بیماری افتادگی چشم، با نام «پتوز»، ممکن است در اثر صدمه به چشم، بالارفتن سن یا اختلال های مختلف پزشکی رخ دهد. این بیماری ممکن است به طور ناگهانی پدیدار شود و خودبه خود هم برطرف شود. این مشکل گاهی اوقات از بدو تولد با فرد همراه است و به آن افتادگی پلک مادرزادی می گویند یا ممکن است در سنین بالاتر رخ دهد که در آن صورت، افتادگی پلک اکتسابی نام دارد. افتادگی پلک بالایی به دلیل اینکه پلک، جلوی مردمک چشم را می گیرد، ممکن است بخشی از دید را کاهش دهد و مشکلات بینایی برای فرد ایجاد کند و در موارد شدیدتر، بینایی را کاملاً مسدود کند. پزشک می تواند علت واقعی آن را در فرد مبتلا تشخیص دهد. شایع ترین علت این بیماری در افراد، روند پیری است. عضله ی بالابر، مسئول بالابردن پلک چشم است. هرچه سن فرد، افزایش می شود، این ماهیچه دچار کشیدگی بیشتر شده و درنتیجه باعث پایین افتادن پلک می شود. باوجود اینکه این مشکل بیشتر در افراد بزرگسال در سنین مختلف دیده می شود، می تواند کودکان را هم از بدو تولد به خود گرفتار کند که البته در کودکان، بسیار نادر است.

علت افتادگی پلک چشم

اگرچه افتادگی پلک، غالباً به دنبال کهولت سن و پیری اتفاق می افتد؛ اما در مواردی نیز می تواند ناشی از مشکلات عصبی یا عضلانی جدی از جمله موارد ذیل باشد:

• فلج بل
• تومور چشم
• تومور مغزی
• سکته مغزی
• آنوریسم مغزی
• سندرم هورنر
• سرطان اعصاب
• عفونت یا تومور پلک
• تومور داخل کاسه چشم
• مشکلات عضله بالا برنده چشم
• دیابت
• آسیب یا ضربه
• اثر جانبی تزریق بوتاکس
• اثر جانبی جراحی آب مروارید
• بیماری عضلانی مانند دیستروفی عضلانی
• عوارض جانبی جراحی اصلاح چشم مانند لیزیک، لازک و غیره

انواع افتادگی پلک

۱-اکتسابی

افتادگی پلکی اکتسابی که می تواند انواع زیر را در بر بگیرد:

• افتادگی پلکی عصبی (اعصاب پلکی درگیر شده و پلک را دچار مشکل می کنند).
• افتادگی پلکی عضله ای (اختلال در عضله ی پلکی که پلک را بالا نگه می دارد).
• افتادگی پلکی تاندونی (ضعف در تاندون چشمی که پلک را بالا نگه می دارد).
• افتادگی پلکی مکانیکی (پلک برای عضلات، سنگین تر از آن است که بلندش کنند).

۲-مادرزادی

افتادگی پلک مادرزادی در کودکان می تواند به دلایل مختلفی از جمله ضعف عضله ای ایجاد شود.

علائم افتادگی پلک

بارزترین علامت پتوز، افتادگی پلک است. سایر علائم عبارتند از مشکل در باز کردن چشم یا نیاز به کج کردن سر به عقب برای بهتر دیدن. خستگی چشم، انحراف چشم، یا دوبینی نیز می توانند به همراه پتوز (افتادگی پلک فوقانی) اتفاق افتند.

تشخیص افتادگی پلک

پزشک ابتدا آزمایش فیزیکی انجام می دهد و تاریخچه ی پزشکی فرد را جویا می شود. اگر افتادگی پلک، بارها رخ دهد و زمان آن طولانی باشد، پزشک برای تشخیص علت واقعی آن، چند آزمایش انجام می دهد. پزشک ممکن است، آزمایش «لامپ اسلیت» (Slit Lamp) را انجام دهد. (لامپ اسلیت، وسیله ای دارای منبع نور با شدت بالا است که می تواند به صورت متمرکز یک صفحه نازک نور را به داخل چشم بتاباند). چشم های فرد برای انجام دادن این آزمایش، مدتی کاملاً باز می ماند و ممکن است او کمی احساس ناراحتی کند.

آزمایش دیگر که به وسیله ی آن، علت بیماری هایی چون افتادگی پلک، تشخیص داده می شود، آزمایش «تنسیلون» (Tensilon) است. پزشک دارویی به نام «تنسیلون» که با نام «ادروفونیوم» هم شناخته می شود، به یکی از رگ های بیمار تزریق می کند. ممکن است پزشک از بیمار بخواهد که پاهایش را روی هم بگذارد یا بردارد یا چندبار بنشیند و بلند شود. پزشک با انجام این کار می خواهد بداند که آیا داروی «تنسیلون»، قدرت ماهیچه های فرد را افزایش می دهد یا خیر. بدین ترتیب او می تواند تشخیص دهد که آیا افتادگی پلک، ناشی از «میاستنی گراویس» است یا خیر.

درمان افتادگی پلک

درمان افتادگی پلک در دو روش جراحی و غیر جراحی ارائه می شود. اخیراً گرایش بیماران و پزشکان به سمت درمان های غیرجراحی و غیر تهاجمی بیشتر شده و این روش ها به درمان های جراحی که تهاجمی تر هستند، ترجیح داده می شوند. در روش های غیرجراحی، در واقع درمان بدون اقدامات تهاجمی و خونریزی یا ریسک های مرتبط با جراحی صورت می گیرد. بدین صورت، گرایش دنیای طب زیبایی روز به روز از سمت و سوی ایجاد تغییرات افراطی با روش های تهاجمی، به سمت کمک به بهبود و ترمیم طبیعی مشکلات مختلف در این حوزه متمایل می شود.

روش های غیر جراحی:

• کرم های موضعی

روش اکثر کرم های لیفت کننده ی چشم، تشکیل یک لایه ی نازکی روی پوست است که وقتی خشک می شود به آرامی پوست را می کشد یا چروک ها را پر می کند تا حدی که کمتر مشخص شوند و چشم ها به صورت بالا رفته به نظر بیایند. اگر به طور منظم از این کرم های لیفت چشم استفاده می کنید، قادر به رفع چروک ‎ها و کاهش افتادگی پوست اطراف چشم خواهید بود.

• تزریق بوتاکس

برای بالا کشیدن پلک های بالای چشم بدون روش های جراحی، بوتاکس را به عضلاتی که ابرو را پایین می آورند، تزریق می شود که شامل ماهیچه ی اخم یا چین دهنده بین ابروها و عضله ی حلقوی چشم در اطراف مدخل چشم تزریق می باشند. تزریق به این عضلات به ابرو اجازه بالا رفتن و از این رو بازتر شدن پلک های بالای را می دهد. نتیجه این کار لیفت ابرو و بازتر کردن پلک ها باشد.

• تزریق ژل

لیفت و بالا کشیدن پلک چشم به روش های غیر جراحی می تواند به بازیابی فوری حجم مورد نظر در چند دقیقه با استفاده از تزریق ژل کمک کند. در این روش پوست افتاده ی پلک چشم پر می شود و همچنین ناحیه ی اطراف چشم را بالا می برد و ظاهر جوان و زیبایی آن را بازمی گرداند. پزشک شما چندین بار تزریق را در نقاط کوچکی انجام می دهد آنها را ماساژ می دهد و به دقت آن در جهت مورد نظر فرم می‎دهد.

• هایفوتراپی

تکنولوژی هایفو یک روش غیر جراحی و غیرتهاجمی برای سفت کردن و کشیدن پوست و رفع افتادگی پلک است که از امواج صوتی متمرکز (اولتراسوند) و فرآیند طبیعی بهبودی بدن فرد برای بالا کشیدن پوست شل و افتاده استفاده می کند. هایفوتراپی بافت های عمیق زیرپوست را که معمولاً با روش های تهاجمی درمان می شوند را به دقت بدون هیچ مداخله جراحی مورد هدف قرار می دهد.

• لیزر CO2 فرکشنال

لیزر فرکشنال روی لایه های عمیق پوست اطراف چشم ها را کار می کند و باعث برجسته شدن چروک ها، سفت شدن پوست، لیفت ابروها و پلک های افتاده و بهبود ظاهری فرد می شود. لیزر از اشعه های تنظیم شده ای به باریکی برای نفوذ در پوست و درمان قسمتی از پوست در یک زمان استفاده می کند. این اشعه های لیزری کلاژن های فرسوده در چروک ها را تخریب و منقبض می کنند و فرآیند بهبودی طبیعی بدن را تحریک می کند تا کلاژن های جدید و جوانی را در پوست تولید کند. این عملکرد باعث می شود تا چروک های اطراف چشم کشیده، سفت و صاف شوند.

• لیفت با نخ

لیفت با نخ شامل قرار دادن بخیه های ضد افتادگی در زیر سطح پوست برای لیفت پلک چشم و رفع افتادگی پلک می شود. این روش از طریق تحریک تولید کلاژن جدید باعث بالا کشیدن و سفت کردن پوست می شود. این روش تنها به برش هایی بسیار کوچک نیاز دارد. این روش همچنین با بیحسی موضعی در مطب پزشک انجام می گیرد.

روش جراحی:

• بلفاروپلاستی

جراح معمولاً برش هایی را روی چین های طبیعی پوست پلک ایجاد می کند و عضله، بافت و چربی اضافی را بعد از ایجاد برش برمی دارد. بخیه های بسیار کوچکی روی خط برش زده می شود تا جای زخم بعد از عمل باقی نماند. بخیه های پلک بالا تقریباً یک هفته باقی می ماند.

نسخه اصلی مطلب تشخیص و درمان افتادگی پلک را در سایت دکتر لادن ناظمی بخوانید.

---