستند كه اگرچه با سرطان رابطه مستقیمی ندارند ولی میزان LDL و یا كلسترول بد خون را افزایش داده و سبب كاهش HDL و یا كلسترول خوب خون می شوند.

۳ مصرف مواد سرطان زای بالقوه carcinogen را كاهش دهید. این مواد عبارتند از:
غذاهای دودی كه در مراحل دودی شدن به طور مستقیم دود را به خود جذب كرده و حاوی بسیاری مواد سرطان زا هستند به عنوان مثال به ماهی های دودی و برنج دودی می توان اشاره كرد كه در رژیم غذایی اهالی شمال كشور نیز از جایگاه ویژه ای برخوردارند.
مواد غذایی كه حاوی مواد نگهدارنده نیتریت دار هستند. مانند انواع سوسیس ها، كالباس ها، همبرگرها و دیگر گوشت های فرآوری شده.نیتریت ها می توانند با پروتئین موجود در معده شما تركیب شده و مواد شیمیایی سرطان زا را تشكیل دهند.حال از آنجا كه مواد غذایی حاوی ویتامین C فراوان می تواند از این محصول تركیبی جلوگیری كند، اگر قصد دارید گهگاه از این قبیل مواد غذایی نیتر یت دار استفاده كنید، مصرف مقدار زیادی میوه و سبزی حاوی ویتامین C را به همراه آنها فراموش نكنید.

غذاهای شور و پرنمك
غذاهای گریل شده: با توجه به اینكه مرحله پخت این قبیل غذاها در مجاورت مستقیم با آتش صورت می گیرد، به طور قطع سطوحی از آنها سوخته و زغالی می شود و از آنجا كه این قسمت های سوخته می توانند عاملی برای سرطان باشند از انتخاب این روش غذایی نیز بپرهیزید.
نوشیدنی های الكل دار: الكل خود عاملی شناخته شده برای افزایش سرطان ها به خصوص سرطان كبد است.

۴ به لحاظ فیزیكی فعال بوده و از همین طریق وزن مناسب خود را بیابید.
داشتن وزنی متعادل با انجام ورزش و انتخاب رژیم غذایی مناسب بدن شما را در ابتلا به انواع بیماری ها همچنین سرطان مقاوم می سازد. بنابراین در برنامه ریزی روزانه خود حداقل نیم ساعت در روز را برای ورزش به خصوص پیاده روی اختصاص دهید.

۵ در وعده های غذایی روزانه خود از تنوع مواد غذایی استفاده كنید. گوناگونی مواد غذایی مصرفی سبب می شود همواره طیف وسیعی از ویتامین ها، مواد معدنی و به طور كلی مواد حافظ بدن در مقابل بیماری ها در بدن وجود داشته باشد.

۶ در مصرف قند تعادل را رعایت كنید. اگرچه تاكنون هیچ مدركی مبنی بر وجود ارتباط مستقیم بین قند و سرطان وجود ندارد ولی به جهت كالری بالای حاصل از قند و رابطه آن با وزن زیاد و چاقی محیط برای رشد سلول های سرطانی مناسب می شود.