ستون فقرات گردنی از هفت مهره تشکیل یافته است. در بین مهره اول و دوم گردنی دیسک بین مهره ای وجود ندارد ولی در بقیه ستون فقرات گردنی بین هر دو مهره دیسک بین مهره ای قرار دارد.اندازه مهره و دیسک بین مهره ای گردنی نسبت به بقیه ستون فقرات کوچکتر است و بتدریج از بالا به پایین اضافه می گردد.

دامن حرکتی ستون مهره گردن

دامنه حرکات ستون مهره ای گردنی نسبت به بقیه ستون فقرات بیشتر است. در قسمت فوقانی گردن این حرکت به سمت بالا و عقب (extention) و در قسمت تحتانی به سمت پایین و جلو (flexion) می باشد.

فراوانی بیرون زدگی دیسک های گردنی

دیسک های بیرون زده گردنی حدود ده درصد کل دیسک های بیرون زده ستون فقرات را تشکیل می دهند. محل آن ها عمدتا در قسمت تحتانی ستون فقرات گردنی بین مهره های C5C6 و C6C7 می باشد.دیسک های بیرون زده گردنی اغلب در قسمت طرفی کانال مهره ای و در مدخل سوراخ بین مهره ای می باشند و سبب فشار به ریشه های عصبی بین مهره ای گردن می شوند.

محل بیرون زدگی دیسک های گردنی

در موارد کمی ممکن است دیسک گردنی در قسمت وسط کانال مهره ای بیرون زده و سبب فشار به نخاع گردنی شوند و ایجاد علائم ضایعه نخاعی (میلوپاتی ) نمایند.

از نظر کلینیکی دیسک های گردنی با درد گردن و انتشار به یکی از اندام های فوقانی تظاهر می کنند. معمولا دردهای اندام فوقانی این بیماران بسیار شديد بوده و بعضا غیر قابل تحمل است. بسته به ریشه عصبی گرفتار ممکن است اختلالات حس و یا حرکت در انگشتان نیز ایجاد شود.

دیسک های گردنی اگرچه معمولا درد نسبتا شديد دارند ولی نسبت به دیسک های بقیه ستون فقرات شانس بهبودی خود بخود بيشتری دارند. اگر بیمار بتواند دوره حاد درد را تحمل کند و بگذراند ممکن است بتدریج با فعال شدن مکانیسم های دفاعی بدن درد کاهش و علائم بتدریج بهبودی یافته و نیاز به عمل جراحی مرتفع گردد.اگر دیسک گردنی در وسط کانال مهره ای بیرون زده و به نخاع فشار بیاورد، ممکن است سبب ضعف قدرت هر چهار اندام گردد.در این موارد نیاز به عمل جراحی باز اورژانسی وجود دارد.

شیوع فتق دیسک های گردنی

دیسک های بیرون زده گردنی شیوع جغرافیایی متغیر دارد. در بعضی از نقاط دنيا شیوع آن کمتر و در بعضی نقاط نظیر اروپا بیشتر است.شیوع سنی دیسک های گردنی در میان سالی و بر خلاف دیسک های کمری در خانم ها شیوع بیشتری دارد.

تشخیص بیرون زدگی دیسک های گردنی

تشخیص با ام آر آی می باشد.درصورتیکه مشکوک به کلسیفیه بودن آن باشیم انجام سی تی اسکن با بازسازی سه بعدی کمک کننده خواهد بود.در موارد دیسک های گردنی در اغلب موارد انجام گرافی نیمرخ گردن ضرورت دارد. تشخيص افتراقی دیسک های گردنی ضایعات مفصل شانه، دنده گردنی، سندرم کارپال تانل و درد های عصبی عضلانی ناشی از میوفاشیال تریگر پوینت می باشد.در این موارد انجام نوار عصب و عضله توسط فرد خبره ضرورت دارد.تومورهای نخاع و تنگی کانال مهره ای نیز از ضایعات ستون فقرات گردنی می باشند که کمتر در افتراق دیسک های بیرون زده گردنی مطرح می شوند.

در بعضی موارد ممکن است در ام آر آی دیسک های بیرون زده ای دیده شود که بدون علامت باشند، امکان آن وجود دارد که در صورت وجود میوفاشیال اسپاسم بیمار اشتباها تحت عمل جراحی قرار گیرد.در تشخیص دیسک های گردنی باید تطابق کامل بین علائم کلینیکی و ام آر ای وجود داشته باشد. درد گردن به تنهایی تشخیص دیسک هرنیه گردنی را مطرح نمی کند. وجود درد در اندام فوقانی جهت تشخیص الزامی است.

نسخه اصلی مطلب علائم و تشخیص بیرون زدگی دیسک های گردن را در سایت دکتر احمد شکرچی زاده بخوانید.

---