موارد قابل تشخیص در سونوگرافی تیروئید

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

سونوگرافی تیروئید از امواج صوتی برای تولید یک سری تصاویر از غده تیروئید استفاده می کند که به وسیله آن پزشک رادیولوژیست متوجه شکل و اندازه این غده در بدن می شود. کم کاری و پرکاری غده تیروئید و یا بیماری هایی که مربوط به آن هستند می توانند سایز و شکل آن را تغییر داده و باعث به وجود آمدن مشکلاتی برای بیمار شوند. از این رو زمانی که پزشک، متوجه آثاری از بیماری های مربوط به غدد تیروئید در بیمار شود درخواست انجام این تست را می کند.

غده تیروئید

غده تیروئید ، غده ای درون ریز در گردن است. این غده دو هورمون بنام تیروکسین (Thyroxine یا T4) و تری یودوتیرونین (Triiodothyronine یا T3) می سازد که به درون خون ترشح می شوند. این هورمون ها برای عملکرد طبیعی تمام سلول های بدن لازم هستند.

اختلالات تیروئید بسیار شایع است و عموماً در خانم ها مشاهده می شود، اگرچه ممکن است در هرکسی اعم از مردان، نوجوانان، کودکان و نوزادان نیز دیده شود. تقریباً از هر ۲۰ نفر یک نفر به نوعی از اختلال تیروئید مبتلا است که ممکن است موقتی یا دائمی باشد.

غده تیروئید در قسمت جلوی گردن، درست زیر سیب آدم (برجستگی حنجره) قرار دارد. این غده متشکل از لوب راست و لوب چپ است که هرکدام تقریباً به اندازه آلویی است که به دو نیم تقسیم شده است و این دو لوب توسط پل کوچکی از بافت تیروئید به نام ایسموس به یکدیگر متصل می شوند. این دو لوب در هر طرف نای قرار دارند.

موارد تشخیصی در سونوگرافی تیروئید

سونوگرافی تیروئید اطلاعات ارزشمندی در مورد غده تیروئید ارائه می دهد. این اطلاعات عبارتند از:

• مکان دقیق ندول ها
• تعداد گره های لنفاوی بزرگ شده
• نمایش جریان خون در ندول های رشد یافته
• نمایش مرز بین غده تیروئید و ندول های بزرگ شده
• نمایش ماهیت بزرگ شدگی غده تیروئید (مواد جامد یا مایع)
• همچنین سونوگرافی تیروئید می توان تورم و بیمار گواتر را مشخص کند.
• سونوگرافی امکان تشخیص تمام جزئیات حتی ندول های خوش خیم و بدخیمی که با لمس مشخص نیستند را دارد. لازم به ذکر است اکثر ندول های تشخیص داده شده هیچ مشکلی برای فرد ایجاد نمی کند و نیاز به تشخیص و درمان ندارند.

مزایای سونوگرافی تیروئید

• غیرتهاجمی و بدون سوزن یا تزریق است.
• دردناک نیست، در دسترس و ارزان تر از سایر روش ها
• بسیار ایمن است و از اشعه ایکس در آن استفاده نمی شود.
• تصاویر ثبت شده واضح می باشد.
• تصاویر لحظه و واقعی هستند و می توان هم زمان نمونه برداری نیز انجام داد.

نحوه انجام سونوگرافی تیروئید

در طی انجام این روش تشخیصی، بیمار بر روی یک تخت که می تواند کج یا متحرک باشد رو به پشت دراز می کشد. ممکن است یک بالش در پشت شانه ها قرار داده شود تا ناحیه موردبررسی برای سونوگرافی تیروئید گسترش یابد.

پزشک رادیولوژیست یا سونوگرافیست ناحیه تیروئید که قرار است از آن سونوگرافی انجام شود را با یک ژل با پایه آب پوشش می دهد. این ژل به برقراری ارتباط امن مبدل با پوست و از بین بردن حباب های هوا بین مبدل و پوست کمک می کند و از عبور امواج صوتی به بدن جلوگیری می کند. سپس مبدل بر روی ناحیه مورد نظر قرار گرفته و در آن ناحیه به عقب و جلو حرکت داده می شود تا تصاویر مورد نظر گرفته شوند. پس از تکمیل تصویربرداری ژل سونوگرافی از روی پوست پاک شده و در صورتی که بر روی پوست باقی بماند به سرعت خشک می شود.

زمان تجویز سونوگرافی تیروئید

با استفاده از سونوگرافی تیروئید شکل، اندازه، کم کاری و پرکاری تیروئید و انواع سرطان های تیروئیدی تشخیص داده می شود. زمانی که پزشک یکی از علائم بیماری را در فرد تشخیص دهد درخواست انجام سونوگرافی می کند.

نتایج سونوگرافی تیروئید

• سونوگرافی تیروئید و پاراتیروئید نوعی آزمایش تصویربرداری است که برای بررسی غده تیروئید و غدد پاراتیروئید بکار می رود. نتایج سونوگرافی تیروئید و پاراتیروئید معمولاً ظرف مدت دو الی سه روز آماده می شوند.
• سونوگرافی تیروئید و پاراتیروئید طبیعی
• غده تیروئید و غدد پاراتیروئید دارای شکل و موقعیت مناسبی هستند.
• غدد بیش از حد بزرگ یا کوچک نیستند. (اندازه طبیعی غده تیروئید، همیشه حس نمی شود.)
• هیچ گونه توده یا ناهنجاری های دیگری مشاهده نمی شود.
• سونوگرافی تیروئید و پاراتیروئید غیرطبیعی
• غده تیروئید بیش ازحد بزرگ شده (گواتر) و یا توده (ندول تیروئید) یا کیستی در غده تیروئید رؤیت شده است.
• غدد پاراتیروئید بیش از حد بزرگ است.

محدودیت های سونوگرافی تیروئید

اگر یک یا چند گره در داخل غده تیروئید تشخیص داده گردد، رادیولوژیست ویژگی آنها را آنالیز خواهد نمود. بعضی از این ویژگی ها نشان خواهند داد که گره خوش خیم است و بعضی دیگر ممکن است نشان دهند که این گره نوعی تومور است. در موارد دیگر، رادیولوژیست با اطمینان کامل نمی تواند فرق بین توده های خوش خیم و بدخیم را تشخیص دهد. بدین منظور برای آنالیز بیشتر، ممکن است بیوپسی پیشنهاد گردد. در بعضی موارد ممکن است مراقبت و انجام سونوگرافی پس از چند ماه نیز کفایت کند.

با سونوگرافی نمی توان عملکرد تیروئید را مشخص کرد؛ یعنی نمی توان تیروئید پرکار، تیروئید کم کار یا طبیعی را تشخیص داد. برای تشخیص عملکرد تیروئید، پزشک ممکن است، آزمایش تیروئید یا تست بازجذب ید رادیواکتیو را تجویز کند.

عوارض سونوگرافی تیروئید

این سونوگرافی به راحتی انجام می شود و هیچ درد و عارضه ای برای فرد نخواهد داشت. در این روش از هیچ اشعه ایکسی استفاده نمی شود؛ بنابراین کاملا بی خطر می باشد.