درد، گرفتگی و اسپاسم عضله پشت ساق پا بر اثر اسپاسم عضلانی است که در واقع زمانی رخ می دهد که عضله به شدت منقبض می شود. این گرفتگی معمولاً در عضلات ساق پا، زیر زانو و پشت زانو ایجاد می شود. در عضله آسیب دیده احساس جمع شدگی ایجاد می شود و ممکن است یک توده احساس کنید. شدت این درد در افراد مختلف متفاوت است. گرفتگی عضلات پا معمولاً زمانی که شما در حال استراحت هستید (اغلب شب ها هنگام خواب) رخ می دهند و ممکن است شما را از خواب بیدار کنند. روش درمان گرفتگی عضلات پا به علت اصلی و زمینه آن بستگی دارد.

آنچه در این مطلب می خوانیم:

علت گرفتگی ماهیچه پشت ساق پا

دلایل گرفتگی و علت درد ساق پا هنوز مشخص نشده است. گرفتگی ماهیچه بر اثر شرایط و فعالیت های زیادی مانند موارد زیر رخ میدهد.

1. انجام تمرینات، آسیب دیدگی، استفاده بیش از حد از ماهیچه ها
2. بارداری: گرفتگی ماهیچه ها زمانی که موادمعدنی بدن مانند کلسیم و منیزیم کاهش یافت رخ میدهد. کاهش این مواد در خانم های باردار مخصوصاً در ماه های آخر بارداری شدیدتر است و باعث گرفتگی ماهیچه ها و ضعف رفتن ساق پا میشود.
3. قرار گرفتن در معرض دمای سرد مخصوصاً آب سرد
4. شرایط بحرانی دیگر مانند بیماری های سرخرگ یا رگ، بیماری های کلیوی، بیماری تیروئید، بیماری اسکلروسیز
5. ایستادن بر روی جاهای نامطلوب برای مدت طولانی، نشستن طولانی مدت، خوابیدن درحالی که ساق پا در وضعیت نامناسب قراردارد.
6. عدم وجود مواد معدنی کافی مانند پتاسیم و کلسیم در خون
7. خشک شدن بدن به این معنی است که میزان آب بدن کم شده است.
8. مصرف داروهای خاص مانند داروهای ضدافسردگی، داروهای ازدیاد ادرار و استاتین و داروهای استروئید

علائم گرفتگی ماهیچه پشت ساق پا

احساس درد ناگهانی پا نشانه اولیه بروز اسپاسم و گرفتگی عضله تلقی می گردد. ممکن است شدت و مدت زمان ناراحتی متفاوت باشد. احساس ناراحتی که در اثر گرفتگی عضله ساق پا بروز می کند به علت گرفتگی عضله است. به عبارت دیگر، عضله تحت فشار و انقباض بیش از اندازه قرار گرفته است. معمولاً این وضعیت در عضلات ساق پا رخ می دهد، هرچند بعضی مواقع در ناحیه کشاله ران یا کف پا هم احساس می شود. علاوه بر درد ناگهانی ممکن است یک برآمدگی سفت عضلانی هم زیر پوست تشکیل گردد.

تشخیص گرفتگی ماهیچه پشت ساق پا

معمولاً پزشک سؤالاتی را در مورد علائم عارضه از بیمار جویا خواهد شد و به معاینه پا و عضلات خواهد پرداخت. ممکن است سایر علائم مانند بی حسی یا ورم مورد بررسی قرار گیرند؛ زیرا این علائم نشانه گرفتگی عضله ساق پا در اثر بیماری اصلی هستند. در این صورت، برای رد و غیر محتمل شدن سایر بیماری ها احتمالاً به آزمایشات دیگری مانند آزمایش خون و ادرار نیاز است.

گرفتگی عضله پشت ساق پا در خواب

گرفتگی پا در خواب عارضه ای شایع بوده و ممکن است در اثر عدم فعالیت در طول روز، خستگی عضلات و یا برخی عارضه ها اتفاق بیفتد. گرفتگی عضلات پا به اسپاسم های کنترل نشده ای گفته می شود که ممکن است دردناک باشند. این اسپاسم ها عمدتاً در عضله ی ساق اتفاق افتاده ولی ممکن است عضلات دیگر را نیز درگیر کنند. در بسیاری از موارد حرکات کششی ساده می توانند گرفتگی عضله را رفع کنند؛ ولی روش های دیگری برای درمان و پیشگیری نیز وجود دارند. اگر به طور مکرر دچار این مشکل می شوید بهتر است برای تشخیص کامل به پزشک مراجعه کنید.

درمان درد ماهیچه پشت ساق پا با ورزش و اوزون تراپی

بهترین راه برای درمان درد و گرفتگی عضلات پشت ساق پا انجام تمرینات کششی عضلات پشت ساق پا است که این تمرینات کششی به تدریج می توانند کمک کنند که آن کرامپ و کوتاهی عضلات برطرف شود. البته اجتناب از حالت هایی که درد پشت عضلات ساق پا را ایجاد می کند یعنی اجتناب از ایستادن طولانی مدت، اجتناب از نشستن در حالیکه پاها آویزان است و اجتناب از پوشیدن کفش های نامناسب بسیار مؤثر است.

نرمش های کششی مناسب درد و گرفتگی عضلات پشت ساق پا

انجام مداوم نرمش های کششی عضلات پشت ساق سه بار در روز هم ممکن است بتواند از شدت و یا تعداد حملات بکاهد. برای انجام نرمش هایی کششی درد و گرفتگی عضلات پشت ساق به فاصله 90-60 سانتیمتر دور از یک دیوار و به طرف آن بایستید. در حالی که کف پاها و پاشنه پاهای خود را بر روی زمین ثابت نگه داشته اید به طرف دیوار خم شوید بطوریکه در عضلات پشت ساق خود احساس کشش کنید. این حالت را تا وقتی می توانید حفظ کرده و سپس مجدد به حالت ایستاده و قائم برگردید. این حرکت را برای درمان درد و گرفتگی عضلات پشت ساق پا روزی سه بار و هر بار چند مرتبه تکرار کنید. این نرمش ها برای اثر کردن نیاز به 4-2 هفته زمان دارند و در این مدت باید نرمش های کششی مناسب درد و گرفتگی عضلات پشت ساق پا را به طور مداوم انجام داد.

اوزون تراپی

بهبود آسیب دیدگی در بافت های بدن به وجود جریان خون در این بافت ها بستگی دارد. بافت های بدن برای بازسازی و احیا نیاز به ویتامین، مواد معدنی و اکسیژن نیاز دارند که باید توسط خون به این بافت ها منتقل شود. اکسیژن مهم ترین ماده برای ترمیم بافت ها است. وجود تورم و التهاب در ناحیه آسیب دیده موجب کاهش جریان خون، اکسیژن و مواد مغذی در این ناحیه می شود. عدم حضور اکسیژن موجب تجمع اسید لاکتیک و منجر به درد می شود. در روش اوزون درمانی، اوزون، دار های ضد التهابی و ویتامین ها به ناحیه آسیب دیده تزریق می شود. با استفاده از بی حسی موضعی عصب ها بی حس می شوند. مواد ضد التهابی موجب کاهش درد، تورم و التهاب و در نتیجه افزایش جریان خون می شوند.
با استفاده از ویتامین و مواد معدنی بافت ها تغذیه می شوند و به بازسازی آنها کمک می شود. اوزون که یک اکسیژن غیر فعال است پس از تزریق به بافت به صورت فعال در آمده و موجب اکسیژن رسانی به ناحیه آسیب دیده می شود. تأثیر اوزون درمانی یک تا سه روز پس از انجام تزریق آغاز می شود و تا زمان دستیابی به بهبودی کامل هر یک تا دو هفته تکرار می شود. روند بهبودی در بیماران بسته به شدت آسیب متفاوت است، با این حال اکثر بیماران تنها به سه تا پنج جلسه درمان نیاز دارند. بر خلاف دیگر روش های تزریقی، تزریق اوزون هیچ عوارض جانبی را برای بیماران به همراه ندارد و نتایج آن دائمی است.

پیشگیری از گرفتگی ماهیچه پشت ساق پا

موارد زیر می توانند باعث پیشگیری از گرفتگی ماهیچه ساق پا شوند:

• تا جایی که امکان دارد نوشیدنی و مواد مایع بنوشید.
• از مصرف الکل خودداری کنید.
• از مصرف مواد غذایی خود مطمئن باشید. مخصوصاً خانم های باردار تا مطمئن شوید بدن شما به میزان کافی کلسیم، پتاسیم و منیزیم جذب میکند.
• ورزش هایی مانند دوچرخه سواری برای کشش ماهیچه ها انجام دهید.
• ماهیچه های خود را هر روز بکشید، مخصوصاً بعد از تمرینات و در رختخواب هنگام خوابیدن
• میزان تمریناتی را که انجام میدهید یک دفعه افزایش ندهید. درصورت تمایل به افزایش تمرینات هر هفته به میزان کمی آنها را افزایش دهید.
• به صورت روزانه از مکمل های مولتی ویتامین استفاده کنید.
• اگر داروهایی مصرف میکنید که منجر به گرفتی ماهیچه ها میشود پزشک باید داروهای شما را تغییر دهد.

نسخه اصلی مطلب علت گرفتگی ماهیچه پشت ساق پا را در سایت دکتر بیژن فروغ بخوانید.

---