سونوگرافی واژینال یک سونوگرافی پزشکی از واژن است که برای بررسی دقیق تر اندام های درون حفره ی لگن به کار می رود و بیشتر از سونوگرافی شکمی اطلاعات به پزشک می دهد. این نوع سونوگرافی به عنوان سونوگرافی ترنس واژینال هم نامیده می شود؛ زیرا امواج فراصوتی در سراسر دیواره واژن برای بررسی بافت های اطراف واژن آن نیز می پردازند.

نحوه انجام سونوگرافی واژینال

پس از خالی کردن مثانه، از بیمار خواسته می شود که لباس های خود را از کمر به پایین خارج کرده و لباس راحتی بیمارستان بپوشد. سپس فرد باید روی تخت معاینه دراز بکشد و پاهای خود را خم کند. پزشک یک مبدل ویژه را در مهبل بیمار وارد می کند که کمی بزرگ تر از یک تامپون است و به خاطر شکل خاصی که دارد راحت درون واژن قرار می گیرد. یک پوشش محافظ روی مبدل قرار داده شده و ژل روان کننده گرم برای سهولت وارد شدن مبدل به درون واژن استفاده می شود. مبدل به آرامی در اطراف لگن حرکت نموده و تصاویر گرفته می شود. ممکن است در طول انجام از بیمار خواسته شود که زیر شکم خود را فشار دهد تا برخی از اندام های لگنی را برای گرفتن تصاویر به مبدل نزدیک کند. این روش معمولاً بدون درد است اگر چه ممکن است برخی از خانم ها از فشار لوله احساس ناراحتی جزئی داشته باشند.

ممکن است برای تجسم واضح تر رحم یک روش ویژه از سونوگرافی ترانس واژینال تزریق شور (SIS) مرسوم به اکوهیستروگرافی یا هیستروکوگرافی انجام شود. در این روش نیاز به یک محلول شور قبل از سونوگرافی درون رحم می باشد. محلول نمکی به تشریح برخی توده های غیرطبیعی کمک می کند به طوری که پزشک ممکن است با توجه به اندازه آنها تشخیص دقیق تری داشته باشد.

کاربردهای سونوگرافی واژینال

سونوگرافی واژینال بهترین روشی است که می تواند برای بیماریهای زنانه مورداستفاده قرار بگیرد. این روش مختص زنان است و می تواند اطلاعات دقیق تری نسبت به سایر روش ها به پزشک ارائه دهد. این سونوگرافی به تشخیص موارد بسیاری در بدن بیمار کمک می کند که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم :

1. سرطان دستگاه تناسلی: با سونوی واژینال پزشک می تواند هرگونه عامل غیرعادی در بدن بیمار را مشاهده کند. در واقع یکی از سریع ترین روش ها برای تشخیص بیماری هایی چون سرطان، کیست و... استفاده از این روش سونوگرافی است.

2. بررسی مشکلات ناباروری: یکی از اقداماتی که برای درمان ناباروری صورت می گیرد، انجام سونوگرافی واژینال است.

3. تشخیص کیست و فیبروم: همانطور که پیش تر گفتیم، سونوگرافی داخل واژن، نسبت به سایر روش های سونوگرافی دقیق تر عمل می کند؛ بنابراین امکان تشخیص کیست و فیبروم موجود در تخمدان و رحم به صورت دقیق وجود دارد.

4. بارداری: با استفاده از سونوگرافی داخلی می توان انواع مختلف بارداری را تشخیص داد. بارداری معمولی و بارداری خارج از رحم با استفاده از ترانس واژینال تشخیص داده می شوند. تشخیص زودهنگام بارداری خارج از رحم اهمیت بسیاری برای حفظ سلامتی مادر دارد.

5. سقط جنین: این موضوع نیز از دیگر عواملی است که توسط سونوی TVS تشخیص داده می شود.

6. جفت سرراهی: در برخی از مادران باردار، جفت در دهانه پایینی رحم قرار می گیرد. این موضوع خطراتی برای مادر به دنبال دارد. پیش از هر چیز این عارضه باید تشخیص داده شود که این کار از طریق سونوی داخلی امکان پذیر است.

7. مشکلات قاعدگی: با استفاده از سونوگرافی داخلی، علت نامنظمی در عادت ماهیانه بررسی می شود.

سونوگرافی واژینال در بارداری نیز انجام می شود. چک کردن سلامت، روند رشد و ضربان قلب جنین علت های انجام سونوی داخلی در دوران بارداری است.

آمادگی های لازم قبل از انجام سونوگرافی واژینال

برای انجام سونوگرافی واژینال به آمادگی خاصی نیاز نیست. معمولاً بیمار پس از ورود به اتاق سونوگرافی، لباس پایین تنه خود را درمی آورد و روپوش مخصوص سونوگرافی را می پوشد. سونوگرافی داخل رحم ممکن است با مثانه پر یا خالی انجام گیرد. این موضوع به دستورالعمل پزشک معالج بستگی دارد؛ اما معمولاً آزمون تصویربرداری داخل واژن با مثانه خالی انجام می گیرد. در صورتی که بیمار در دوره قاعدگی یا لکه بینی قرار دارد و از تامپون یا نوار بهداشتی استفاده می‎کند، باید قبل از انجام سونوگرافی واژینال آنها را بردارد.

بهترین زمان برای سونوگرافی واژینال

زمان مناسب برای انجام سونوگرافی واژینال معمولاً در نیمه اول چرخه قاعدگی (روزهای ۵ تا ۱۲) است. در این دوره ضخامت اندومتر نازکتر و مشاهده ساختارهای داخل رحم و تخمدان ها راحت تر و دقیق تر است. در دوران بارداری نیز، این سونوگرافی معمولاً در هفته های ۶ تا ۱۲ بارداری انجام می شود تا وضعیت رشد جنین و وضعیت سلامت رحم بررسی شود.

مزایای سونوگرافی واژینال

دقت تشخیص در این روش بسیار بالا است. در واقع میزان دقت تشخیصی در سونوگرافی واژینال بیشتر از سونوگرافی لگن است. به همین دلیل در صورتی که سونوگرافی لگن نتواند در زمینه تشخیص انواع اختلالات به پزشکان کمک کنند از روش سونوگرافی داخلی کمک می گیرند.

در سونوگرافی داخلی یا واژینال نیاز نیست که مثانه حتماً پر باشد. می توانید با مثانه خالی یا نیمه پر نیز برای انجام این روند تشخیصی اقدام کنید؛ بنابراین ضرورت پر بودن مثانه در این روش منتفی می شود.

معایب سونوگرافی واژینال

یکی از معایبی که می توانیم برای سونوگرافی واژینال برشمریم این است که درد خفیفی را در هنگام واردکردن مبدل سونوگرافی احساس خواهید کرد. به همین دلیل برخی از زنان نسبت به انجام این روش تشخیصی مقاومت می کنند. در این موارد نیاز است که شرایط خود را در نظر بگیرید و برای حفظ سلامتی خود و انتخاب بهترین روش درمانی این اقدام را انجام دهید

عوارض سونوگرافی واژینال

تا به حال هیچ خطر خاصی در افرادی که این سونوگرافی را انجام داده اند، مشاهده نشده است. در واقع می توان گفت یک روشی بی خطر است. انجام سونوگرافی واژینال برای خانم های باردار و جنین آنها نیز بی خطر است؛ چراکه در این سونوگرافی از هیچ تابشی استفاده نمی شود. هنگامی که مبدل وارد واژن می شود، طبیعی است که فشار و کمی درد را احساس کنید؛ اما این درد به قدری نیست که نتوانید آن را تحمل کنید.

هزینه سونوگرافی واژینال

قیمت سونوگرافی واژینال بسته به نوع و تجهیزات مورد استفاده در مرکز درمانی متفاوت است، هزینه انجام سونوگرافی واژینال مانند سایر خدمات رادیولوژی و سونوگرافی با توجه به تعرفه مصوب وزارت بهداشت و درمان محاسبه و دریافت می گردد. این هزینه ها ممکن است با پوشش بیمه کاهش یابد.

نتیجه گیری

سونوگرافی واژینال، یک روش تشخیصی دقیق است که با استفاده از امواج صوتی انجام می شود و برای ارزیابی رحم، تخمدان ها، و سایر ساختارهای لگنی بسیار کاربردی است. این روش به ویژه برای تشخیص بارداری زودرس، کیست ها و مشکلات رحمی در زنان مفید است. با توجه به نیازهای خاص بیمار، بهترین زمان برای انجام آن معمولاً در نیمه اول چرخه قاعدگی است. همچنین این روش برای مادر و جنین ایمن و بدون خطر است.

نسخه اصلی مطلب کاربردهای سونوگرافی واژینال چیست؟ را در سایت دکتر محمد اعظمی بخوانید.

---