بیماری بهجت (به انگلیسی: Behçet's disease) نوعی بیماری سیستمیک عروق است که میتواند اندام های مختلفی را در بدن تحت تاثیر قرار دهد. این بیماری که نوعی بیماری نادر است تاثیر اصلی خود را بر عروق اعمال میکند و از این طریق منجر به ایجاد اختلال در عملکرد اندام های مختلف بدن از جمله چشم ها میشود. بیماری بهجت یک بیماری مزمن است؛ به این معنی که سرعت پیشرفت آن کم بوده و فرد را به مدت زمان طولانی درگیر میکند. با این حال ممکن است در طول زمان درگیری با این بیماری، دوره هایی زمانی وجود داشته باشد که فرد علائم این بیماری را نشان ندهد. بیماری بهجت چشم زمانی ایجاد میشود که چشم ها در اثر این بیماری دچار آسیب شوند. 3 نفر از هر 4 نفر فرد مبتلا به بیماری بهجت علائمی را بروز میدهند که نشانگر بهجت چشم است.

علائم بیماری بهجت

بیماری بهجت میتواند اندام های مختلفی را در بدن درگیر کند و علائم مختلفی در این اندام ها نشان دهد. به طور معمول، درد در ناحیه دهان و ایجاد زائده های دردناک در آن، برجستگی ها یا زائده های دردناک بر روی پوست، درد و قرمزی و نیز برجستگی های تبخال مانند در ناحیه تناسلی، ورم مفاصل، التهاب عروق، درد شکم و خونریزی در دستگاه گوارش در افراد مبتلا به بیماری بهجت گزارش میشوند. در صورتی که بیماری بهجت چشم ها را درگیر کند علائم زیر را ممکن است به همراه داشته باشد:

• التهاب در چشم ها
• تاری دید
• درد در چشم ها
• قرمزی چشم ها

این علائم ممکن است برای دوره ای کوتاه رفع شوند و دوباره عود کنند.

علت بیماری بهجت

بیماری بهجت را میتوان یک بیماری خودایمنی نام برد که در آن سیستم ایمنی بدن دچار اختلال میشود و به سلولهای خودی حمله میکنند. بسیاری از علائم بیماری بهجت به علت التهاب در عروق بدن ایجاد میشوند. التهاب نیز معمولا زمانی ایجاد میشود که بدن شروع به مبارزه با عفونت میکند. در بیماری بهجت، سیستم ایمنی بدن شروع به حمله به عروق خود فرد میکند و علائمی همچون ورم و درد در بخش های مختلفی از بدن را ایجاد میکند. در مورد اینکه چرا بدن به عروق خود حمله میکند نظری قطعی وجود ندارد و علت ایجاد این اختلالات هنوز به طور کامل شناخته نشده است. برخی مطالعات وجود ژنی به نام HLA-B51 در افراد را مرتبط با بروز این بیماری میدانند. باکتریها، ویروسها و گاهی نیز عوامل محیطی دیگر نیز مرتبط با بیماری بهجت عنوان شده اند. بیماری بهجت مسری نیست و افرادی که مبتلا به بیماری بهجت هستند این بیماری را به سایرین انتقال نمیدهند.

درمان قطعی بیماری بهجت

متاسفانه بیماری بهجت چشم امروزه درمانی قطعی ندارد. با این حال داروهایی هستند که میتوانند در کنترل این بیماری موثر باشند. این داروها از جمله در بیمارانی که شکل خفیف بیماری بهجت چشم را نشان میدهند و بیماری بصورت گذرا عود کرده و مجددا علائم آن از بین میروند موثر هستند و میتوانند در کنترل درد و التهاب های عودکننده موثر باشند. معمولا زمانی که علائم بیماری وجود ندارند نیازی به دارو نخواهد بود. در وضعیت هایی که بیمار علائم شدیدتری را نشان میدهد ممکن است داروهای دیگری استفاده شوند که در کنترل علائم بیماری در کل بدن موثر هستند.

داروی بیماری بهجت

همانگونه که اشاره شد بیماری بهجت چشم درمان قطعی ندارد و برخی داروها برای کنترل این بیماری در بخشهای مختلف بدن موثر هستند.

• برای بیماری بهجت چشم ممکن است قطره های چشمی استفاده شوند که حاوی کورتیکواستروئیدها یا سایر مواد ضدالتهاب هستند. این داروها میتوانند منجر به کاهش درد و قرمزی در چشم ها شده و التهاب های ملایم را رفع نمایند.
• برای سایر اندام های بدن مانند اندام تناسلی، دهان و پوست نیز معمولا از داروهای حاوی کورتیکواستروئیدها استفاده میشود.

بیماری بهجت خطرناک است

بیماری بهجت در موارد شدید خود میتواند مشکلات جدی ایجاد کند و زندگی افراد را تهدید کند. بیماری بهجت ممکن است منجر به نابینایی دائمی و نیز سکته گردد و در مواردی منجر به مرگ افراد شود. بسیاری از افرادی که به بیماری بهجت مبتلا میشوند دوره هایی را تجربه میکنند که علائم شدیدی از بیماری بروز میکنند و پس از آن دوره هایی ایجاد میشوند که علائم بیماری کاهش یافته و بسیار کمتر هستند. با توجه به خطرات این بیماری لازم است تا افراد در مورد علائم خود و روش کنترل آنها با پزشک متخصص مشورت کنند.

مرگ بر اثر بیماری بهجت

در حدود 5 درصد از بیماران مبتلا به بیماری بهجت در اثر این بیماری جان خود را از دست میدهند. معمولا عوارضی همچون آسیب دستگاه گوارش، سکته و پارگی عروق ضعیف شده منجر به مرگ افراد در اثر بیماری بهجت میشوند.

آزمایش تشخیص بیماری بهجت

آزمایشی وجود ندارد که به تنهایی بتواند منجر به تشخیص بیماری بهجت گردد و تشخیص این بیماری با استفاده از علائم و نشانه های بیماری صورت میگیرد. برای تشخیص اینکه علائم موجود ناشی از بیماری بهجت هستند لازم است تا نشانه های زیر وجود داشته باشند:

• لازم است تا زخم های دهانی (oral ulcers) حداقل سه بار در سال بصورت خودبخودی ایجاد شوند.

علاوه بر زخم های دهانی لازم است تا حداقل دو یا بیشتر از دوتا از علائم زیر نیز بروز کنند:

• زخم و درد ناحیه تناسلی
• التهاب چشم
• مشکلات پوستی

تست مثبت پاترژی (pathergy): این تست وضعیت سیستم ایمنی را بررسی میکند. برای تشخیص صحیح بیماری بهجت بیماری های دیگری که منجر به ایجاد زخم های دهانی میشوند نیز بررسی میشوند تا احتمال اینکه این زخم ها ناشی از بیماری دیگری غیر از بیماری بهجت باشد رد شود. برای بررسی این بیماریها نیاز به تست خون خواهدبود. همچنین ممکن است آزمایشات زیر برای اطمینان بیشتر و تشخیص صحیح به کار گرفته شوند:

• تست ادرار
• تصویربرداری اشعه ایکس، سی تی اسکن یا ام آر آی
• بیوپسی پوست

بیماری بهجت و استرس

مطالعات مختلفی وجود دارند که نشان میدهند استرس در ایجاد عوارض بیماری بهجت و دوره های آن نقش دارد. برخی مطالعات نیز وجود دارند که نشان میدهند استرس و رژیم غذایی در ایجاد علائم بیماری بهجت مانند زخم های دهانی موثر هستند و از عوامل تحریک کننده ایجاد چنین علائمی در بیماران به شمار میروند.

نسخه اصلی مطلب بیماری بهجت چشم چیست؟ را در سایت دکتر بهرام اشراقی بخوانید.

---