موارد استفاده از سونوگرافی داپلر داپلکس

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

در سونوگرافی معمولی از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر از ساختا راعضای داخل بدن استفاده می شود؛ اما نمی تواند جریان خون را نشان دهد. در سونوگرافی داپلر با اندازه گیری امواج صوتی که از اجسام در حال حرکت مانند سلولهای قرمز خون منعکس می شوند تصویربرداری صورت می گیرد. سونوگرافی داپلر نوعی از سونوگرافی است که با استفاده از اثر داپلر تصاویری از حرکت بافت ها و مایعات در بدن (معمولاً خون) فراهم آورده و سرعت نسبی آنها را نسبت به مبدل فراصوت نیز به دست می آورد. در سونوگرافی داپلر با محاسبه شیفت فرکانسی ایجاد شده در اکوی دریافتی از نمونه توسط مبدل فراصوت، سرعت و جهت حرکت خون یا بافت متحرک اندازه گیری می شود. به طور مثال می توان سرعت و جهت حرکت جریان خون درون سرخرگ یا جریان خون خروجی از دریچه های قلب را تعیین کرد. تصویر رنگی داپلر معمولاً با تصویر معمول دوبعدی و سیاه و سفید سونوگرافی (Brightness mode) ترکیب می شود و تصویر سونوگرافی داپلکس را ایجاد می کند که تصویر آناتومی محل مورد بررسی را نیز به صورت همزمان نشان می دهد. سونوگرافی داپلر داپلکس از روش اولتراسوند استاندارد برای تولید تصویر از رگ های خونی و بافت های اطراف آن استفاده می کند. همچنین کامپیوتر، اصوات داپلر را به تصاویر تبدیل می کند و از سرعت و جهت جریان خون درون رگ ها، به پزشک اطلاعات مناسبی را ارائه می دهد.

مزایای سونوگرافی داپلر داپلکس

• نتایج سونوگرافی داپلر بسیار سریع بوده و تصاویری که ایجاد می کند، بسیار دقیق است.
• این تست بدون درد بوده و امنیت بالایی دارد.
• در این آزمایش، امواج استفاده شده هیچ ضرری برای فرد نداشته و خطری برای او ایجاد نمی نماید.
• جریان متلاطم، رگ ها و دریچه ها را سریع شناسایی می نماید.
• ارزیابی شتاب و جهت جریان با این کار بسیار آسان صورت می گیرد.

موارد استفاده از سونوگرافی داپلر داپلکس

این سونوگرافی به پزشکان در تشخیص بیماریهایی که می تواند جریان خون شما را کاهش، افزایش یا مسدود کند، کمک کننده می باشد. در زیر به تفکیک، مواردی را معرفی می نماییم.

1. برای تشخیص برخی بیماری های قلبی مورد استفاده قرارمی گیرد. بررسی عملکرد قلب که معمولاً به همراه الکتروکاردیوگرام انجام می شود و آن آزمایشی است که سیگنال های الکتریکی در قلب را اندازه گیری می کند.
2. نیاز به سونوگرافی داپلر دارید، اگر به دنبال انسداد شریانی هستید. جریان خون مسدود شده در پاها می تواند وضعیتی به نام ترومبوز ورید عمقی (DVT) ایجاد کند.

DVT نوعی بیماری است که در آن، لخته های خون در دیواره ی سیاهرگ های عمقی و به خصوص در پاها شکل می گیرند. ترومبوز وریدی عمقی ممکن است منجر به بروز مشکلات جدی تری نظیر بروز لختگی خون در ریه ها شود که بسیار خطرناک است و گاهی منجر به مرگ می شود. تشخیص به موقع در صورت مشاهده ی علائم این بیماری امری مهم و ضروری است.

• در خصوص آسیب عروق خونی و نقص در ساختار قلب نیاز به سونوگرافی داپلر دارید.
• اگر به دنبال باریک شدن عروق خونی باشید. برای این منظور شریان های باریک در بازوها و پاها می تواند به معنای بیماری شما باشد که نام آن بیماری شریانی محیطی است.
• تنگی شریان کاروتید که از علائم آن PAD باریک شدن شریان ها در گردن می باشد از جمله مواردی است که نیاز به انجام سونوگرافی داپلر احساس می شود.
• برای اینکه بعد از عمل جراحی جریان خون را بررسی کنند نیاز به این سونوگرافی دارند.
• برای بررسی جریان طبیعی خون در یک زن باردار و نوزاد متولد نشده از این سونوگرافی استفاده می کنند.

اقدامات قبل از انجام سونوگرافی داپلر داپلکس

جهت آماده شدن برای سونوگرافی داپلر انجام کارهای زیر ضروری است:

• لباس و جواهرات را از ناحیه مورد آزمایش جدا کنید.
• دو ساعت قبل از آزمایش از سیگار و سایر دخانیات که دارای نیکوتین هستند خودداری کنید. نیکوتین باعث تنگ شدن رگ های خونی می شود و در نتیجه این می تواند بر روی نتایج سونوگرافی شما تأثیر بگذارد.
• در مورد انواع خاصی از سونوگرافی داپلر، ممکن است بنا به اقتضا لازم باشد چند ساعت قبل از آزمایش چیزی میل نشود. (خوردنی و آشامیدنی)

نحوه انجام سونوگرافی داپلر داپلکس

شخص روی تخت دراز می کشد. پزشک، پروب (یک دستگاه به اندازه موس رایانه) را روی محلی که می خواهد معاینه کند قرار می دهد. پروب یک دستگاه کوچک است که امواج اولتراسوند تولید می کنند و همچنین بازتاب آنها را دریافت می کند.در محل تماس پروب با پوست شما مقداری ژل لغزنده یا لوبریکانت مالیده می شود تا پروب راحت تر روی پوست حرکت کند و همچنین تصویر بهتری به دست بیاید. پروب به وسیله یک سیم به دستگاه سونوگرافی متصل است، سونوگرافی نیز به یک صفحه نمایش اتصال دارد. امواج صوتی از پروب به بافت های بدن فرستاده می شود و موج ها پس از برخورد با بافت های مختلف به مقدار متفاوت بازتاب می کنند و این اطلاعات به دستگاه سونوگرافی منتقل می شود.

دستگاه سونوگرافی پس از پردازش این اطلاعات، تصویر را بر صفحه نمایش، نشان می دهد. به دلیل آنکه پروب هر لحظه در حال تولید امواج صوتی است و بازتاب ها را دریافت می کند و به دستگاه می فرستد، تصویر صفحه نمایش هر لحظه تغییر کرده و به همین دلیل سونوگرافی علاوه بر ساختار می تواند حرکت اعضای داخلی بدن را به صورت زنده نشان دهد. پزشک، پروب را به جهت های مختلف حرکت می دهد تا موضع مشخص را از زاویه های مختلف مشاهده کند و مورد بررسی قرار دهد.

عوارض سونوگرافی داپلر داپلکس

خطرات شناخته شده ای برای انجام این نوع از سونوگرافی داپلر وجود ندارد. انجام این آزمایش همچنین در دوران بارداری بی خطر محسوب می شود.