اورولوژی یک دانش پزشکی است که در آن، بیماری های دستگاه ادراری زنان و مردان، تشخیص داده شده و درمان می شود و بخشی از مراقبت های بهداشتی است که با دستگاه ادراری زن و مرد (شامل بخش های مختلفی اعم از کلیه ها، مثانه و مجرای ادرار) سروکار دارد. این علم همچنین به هر چیزی که شامل دستگاه تولید مثل در مردان باشد می پردازد و بیماری های آن را درمان می کند. از آنجا که مشکلات سلامتی در این اعضای بدن ممکن است برای همه اتفاق بیفتد، سلامت اورولوژی مهم است. اورولوژی به عنوان یک تخصص جراحی نیز شناخته می شود. عمل های اورولوژی تا اواخر سده بیستم معمولاً به صورت جراحی باز شکمی و با ایجاد برش های طویل انجام می شد و بیمار باید روزها در بیمارستان بستری می شد و دوران نقاهت طولانی را پشت سر می گذاشت؛ اما این جراحی ها امروزه عوارض و آسیب کمتری دارد و روش های جدید، مدت بستری شدن را کاهش داده است. در حال حاضر جراحی های با حداقل تهاجم به عمل های متداولی تبدیل شده است که با بهره گیری از عمل های جدید هر ساله بهبود چشمگیری نیز در آنها حاصل می شود. این پیشرفت های جراحی، تخصص اورولوژی را به مرحله بسیار فعال و کارآمدی رسانده است و هر ساله روش های جراحی جدیدی را به متخصصین و بیماران ارائه می دهد.

کاربرد جراحی در اورولوژی

متخصص اورولوژی طیف وسیعی از بیماری ها و مشکلاتی که بر سیستم کلیه و مجاری ادراری و دستگاه تناسلی تأثیر می گذارد را تشخیص داده و درمان می کنند. برخی از شایع ترین بیماری هایی که متخصص کلیه و مجاری ادراری تشخیص داده و درمان می کنند عبارتند از:

• عفونت های دستگاه ادراری: عفونت های باکتریایی هستند که باعث درد، سوزش و تکرر ادرار می شوند.
• سنگ کلیه: این سنگ ها رسوبات معدنی سختی هستند که در کلیه ها تشکیل می شوند و می توانند باعث درد شدید و مشکل در ادرار شوند.
• سرطان پروستات: نوعی سرطان است که غده پروستات را در مردان درگیر می کند و یکی از شایع ترین سرطان ها در بین مردان است.
• اختلال نعوظ: وضعیتی است که در آن مرد قادر به دستیابی یا حفظ نعوظ کافی برای فعالیت جنسی نیست.
• سرطان مثانه: نوعی سرطان است که مثانه را درگیر می کند و می تواند باعث خون در ادرار، درد در هنگام ادرار و تکرر ادرار شود.
• مثانه بیش فعال: وضعیتی است که در آن مثانه اغلب یا بدون هشدار منقبض می شود و باعث تکرر ادرار و بی اختیاری می شود.
• ناباروری مردانه: مشکلی که می تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله تعداد کم اسپرم یا انسداد در دستگاه تناسلی مردان باشد.
• بی اختیاری ادرار: از دست دادن غیر عمدی ادرار است که اغلب به دلیل ضعیف شدن عضلات کف لگن یا آسیب عصبی است.
• بیماری پیرونی: وضعیتی است که در آن آلت تناسلی خمیده یا خمیده می شود و اغلب باعث درد یا مشکل در نعوظ می شود.

سرطان بیضه نوعی سرطان است که بر بیضه ها تأثیر می گذارد و می تواند باعث تورم، توده یا درد در بیضه ها شود.

انواع جراحی اورولوژی

1-جراحی آلت تناسلی و بیضه

• جراحی بیضه: هیدروسل
• جراحی بیضه: جراحی واریکوسل
• جراحی بیضه: جراحی واریکوسل به روش لاپاروسکوپی
• جراحی بیضه: برداشت بیضه
• جراحی بیضه: تثبیت یک طرفه و دو طرفه
• جراحی آلت تناسلی: گسترش لگام
• جراحی فیموز: پرپوتیوپلاستی
• جراحی فیموز: عمل کامل
• جراحی برداشتن کیست پوست ختنه گاه
• پروتز آلت تناسلی
• افزایش طول آلت تناسلی
• پلیکاسیون

2-عمل های از طریق مجرای ادرار

• سیستوسکوپی تشخیصی
• سیستوسکوپی با نمونه برداری
• برداشتن تومور از راه مجرای ادرار (TURT)
• تراشیدن پروستات از راه مجرای ادرار (TURP)
• قرار دادن و برداشتن کاتتر حالب
• اورترورنوسکوپی (URS)
• اورترولیتولاپاکسی (URLS)
• اورتروتومی
• پولیپکتومی
• سیستولیتوتریپسی
• ایجاد و تغییر نفروستومی
• برش پروستات از راه مجرای ادرار (TUIP)
• جراحی محل اتصال حالب و لگن از طریق لاپاروسکوپی

3-جراحی های کلیه

• مارسوپیالیزیشن کیست از طریق لاپاروسکوپی
• نفرکتومی با لامپکتومی
• نفرکتومی با لاپاراتومی
• برداشتن تومور کلیه (جراحی NSS)
• برداشتن کلیه
• برداشتن سنگ کلیه
• پیوند کلیه
• شکستن سنگ
• بی اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار افراد با سنین مختلف را درگیر می کند. این مشکل می تواند به اشکال مختلف رخ دهد. تک موردی، گاه به گاه یا به طور منظم. حتی در صورتی که بیمار بی اختیاری ادرار خفیف را تجربه کند، نباید به آن بی توجهی کرد؛ زیرا می تواند در طول زمان بدتر شود. مشاوره با پزشک به تعیین دلایل و انتخاب درمان مناسب کمک خواهد کرد. طیف وسیعی از جراحی ها برای بی اختیاری ادرار وجود دارند:

• جراحی برای بی اختیاری استرسی
• جراحی های افتادگی واژن یا دستگاه تناسلی
• جراحی پایین آمدن دیواره های جلو و عقب واژن
• ترمیم فیستول مجرای ادرار

4-سایر عمل های اورولوژی

• جراحی فرج: زگیل های تناسلی
• جراحی پروستات: برش رادیکال از طریق لاپاروسکوپی
• جراحی پروستات: پروستاتکتومی

5-جراحی با لیزر

• جراحی محل اتصال حالب و لگن از طریق لاپاروسکوپی
• درمان فتق
• درمان فتق مغبنی
• درمان هیپوسپادیاس
• عمل برگشت وازکتومی

تشخیص و آمادگی قبل از جراحی

اورولوژیست ها از انواع تست ها و روش ها برای تشخیص و درمان بیماری های مربوط به دستگاه ادراری و دستگاه تناسلی مردانه استفاده می کنند. این تست ها ممکن است شامل آزمایش های تصویربرداری پزشکی (مانند سونوگرافی، سی تی اسکن و ام آر آی) باشد و یا آزمایش های مرتبط با خون و ادرار باشمد. یک متخصص اورولوژی همچنین ممکن است برای تشخیص بهتر روش سیستوسکوپی را انجام دهد که شامل قرار دادن یک لوله نازک و انعطاف پذیر با دوربین در مجرای ادرار برای بررسی مثانه و مجرای ادرار بیماران است. انجام آزمایش خون برای بررسی وجود بعضی سرطان ها و آزمایش های عملکردی برای بررسی اندام های آسیب دیده لازم است.

عوارض جراحی اورولوژی

عوارض جراحی اورولوژی به نوع عمل (باز یا لاپاراسکوپی) و شدت آسیب دیدگی اندام ها بستگی دارد. جراحی اورولوژی باز تمامی عوارض احتمالی یک جراحی استاندارد و اثرهای جانبی ناشی از بیهوشی را که به قلب و ریه ها فشار وارد می کند، به دنبال دارد. عفونت کردن محل جراحی از عوارض تمام عمل های جراحی باز و بسته محسوب می شود. احتمال آسیب دیدن اندام های مجاور در جراحی لاپاراسکوپی بالاتر است. برداشتن کلیه و پیوند کلیه به دلیل گستردگی جراحی عوارض بسیاری در پی دارد. خطرهای احتمالی پس از جراحی های روده بزرگ، مثانه و پروستات نیز قابل توجه است.

نسخه اصلی مطلب بررسی جدیدترین روشهای درمان جراحی در اورولوژی را در سایت دکتر مجید حقیقت بخوانید.

---