شانه یکی از پر تحرک ترین مفصل های بدن انسان است. به همین دلیل است که شاید بیشتر از دیگر مفاصل و عضلات بدن دچار مشکلاتی مانند در رفتگی شانه، درد های شدید عضلانی، گرفتگی و ... می شود. برای اینکه بتوان این درد ها را در مفصل شانه به مقدار زیادی رفع کرد، نیاز است تا از تمرینات فیزیوتراپی استفاده نمود. فیزیوتراپی شانه کمک می کند تا بسیاری از درد های عضلانی در قسمت شانه رفع شود و التهابات کاهش پیدا کند. همچنین میزان قدرت شانه افزایش پیدا کند.

فیزیوتراپی و توانبخشی از روش های کاربردی، مؤثر، ایمن و غیرتهاجمی بوده و درمانی برای بسیاری از بیماری ها و عوارض مربوط به استخوان ها، مفاصل، عضلات و...، در نواحی مختلف بدن از جمله آسیب های شانه می باشد. این روش درمانی شامل تکنیک های مختلفی می شود.

موارد کاربرد فیزیوتراپی شانه

1. تاندونیت های شانه مانند تاندونیت سوپرااسپیناتوس، ساب اسکاپولاریس، اینفرا اسپیناتوس، ترس مینور
2. سندروم ایمپینجمنت
3. انواع شکستگی های شانه
4. سندروم توراسیک TOS
5. پارگی های لابروم شانه مانند اسلپ و بنکارت
6. دررفتگی های شانه
7. دفورمیتی استپ و اختلالات مفصل آکرومیوکلاویکولار
8. فروزن شولدر و شانه یخ زده یا شانه منجمد

علائم شانه درد

• از دست دادن قدرت و حرکت
• احساس درد در شب
• درد خفیفی که در حین استراحت یا فعالیت به وجود می آید.
• وجود درد و سفتی در هنگام بالا یا پایین بردن بازو.
• درد ناگهانی در هنگام انجام حرکات بلند کردن و یا دراز کردن بازو.
• احساس درد در هنگام انجام حرکات بالاتر از سر (مانند پرتاپ توپ)
• دشواری در انجام کارهایی که مستلزم آن است که بازو در پشت بدن قرار گیرد (مانند بستن یا باز کردن زیپ یا دکمه های پشت لباس).
• کشیده شدن درد از جلوی شانه به کنار بازو.

مزایای فیزیوتراپی شانه

• درمان های شانه درد مجموعه پیچیده شرایطی است که نیاز به مدیریت دارد و بر اساس یک دسته تمرینات استاندارد نیست، بلکه رویکردی است که به شکل خاص برای هر فرد برای مدیریت شرایط او تنظیم و ارائه می شود. متخصصین فیزیوتراپی با استفاده از یک رویکرد جامع و با استفاده از تمرینات قدرتی، درمان های دستی ، تیپینگ، تمریناتی که با کش های قدرتی انجام می شوند و رهاسازی بافت نرم، به خوبی می توانند به بیماران در بهبودی از این مشکل یاری کنند.
• آنها می توانند بیماران را در زمینه مناسب ترین تمرینات برای رفع مشکلشان راهنمایی کرده و سایر روش های درمانی مفید مانند درمان های دستی، رهاسازی بافت نرم و تمرینات قوی سازی را به بیماران ارائه نمایند.
• فیزیوتراپیست ها به بیماران كمك می كنند تا بفهمند چرا دچار شانه درد شده اند، چه عواملی بیش از دیگر عوامل باعث درد آنها شده و بیماران چطور می توانند فعالیت‍ های خود را برای کاهش درد و بهبودی خود تغییر دهند.
• مراحل اولیه توانبخشی به دنبال کاهش درد و تا حدودی قوی سازی ابتدایی برای تثبیت یک مفصل قوی و ایجاد پایه ای پایدار برای بهتر حرکت کردن شانه است. این کار بیماران را قادر می کند تا به تدریج فعالیت های عادی تر خود را از سر بگیرند.
• مراحل بعدی توانبخشی و درمان شامل تمرینات قوی سازی پیشرفته تر و جامع تر، تمرینات قدرتی و پلیومتریک و همچنین مسئله کلیدی مدیریت مداوم عضلات تثبیت کننده روتاتور کاف و کتف است که تمامی حرکات شانه بر آنها مبتنی است.

ورزشهای فیزیوتراپی شانه

از آنجایی که شانه مسئولیت انجام حرکات بسیاری را بر عهده دارد، ورزش درمانی نقش مهمی در توانبخشی تمام آسیب دیدگی های شانه دارد؛ چون شانه مرکز حرکتی مهمی است و پایداری آن برای انجام حرکات مختلف ضروری است، برای بازیابی عملکرد کامل شانه و انجام دادن فعالیت های شغلی، ورزشی و روزمره لازم است شانه به درستی و به تدریج جا انداخته شود، در غیر این صورت احتمال دررفتگی مجدد شانه و بروز عوارض مختلف در آینده وجود خواهد داشت.

حرکت پاندولی

حرکت پاندولی ساده ترین حرکت برای تسکین شانه درد است و بهتر است انجام دادن آن را به محض آرام شدن نسبی درد شروع کنید. برای انجام دادن این حرکت بایستید و وزن بدن را روی شانه سالم بیاندازید. شانه آسیب دیده را شل نگه دارید، وزن بدن را بین دو پا جابه جا کنید و حرکت رو به جلو و عقب را شروع کنید. بایستید و پاها را به عرض شانه باز کنید، سپس وزن بدن را از راست به چپ منتقل کنید تا به این ترتیب حرکت جانبی بیشتری داشته باشید.

تمرینهای حرکتی با میله

در این تمرین ها از میله یا چوب بلندی مانند دسته جاور برای حرکت دادن بازوی آسیب دیده استفاده می شود. بازوی سالم حرکت را انجام می دهد و بازوی آسیب دیده در حالی که در دامنه حرکتیش حرکت داده می شود، شل نگه داشته می شود. بازوی آسیب دیده را با میله یا چوب حرکت بدهید تا به بازو فشار وارد نشود. حرکت های خمشی، چرخشی جانبی، چرخشی میانی، ابداکشن و کشش یا خمش افقی را مطابق فیلم انجام بدهید.

کشش بالای مفصل شانه

حوله ای را لوله کنید و بین آرنج خمیده و بدن قرار بدهید. آرنج را با دست دیگر به سمت داخل بکشید. حرکت کششی بالای شانه با هدف افزایش توانایی حرکتی کپسول فوقانی و توانایی کششی شانه انجام می شود. حوله لوله شده را بین بازو و پهلو قرار بدهید. همان طور که آرنج خمیده است، آرنج را با دست دیگر به سمت بدن بکشید.

روش های فیزیوتراپی شانه

• یخ درمانی

روش RICE (استراحت، یخ، ارتفاع فشرده) نقاط آسیب دیده یخ زده را برای آسیب های حاد تشویق می کند. این به کاهش التهاب و تورم کمک می کند که به نوبه خود به کاهش درد نیز کمک می کند.

• گرما درمانی

بر خلاف یخ درمانی که در ساعات اولیه آسیب استفاده می شود، گرما درمانی پس از گذشت 72 ساعت بهتر است استفاده شود، مانند یخ درمانی، همچنین یک مسکن است و به عضلات اجازه می دهد تا آرام شوند.

• درمان دستی

درمان دستی به کمک فیزیوتراپیست برای آرام کردن شانه آسیب دیده نیاز دارد. فیزیوتراپیست با دستان خود از فشار جهت خاص روی بافت استفاده می کند تا به آن کمک کند تا بخشی از تحرک طبیعی خود را به دست آورد.

• کشش

حرکات کششی یک نوع درمان برای درد شانه است؛ زیرا برای فشار دادن آرام عضلات شما بیشتر و بیشتر تا زمانی که دامنه حرکتی خود را به دست آورید طراحی شده است. فیزیوتراپیست احتمالاً سطوح مختلفی از کشش ها را اعمال می کند که ممکن است قسمت های شانه و همچنین گردن و ستون فقرات را، بسته به آسیب، هدف قرار دهد.

• تمرینات تقویتی

فیزیوتراپیست تمرینات تقویتی خاصی را برای کاهش درد در محل آسیب و در عین حال تقویت سایر عضلات، مانند عضلات مرکزی بدن، به شما توصیه کند. هدف این است که شما را قوی تر از قبل از آسیب بگذاریم تا از عود مجدد آن جلوگیری کنیم.

• موبیلیزاسیون مفصل

یکی دیگری از متدهای فیزیوتراپی شانه، تحرک مفصلی است که با کشش کپسول مفصلی، تحرک شانه آسیب دیده را افزایش می دهد. از آنجایی که نیاز به درک کامل آناتومی دارد، فقط توسط یک فیزیوتراپ حرفه ای آموزش دیده انجام می شود.

• اولتراسوند

نوعی مدالیته فیزیوتراپی برای درد شانه است که در آن عضلات، تاندون ها و سایر بافت های نرم با یک جلسه گرم کردن عمیق درمان می شوند. گرما گردش خون را در بافت بهبود می بخشد که هم درد را کاهش می دهد و هم به بهبود آسیب کمک می کند. اولتراسوند تراپی همچنین به افزایش خاصیت ارتجاعی عضلات به خصوص در موارد یخ زدگی شانه کمک می کند تا به عضلات اجازه کشش راحت تر و در نتیجه افزایش دامنه تحرک را بدهد.

• تحریک الکتریکی

یکی از راه های تقویت عضلات شانه آسیب دیده، تحریک اعصاب است. گاهی اوقات، از آن برای انقباض عضلات یا کاهش التهاب استفاده می شود، اما می تواند به عنوان راهی برای تجویز دارو نیز استفاده شود.

هزینه هر جلسه فیزیوتراپی شانه

هزینه هر جلسه فیزیوتراپی شانه به عوامل متعددی بستگی دارد، در هزینه فیزیوتراپی ممکن است خدمات مختلفی برای درمان بیمار صورت گیرد تعرفه های اولیه قیمت گذاری هر کدام از خدمات فیزیوتراپی شانه از سوی وزارت بهداشت تعیین و به مراکز و کلینیک های فیزیوتراپی ابلاغ می شود. لذا بر این اساس قیمت گذاری هر کدام از خدمات که برای فیزیوتراپی شانه انجام می شود، مطابق با تعرفه تعیین شده می باشد.

عوارض فیزیوتراپی شانه

فیزیوتراپی یک نوع درمان غیر تهاجمی می باشد که در فرآیند توانبخشی آسیب دارای حداقل عوارض برای بیماران می باشد. در فیزیوتراپی شانه، به ویژه پس از عمل آرتروسکوپی شانه، چنانچه همه احتیاطات مورد نیاز انجام پذیرد، بیمار عوارضی را تجربه نخواهد نمود. فقط در برخی مواقع احتمال دارد کمی حس درد یا کوفتگی بعد از انجام تمرینات شانه، درمان های دستی یا پس از افزایش دامنه ی حرکتی تجربه نماید که این مسئله کاملاً طبیعی می باشد و اثری بر روی روند کلی درمان فیزیوتراپی نخواهد داشت.

نسخه اصلی مطلب رفع دردهای مزمن و تقویت شانه با فیزیوتراپی را در سایت دکتر سلمان فلاح بخوانید.

---