به درد و التهابی که در قسمت گلنس یا همان سر آلت تناسلی ایجاد می شود، بالانیت گفته می شود. این عارضه اغلب در مردانی که ختنه انجام نشده است بروز پیدا می کند. ختنه عملی است که طی آن، پوست دور سر آلت برداشته می شود. شایع ترین علت های بروز التهاب در سر آلت تناسلی، بروز عفونت های قارچی و باکتریایی است؛ ولی نمی توان بیماری بالانیت را در گروه بیماری های واگیردار قرار داد. براساس تحقیقات انجام شده، حدود 10 درصد از مردان در طول زندگی خود حداقل یک بار به بیماری بالانیت مبتلا می شوند.

با تشخیص بیماری بالانیت بایستی در سریع ترین زمان، روش درمانی مؤثر و مناسب آن انتخاب شود. در غیر این صورت عوارضی مانند افزایش خطر ابتلا به سرطان، ایجاد بافت اسکار، ایجاد زخم و خونریزی و اختلال در جریان ادارار و منی ایجاد خواهد شد. انتخاب روش درمانی براساس نتایج به دست آمده از تست ها و تعیین علت بیماری انجام می شود.

علائم التهاب سر آلت

تورم و قرمزی سر آلت تناسلی شایع ترین علامت این بیماری است که اغلب پوست ختنه گاه را درگیر می کند. بسته به علت ایجاد، بالانیت همچنین ممکن است باعث موارد زیر شود:

• درد، حساس شدن و سوزش در اطراف کلاهک
• پوست ختنه گاه تنگ و براق
• خارش پوست کلاهک
• ترشح غیر معمول آلت تناسلی
• حساس شدن سر آلت تناسلی
• ترشح غلیظ و سفید زیر پوست ختنه گاه (اسمگما)
• بوی بد آلت تناسلی
• ادرار دردناک
• تورم غدد لنفاوی کشاله ران

دلایل بالانیت

بالانیت ممکن است از شرایط مختلفی ریشه بگیرد. عفونت با کاندیدا آلبیکنس شایع ترین علت است. کاندیدا قارچی است که موجب برفک می شود. عفونت های دیگری که می تواند باعث التهاب کلاهک آلت تناسلی شود، عبارتند از:

• باکتریایی: این باکتری ها می توانند به سرعت در شرایط مرطوب و گرم زیر پوست ختنه گاه چند برابر شوند.
• عفونت های منتقله جنسی (STIs): مثال ها عبارتند از ویروس هرپس سیمپلکس، کلامیدیا و سفلیس
• مشکلات پوستی
• لیکن پلان، یک بیماری پوستی با لکه های کوچک، همراه با خارش، صورتی و بنفش رنگ بر روی دست ها و پاها ظاهر می شود.
• اگزما، بیماری پوستی مزمن، و یا بلند مدت که می تواند به خارش، قرمزی، ترک خوردن و خشکی پوست منجر شود.
• پسوریازیس، اختلال خشکی و پوسته پوسته شدن پوست
• درماتیت، التهاب پوست، به دلیل تماس مستقیم با محرک یا واکنش های آلرژیک
• در موارد بسیار نادر، بالانیت به سرطان پوست مرتبط شده است.
• خارش پوست

خارش پوست سر آلت می تواند به التهاب منجر شود. محرک ها عبارتند از:

1. مواد شیمیایی مورد استفاده در کاندوم ها، لوبریکانت ها، و اسپرم کش ها
2. مواد شوینده و یا پودرهای شستشو و نرم کننده که به طور کامل شستشو داده نمی شوند.

• صابون های معطر و ژل شستشو

شستشوی روزانه و خشک کردن آلت تناسلی با دقت به طوری که زیر پوست ختنه گاه بدون رطوبت باقی بماند به کاهش خطر کمک می کند، اگرچه شستن ناحیه تناسلی با صابون بیش از حد ممکن است بیماری را تشدید کند.

• دیابت

دیابت خطر ابتلا به عفونت را افزایش می دهد، به خصوص اگر سطح قند خون به طور ضعیفی کنترل شود. اگر قند در ادرار موجود باشد، برخی از آن ممکن است در پوست ختنه گاه باقی بماند. گلوکز کمک می کند تا باکتری ها سریع تر تکثیر یابند.

• فیموز

فیموز زمانی است که پوست ختنه گاه خیلی سفت است و جمع کردن و یا کشیدن آن به طور کامل بر روی سر آلت دشوار و یا غیرممکن باشد. عرق، ادرار، و مواد دیگر می تواند زیر پوست ختنه گاه تجمع یافته و باعث سوزش و تکثیر میکروب شود. فیموز یا تنگی غلاف در پسران نوجوان و بزرگسالان نادر است.

افراد در معرض خطر ابتلا به بالانیت

بالانیت در درجه اول مردان ختنه نشده را تحت تأثیر قرار می دهد؛ زیرا ناحیه مرطوب و گرم زیر پوست ختنه گاه محل ایده آلی برای رشد مخمر و باکتری است. این عارضه می تواند در هر سنی رخ دهد و در مردانی که فیموز دارند (پوست ختنه گاه سفت که به راحتی روی سر آلت تناسلی حرکت نمی کند) شایع تر است. گروه هایی که در معرض خطر بالای ابتلای به این عارضه هستند شامل موارد زیر هستند:

1. رعایت کم بهداشت فردی
2. افراد در سنین میانسالی و بالاتر
3. داشتن سوند ادراری
4. افرادی که دیابت دارند؛ زیرا افزایش گلوکز (قند) روی پوست آنها می تواند رشد باکتری ها و قارچ ها را تحریک کند.
5. افراد دارای اضافه وزن یا چاق
6. افرادی که بیماری مقاربتی دارند.
7. افرادی که نسبت به محرک های شیمیایی حساسیت دارند.

بالانیت در کودکان

بالانیت در کودکان به نوعی عفونت در کلاهک آلت تناسلی کودکان گفته می شود که می تواند موجب تورم و التهاب سر آلت تناسلی شود. این عارضه معمولاً با درد، قرمزی، سوزش و کشیدگی پوست آلت تناسلی همراه بوده و اغلب مردان و جمعیتی 5 درصدی از کودکان زیر 5 سال را به خود درگیر می کند.

تشخیص التهاب سر آلت

تشخیص دادن بالانیت باید همواره در معاینات حضوری توسط پزشک انجام گیرد. در واقع، پزشک با مشاهده علائم ظاهری رایج، بر اساس تجربه و علم خود قادر است این بیماری را تشخیص دهد. البته گاهی ممکن است نمونه ادرار از فرد برای تشخیص دقیق تر جمع آوری شده و یا در صورت وجود ترشحات، با استفاده از پنبه از آنها نمونه گیری گردد.
نمونه گیری از ادرار و یا ترشحات در اصل با این هدف انجام می شود که از لحاظ وجود قارچ و یا باکتری های مضر و بیماری زا اطمینان حاصل گردد. تمامی این موارد می تواند به تشخیص هر چه بهتر التهاب بالانیت کمک نماید. برخی بیماری های پوستی نیز می تواند عامل ایجاد بالانیت باشند. بنابراین اگر هرگونه نشانه ای از اختلالات پوستی وجود داشته باشد لازم است پزشک از طریق بی حسی موضعی و بیوپسی، نمونه برداری و آزمایش انجام دهد. در این صورت نتیجه نمونه برداری بافتی کمک می کند تا بالانیت تشخیص داده شود.

عوارض بالانیت

بدون درمان، بالانیت می تواند عوارضی مانند موارد زیر ایجاد کند:

• باریک شدن مجرایی که ادرار از طریق آن از بدن خارج می شود ( تنگی مجرای ادرار )
• احتباس ادرار
• برگشت ادرار به سمت کلیه ها (ریفلاکس وزیکو اورترال)
• جمع شدن دردناک پوست ختنه گاه
• کمبود خون در آلت تناسلی
• اگر شرایط بدتر شود، برای درمان آن ممکن است به ختنه کردن نیاز داشته باشید.

درمان بالانیت

درمان التهاب کلاهک آلت تناسلی یا بالانیت بسته به علت ایجاد یافتن آن در بدن دارد. در اغلب موارد، پزشک هشدار می دهد که از چه موادی اجتناب شود و به بیمار اطلاعات بهداشتی خواهد داد از جمله رعایت بهداشت و دوری از مواد حساسیت زا.

• درمان واکنش آلرژیک

اگر التهاب ایجاد شده به نظر بیاید که به دلیل واکنش های آلرژیک یا محرک اتفاق افتاده باشد، پزشک ممکن است یک کرم تسکین دهنده برای تورم تجویز کند. یک داروی ضد قارچ و یا آنتی بیوتیک نیز هم امکان دارد توسط پزشک تجویز بشود. اگر عفونتی وجود داشته باشد، بیمار نباید خودسرانه کرم استفاده کند و زیر نظر و مشورت پزشک کاری را انجام دهد.همچنین از همه صابون ها و دیگر مواد محرک بالقوه باید در طول درمان بیماری و تا هنگامی که علائم و نشانه های بالانیت به طور کامل از بین بروند، اجتناب بشود.

• درمان کاندیدا

کاندیدا نوعی عفونت قارچی می باشد. پزشک کرم ضد قارچ برای درمان تجویز خواهد کرد. در هنگامی که درمان در حال انجام می باشد، بیمار باید از رابطه جنسی پرهیز و یا از محافظ مثل کاندوم استفاده کند.

• درمان عفونت باکتریایی

در صورتی که عفونت باکتریایی در فرد وجود داشته باشد، پزشک آنتی بیوتیکی یا پنی سیلین تجویز می کند. اگر عفونتی در فرد نباشد و هیچ گونه محرکی نتواند شناسایی شود، امکان دارد بیمار را به یک درماتولوژیست، که متخصص بیماری های پوستی می باشد ارجاع دهند.

• درمان عود دوباره

اگر بیمار دارای پوست ختنه گاه سفت باشد و بالانیت احتمال بازگشت در کلاهک آلت وجود داشته باشد، پزشک امکان دارد ختنه را به بیمار پیشنهاد دهد. در روش دیگر، یک شکاف امکان دارد در امتداد و راستای بالای پوست ختنه گاه برای جدا کردن آن از آلت تناسلی انجام بشود. شستشو در وان ممکن است به بهبود علائم کمک بکند؛ زیرا آب گرم می تواند درد و ناراحتی را در بیمار کاهش بدهد.

درمان بالانیت در مردان

درمان توصیه شده بستگی به علت ایجاد این بیماری دارد.

کورتیکواستروئیدهای موضعی

اگر التهاب کلاهک آلت تناسلی شما نتیجه تحریک پوست باشد و عفونت نباشد، معمولاً برای شما کورتیکواستروئید موضعی (کرم یا پماد استروئید) تجویز می شود. کرم را هر روز یک بار به سر آلت تناسلی خود بمالید تا علائم شما برطرف شود. بیش از 14 روز متوالی از دارو استفاده نکنید؛ زیرا این امر می تواند منجر به عوارضی مانند نازک شدن پوست شود.

داروی ضد قارچ

اگر التهاب کلاهک آلت تناسلی شما در نتیجه عفونت قارچی باشد، برای شما یک کرم ضد قارچی تجویز می شود که حداقل چند بار در روز به مدت حداقل دو هفته استفاده کنید یا یک دوز واحد داروی ضد قارچ خوراکی (قرص یا کپسول) فلوکونازول. فلوکونازول برای کودکان زیر 16 سال توصیه نمی شود. همچنین می تواند عوارض جانبی ایجاد کند، از جمله حالت تهوع، استفراغ، نفخ، اسهال و درد شکم. اگر علائم شما به خصوص دردسرساز باشد ، ممکن است برای شما کورتیکواستروئید موضعی نیز تجویز شود.

آنتی بیوتیک

اگر یک عفونت باکتریایی علت بالانیتیس شما باشد، یک دوره هفت روزه آنتی بیوتیک خوراکی (قرص یا کپسول آنتی بیوتیک) مانند فلوکلوکساسیلین یا مترونیدازول برای شما تجویز می شود. اگر علائم شما به ویژه دردسرساز باشد، ممکن است یک داروی کورتیکواستروئید نیز برای شما تجویز شود.

درمان بیشتر

روش های درمانی ذکر شده در بالا باید ظرف هفت روز شروع به کار کنند. اگر در این زمان علائم شروع به بهبودی نکردند، با پزشک خود تماس بگیرید؛ زیرا ممکن است به درمان جایگزینی نیاز داشته باشید و لازم است به یک متخصص اورولوژی مراجعه کنید.
در موارد نادر ، اگر مبتلا به فیموز (پوست ختنه گاه تنگ) هستید و دوره های متوالی بالانیت را تکرار می کنید ، ممکن است به شما توصیه شود ختنه جزئی (در جایی که مقداری از پوست ختنه گاه برداشته می شود) داشته باشید.

نسخه اصلی مطلب بالانیت یا التهاب سر آلت چه علائمی دارد و چگونه درمان میشود؟ را در سایت دکتر پیمان صالحی بخوانید.

---