دررفتگی مکرر شانه عبارت است از خارج شدن مکرر سر استخوان بازو از درون حفره ی گلنوئید به صورت جزئی و یا کامل. این دررفتگی می تواند در طول فعالیت های عادی روزانه و حتی در طول خواب فرد ایجادشده و منجر به بیدار شدن او گردد.

طول درمان دررفتگی کتف و شانه

دررفتگی نسبتاً ساده شانه بدون آسیب عصب یا بافت به احتمال زیاد طی چند هفته بهبود می یابد. داشتن دامنه کامل حرکتی بدون درد و بازیابی قدرت قبل از بازگشت به فعالیت های معمولی ضروری است. از سرگیری فعالیت خیلی زود پس از دررفتگی شانه ممکن است باعث آسیب مجدد به مفصل شانه شود.

علائم دررفتگی کتف و شانه

علائم دررفتگی شانه می تواند شامل موارد زیر باشد:

• شانه ای که به طور قابل مشاهده تغییر شکل یافته یا خارج از محل قرار دارد
• تورم یا کبودی
• درد شدید
• ناتوانی در حرکت مفصل
• دررفتگی شانه همچنین می تواند باعث بی حسی، ضعف یا سوزن سوزن شدن در نزدیکی آسیب، مانند گردن یا پایین بازو شود. ممکن است عضلات شانه دچار اسپاسم شوند که می تواند درد را افزایش دهد.

چه زمانی باید برای دررفتگی شانه به پزشک مراجعه کرد؟

برای شانه ای که دررفته به نظر می رسد فوراً کمک پزشکی نیاز است.

در زمان انتظار برای مراقبت های پزشکی:

1. مفصل را حرکت ندهید: مفصل شانه را در موقعیتی که قرار دارد با آتل ببندید. از تلاش برای بازگرداندن شانه به موقعیت فبلی خود خودداری کنید. چراکه این می تواند به مفصل شانه و عضلات اطراف آن، رباط ها، اعصاب یا رگ های خونی آسیب برساند.
2. یخ گذاشتن روی مفصل آسیب دیده: برای کمک به کاهش درد و تورم، یخ را روی شانه قرار دهید.

علت دررفتگی کتف و شانه

مفصل شانه بیشترین احتمال در دررفتگی مفاصل بدن را دارد. از آنجایی که شانه در چندین جهت حرکت می کند، شانه می تواند به سمت جلو، عقب یا پایین حرکت کند. ممکن است به طور کامل یا جزئی دررفته شود.
بیشتر دررفتگی ها از جلوی شانه رخ می دهد. رباط های شانه می تواند کشیده یا پاره شود که اغلب باعث بدتر شدن دررفتگی می شود.
برای بیرون کشیدن استخوان ها از جای خود به نیرویی قوی مانند ضربه ناگهانی به شانه نیاز است. پیچش شدید مفصل شانه می تواند توپ استخوان بالای بازو را از حفره شانه خارج کند. در دررفتگی نسبی، استخوان بازو تا حدی داخل و قسمتی از حفره شانه خارج می شود.

علل دررفتگی شانه عبارتند از

• ویژگی های ساختاری یا وراثتی: ازجمله درجه ی سستی در مفاصل که می تواند از کم تا زیاد در افراد مختلف متفاوت باشد و در مورد مفصل شانه از اهمیت خاصی برخوردار است. مفاصل سست بیشتر دچار دررفتگی می شوند. اگر سستی مفصل شانه به سر استخوان بازو اجازه دهد که حرکات غیرعادی داشته باشد، مفصل ناپایدار تلقی خواهد شد. ناپایداری مفصل باعث دررفتگی های مکرر در آن می شود.
• آسیب های ورزشی: دررفتگی شانه یک آسیب شایع در ورزش های تماسی مانند فوتبال و هاکی است. همچنین در ورزش هایی که ممکن است شامل زمین خوردن باشد، مانند اسکی در سراشیبی، ژیمناستیک و والیبال نیز رایج است.
• ترومایی که ربطی به ورزش ندارد: ضربه محکم به شانه در هنگام تصادف وسیله نقلیه می تواند باعث دررفتگی شود.
• افتادن: فرود ناخوشایند پس از سقوط، مانند از روی نردبان یا زمین خوردن روی فرش، می تواند باعث دررفتگی شانه شود.

عوامل خطر دررفتگی شانه

هر کسی می تواند دررفتگی شانه را تجربه کند. با این حال، دررفتگی شانه ها اغلب در افراد نوجوان و 20 ساله، به ویژه ورزشکارانی که در ورزش های تماسی شرکت دارند، رخ می دهد.

عوارض دررفتگی شانه:

عوارض دررفتگی شانه ممکن است شامل موارد زیر باشد :

• پارگی عضلات، رباط ها و تاندون هایی که مفصل شانه را تقویت می کنند
• آسیب عصبی یا عروق خونی در داخل یا اطراف مفصل شانه
• مستعد شدن بیشتر به دررفتگی های مکرر، به خصوص اگر آسیب شدید باشد
• کشیدگی یا پارگی رباط ها یا تاندون ها در شانه یا اعصاب آسیب دیده یا رگ های خونی اطراف شانه ممکن است برای ترمیم نیاز به جراحی داشته باشد.

روش های طب فیزیکی برای درمان دررفتگی کتف و شانه:

• جا انداختن شانه : طی این فرایند متخصص جهت کاهش درد از بی حسی موضعی استفاده می کند و سپس به صورت دستی استخوان سر بازو را درون حفره شانه جایگذاری می کند. پس از آنکه شانه دررفته جایگذاری یا جااندازی شد، درد تقریباً فوری کاهش می یابد.
• بی حرکت کردن مفصل : بی حرکت کردن مفصل بعد از جا اندازی شانه انجام می شود. پزشک استفاده از آتل و بریس را برای بی حرکت نگه داشتن بازو و شانه ی آسیب دیده به مدت 4 تا 6 هفته تجویز می کند تا عضلات و سایر بافت های نرم بتوانند استراحت کنند و ترمیم شوند. استراحت دادن به شانه و استعمال کیسه یخ التهاب را کاهش و درد را آرام می کند.
• داروها : مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی جهت فرونشاندن التهاب و درد
• تزریق پی آر پی : پلاسمای خون غنی شده از پلاکت که حاوی پروتئین های زیست فعال هستند تزریق می شوند تا به بازسازی و احیای بافت ها کمک شود.
• شاک ویو تراپی : شاک ویو تراپی یکی از روش هایی است که برای تسکین درد و باز گردانی حرکت استفاده می شود. این روشی بدون نیاز به جراحی است که برای درمان دردهای شدید یا مزمن در ناحیه شانه استفاده می شود.
• اولتراسوند درمانی: از اولتراسوند درمانی برای رفع درد و بهبود ترمیم بافت شانه به وسیله افزایش جریان خون موضعی استفاده می شود. این روش می تواند به طور موثری درد مزمن را کنترل و ترمیم شکستگی استخوان را سرعت دهد.
• مگنت تراپی : مگنت تراپی به وسیله افزایش گردش خون، می تواند درد شانه را تسکین و التهاب را کاهش دهد.
• TENS تراپی : از TENS تراپی (تحریک الکتریکی اعصاب از طریق پوست) جهت کاهش و کنترل درد مزمن و شدید در شانه استفاده می شود.
• پرولوتراپی : تزریق های پرولوتراپی قدرت مفصل را افزایش می دهد و از طریق افزایش دامنه حرکتی، امکان حرکت بدون درد را فراهم می کند.

• توان بخشی و فیزیوتراپی : توانبخشی به وسیله فیزیوتراپی فعال، معمولا پس از دو تا سه هفته از بی تحرک بودن شانه در اسلینگ (آویز دست) آغاز می شود. هدف از فیزیوتراپی دررفتگی شانه، بازگردانی ثبات شانه از طریق تقویت عضلات گرداننده شانه قبل از افزایش یافتن دامنه حرکتی شانه و بازگرداندن مجدد تعادل عضلات ناحیه شانه است.
• درمان دررفتگی شانه با ورزش : تمرین ها و حرکات اصلاحی زیر بطور معمول برای بیمارانی تجویز می شود که دچار دررفتگی کتف شده اند. قبل از شروع استفاده از این حرکت ها لازم است درباره مناسب بودن آنها برای خود با متخصص طب فیزیکی یا فیزیوتراپیست صحبت نمایید.

به عنوان یک قاعده عمومی، هنگامی که حرکت های ورزشی و اصلاحی پیشرفت کرده و جدی تر می شوند، نباید علائم بیماری از جمله درد، در فرد افزایش پیدا کند. در غیر این صورت نباید از تمرین مورد نظر استفاده کرد. تمرین های قابل استفاده بعد از دررفتگی شانه به شرح زیر هستند:

1. خم کردن شانه : در حالت نشسته قرار بگیرید. بازوی آسیب دیده خود را با دست دیگر از زیر آرنج بگیرید. به آرامی به جلو خم شوید. بازوی خود را تا هنگامی که درد به شما اجازه می دهد به سمت بالا و پایین حرکت دهید.

2. حرکت پروانه شانه : در حالت نشسته قرار بگیرید. بازوی آسیب دیده خود را با دست دیگر از زیر آرنج بگیرید. به آرامی به جلو خم شوید. بازوی آسیب دیده خود را تا هنگامی که درد به شما اجازه می دهد به طرفین حرکت دهید.

3. چرخش شانه به پهلو : در حالت نشسته قرار بگیرید. آرنج خود را به طرفین بدن چسبانده و مچ دست آسیب دیده (دستی که دچار دررفتگی شانه شده است) را با دست دیگر بگیرید. به آرامی دست خود را در حالت زاویه 90 درجه نسبت به بدن خود حرکت دهید. بیشتر از این دست خود را حرکت ندهید و پس از این حرکت به وضعیت عادی باز گردید.

4. خم کردن شانه : در حالت ایستاده روبروی یک دیوار قرار بگیرید. سعی کنید مشت خود را به سمت دیوار فشار دهید.

5. انبساط شانه : در حالت ایستاده به صورتی قرار بگیرید که پشت شما به یک دیوار باشد. سعی کنید آرنج خود را از پشت به سمت دیوار فشار دهید.

6. حرکت دور کردن شانه : در حالت ایستاده به صورتی قرار بگیرید که سطح خارجی بازوی آسیب دیده شما به دیوار باشد. سعی کنید کل بازوی خود را به طرف دیوار فشار داده و حرکت دهید.

7. حرکت جمع کردن شانه : در حالت ایستاده به صورتی قرار بگیرید که یک حلقه دستمال دستشویی زیر بازوی آسیب دیده شما قرار داشته باشد. سعی کنید کل بازوی خود را به اطراف حرکت دهید.

8. چرخش خارجی : در حالت ایستاده روبروی دیوار قرار گرفته و سطح خارجی دست خود را بر روی دیوار یا یک در نیمه باز قرار دهید. سعی کنید دست خود را به سمت خارج حرکت دهید و در این حالت نباید آرنج از پهلوی شما جدا شود.

9. چرخش داخلی : در حالت ایستاده به صورتی قرار بگیرید که داخل دست آسیب دیده شما به یک دیوار یا در نیمه باز باشد. سعی کنید دست خود را به سمت داخل حرکت دهید. در این حالت نباید آرنج از پهلوی شما جدا شود.

نسخه اصلی مطلب علت و درمان در رفتگی مکرر کتف و شانه بدون جراحی را در سایت دکتر بیژن فروغ بخوانید.

---