سونوگرافی در تشخیص تعداد جنین معمولاً خطا نمی کند؛ اما اگر بیش از دو جنین وجود داشته باشد، به سختی می توان تعداد دقیق آنها را مشخص کرد. با استفاده از سونوگرافی تعیین سن بارداری، می توان زمان زایمان را به درستی تعیین نمود. چنانچه بارداری شما با کمک روش های درمان باروری صورت گرفته باشد، سونوگرافی در هفته ششم برای تأیید وضعیت سلامت جنین، انجام می شود. بهترین زمان تشخیص بارداری دوقلو در سونوگرافی هفته دهم است. در بارداری دو قلویی حتی اگر یکی از آنها خیلی زود از بین رفته باشد، در سونوگرافی می توان هر دو را مشاهده کرد. در بارداری دو قلویی بسیار شایع است که علی رغم تشکیل دو جنین، تنها یکی از آنها رشد می کند. این عارضه را سندروم قل از دست رفته می گویند. سونوگرافی در تعیین حاملگی و محل آن، سن جنین، چندقلویی، جنسیت جنین، سلامت اندام ها، میزان مایع آمنیوتیک و محل جفت نیز به کار می رود.

عوامل افزایش دهنده درصد بارداری چند قلو

• بارداری در رده سنی بالای ۳۰ سال
• خانم هایی که نزدیک به دوران یائسگی خود باردار می شوند، بارداری دوقلویی در آنها بیشتر مشاهده می شود.
• خانم هایی با قد بلند نسبت به خانم هایی که قد نسبتاً کوتاه تری دارند، بیشتر بارداری دوقلویی را تجربه می کنند.
• خانم هایی که اضافه وزن زیادی دارند. در این خانم ها بیشتر احتمال بارداری دوقلویی می باشد
• زنانی که در خانواده خود کسی دو قلو و یا چند قلو دارد. این افراد بیشتر دچار بارداری دوقلویی می شود.
• زنانی که به وسیله ی روش های باروری باردار شده اند.
• سونوگرافی بارداری دوقلو بیشتر جهت ارزیابی موقعیت جنین و دوران بارداری صورت می گیرد. در طی بارداری تعداد جنین ها و کورونیتی و آمنیوتیک آنها می بایست مشخص شود و بنابراین موقعیت نظارت بر اختلالات و عوارض متناسب با آن انجام می شود.

علائم بارداری چند قلویی

متداول ترین علائم بارداری چند قلویی به شرح زیر است:

• بزرگ شدن رحم بیش از حد انتظار
• افزایش اشتها
• افزایش ناخوشی صبحگاهی
• اضافه وزن بیش از حد مخصوصاً در اوایل بارداری
• حرکات هم زمان جنین در بخش های مختلف شکم

زمان انجام سونوگرافی تشخیص بارداری یک یا چند قلویی

اگر مادر در شرایط عادی باشد و مشکل و درد خاصی نداشته باشد بهترین زمان برای انجام اولین سونوگرافی در بارداری، هفته هشتم است؛ اما خیلی از زنان دوست دارند زودتر از این موعد سونوگرافی انجام بدهند. تشخیص ساک حاملگی که اولین علامت حاملگی در سونوگرافی است ۳۵-۳۲ روز پس از LMP (اولین روز آخرین پریودی) در سونوگرافی ترانس ابدومینال امکان پذیر است. در سونوگرافی ترانس ابدومینال رؤیت ساک حاملگی از اواسط هفته چهارم بارداری، تشخیص کیسه زرده حدود هفته پنجم، مشاهده و اندازه گیری جنین از اواسط هفته پنجم و ضربان قلب جنین از 6 هفته پس از اولین روز آخرین قاعدگی امکان پذیر است.

در یک سونوگرافی دقیق، پزشک می تواند در مراحل ابتدایی بارداری، بارداری چند قلویی را تشخیص دهد. به طور معمول اکثر بارداری های چند قلویی در سونوگرافی روتین قبل از 26 هفتگی تشخیص داده می شوند. در بارداری های پرتعداد، حتی در سه ماهه سوم نیز ممکن است تعیین تعداد صحیح جنین ها و وضعیت آنها دشوار باشد. چند قلویی در اثر تخمک گذاری و لقاح بیش از یک تخمک ایجاد می شود. در این موارد جنین ها از نظر ژنتیکی متفاوت اند و چند زیگوتی یا غیر همسان نامیده می شوند.

آمادگی های قبل از سونوگرافی رحم

• قبل از انجام سونوگرافی، مثانه باید حتماً پر از آب باشد. چراکه مثانه پر مثل ذره بین، برای شفافیت تصویر سونوگرافی از رحم و تخمدان عمل می کند.
• در سونوگرافی بارداری تا هفته دوازدهم، مثانه باید کاملاً پر باشد ولی بعد ازآن نیاز نیست.
• برای انجام سونوگرافی از داخل واژن، مثانه نیمه پر کافی است.
• همچنین انجام سونوگرافی واژینال در ماه های پایین بارداری اشکالی ندارد و در ماه های بالاتر نیازی به انجام این روش نیست.
• برای انجام سونوگرافی روی شکم، مثانه شما باید کاملاً پر شده باشد. مثانه پرشده باعث به بالا راندن رحم می شود و روده ها را به کنار می زند، بنابراین دیدن رحم راحت تر می شود.

نحوه انجام سونوگرافی رحم

در سونوگرافی از روی شکم، پزشک اندکی ژل روی وسیله دستی به نام مبدل یا «ترانسدیوسر» می مالد و آن را روی شکم شما حرکت می دهد. این ترانسدیوسر امواج صوتی از خود ساطع می کند که با برخورد با استخوان ها، مایعات و بافت های جنین بازتاب می یابند و می تواند تصویری از جنین درون رحم بسازند.

برای انجام سونوگرافی از راه واژن، مانند انجام معاینه لگنی، باید از کمر به پایین برهنه شوید و پاهایتان را روی رکاب های تخت معاینه بگذارید. پزشک ترانسدیوسر را با روکشی پلاستیکی می پوشاند و روی آن ژل لغزنده کننده می زند تا وارد واژن شود و تصاویر جنین بر روی مانیتور ایجاد شود.

عوارض سونوگرافی رحم

سونوگرافی برای مادر و جنین، بی خطر و غیر آسیب زا است. ازآنجاکه در سونوگرافی به جای تابش از امواج صوتی استفاده می شود، از پرتوهای ایکس مطمئن تر است.

نسخه اصلی مطلب تشخیص بارداری یک یا چند قلویی با سونوگرافی را در سایت دکتر محمد اعظمی بخوانید.

---