افتادگی پلک شرایطی است که مرز پلک بالا، پائین تر از حد طبیعی خود سقوط می کند. در موارد شدید، افتادگی پلک می تواند تمام یا بخشی از مردمک را بپوشاند و باعث مشکلات بینایی شود. افتادگی پلک می تواند یک یا هر دو چشم را تحت تأثیر قرار دهد. ممکن است در بدو تولد (پتوز مادرزادی) وجود داشته باشد. یا ممکن است به صورت تدریجی با افزایش سن بیشتر شود.

علت افتادگی پلک

افتادگی پلک به دلایل متفاوتی، از دلایل طبیعی گرفته تا شرایط جدی تری مانند بیماری ها، رخ می دهد. پزشک می تواند علت واقعی آن را در فرد مبتلا تشخیص دهد. هرکس ممکن است به این بیماری مبتلا شود و آن بین زن و مرد و نژاد های مختلف، به یک اندازه شایع است. شایع ترین علت این بیماری در افراد مسن، روند پیری است. عضله ی بالابر، مسئول بالابردن پلک چشم است. هرچه سن فرد، افزایش می شود، این ماهیچه دچار کشیدگی بیشتر شده و درنتیجه باعث پایین افتادن پلک می شود. باوجود اینکه این مشکل بیشتر در افراد بزرگسال در سنین مختلف دیده می شود، می تواند کودکان را هم از بدو تولد به خود گرفتار کند. البته افتادگی پلک در کودکان، بسیار نادر است. گاهی اوقات دلیل اصلی این بیماری ناشناخته باقی می ماند. بعضی مواقع هم صدمه به چشم، مانند ضربه، منجر به افتادگی پلک می شود. مشکلات عصب شناختی هم می تواند فرد را به این بیماری مبتلا کند.

علائم افتادگی پلک چیست؟

پایین افتادن یک یا هر دو پلک بالایی چشم، اصلی ترین علامت افتادگی پلک است. در برخی موارد، این افتادگی روی بینایی اثر منفی می گذارد، اما علایم افتادگی پلک در برخی از افراد به راحتی مشخص نمی شود یا به شکل دائمی نیست. فقط زمانی که چشم ها به شدت خشک و مرطوب باشند، چهره ی فرد به گونه ای می شود که انگار بسیار خسته است. بخش های اصلی که در این بیماری، درگیر می شوند، اطراف چشم ها هستند و ممکن است فرد در این نواحی، کمی احساس درد کند و درعین حال چهره اش به نظر خسته بیاید. برخی از افراد مبتلا به افتادگی شدید پلک، هنگام صحبت با دیگران، حتی در یک گفتگوی عادی، مجبور می شوند سرشان را کمی عقب نگه دارند تا بتوانند اطرافیان را ببینند.

پزشک باید بیماری را که به افتادگی پلک دائمی مبتلا شده است، به خوبی معاینه کند تا مطمئن شود، افتادگی پلک چشم ناشی از بیماری های دیگری نباشد. این مسأله زمانی که فرد به سردردهای میگرنی هم مبتلاست، از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این هنگام پزشک احتمال بروز مشکلات دیگر را در فرد بررسی می کند.

تشخیص افتادگی پلک

پزشک ابتدا آزمایش فیزیکی انجام می دهد و تاریخچه ی پزشکی فرد را جویا می شود. اگر افتادگی پلک، بارها رخ دهد و زمان آن طولانی باشد، پزشک برای تشخیص علت واقعی آن، چند آزمایش انجام می دهد.

پزشک ممکن است، آزمایش «لامپ اسلیت» (Slit Lamp) را انجام دهد. (لامپ اسلیت، وسیله ای دارای منبع نور با شدت بالاست که می تواند به صورت متمرکز یک صفحه نازک نور را به داخل چشم بتاباند). چشم های فرد برای انجام دادن این آزمایش، مدتی کاملا باز می ماند و ممکن است او کمی احساس ناراحتی کند.

آزمایش دیگر که به وسیله ی آن، علت بیماری هایی چون افتادگی پلک، تشخیص داده می شود، آزمایش «تنسیلون» (Tensilon) است. پزشک دارویی به نام «تنسیلون» که با نام «ادروفونیوم» هم شناخته می شود، به یکی از رگ های بیمار تزریق می کند. ممکن است پزشک از بیمار بخواهد که پاهایش را روی هم بگذارد یا بردارد یا چندبار بنشیند و بلند شود. پزشک با انجام این کار می خواهد بداند که آیا داروی «تنسیلون»، قدرت ماهیچه های فرد را افزایش می دهد یا خیر. بدین ترتیب او می تواند تشخیص دهد که آیا افتادگی پلک، ناشی از «میاستنی گراویس» است یا خیر.

عوارض افتادگی پلک چشم چیست؟

افتادگی پلک علاوه بر اینکه روی زیبایی تاثیر گذار است روی مشکلات جسمی نیز تاثیر گذار است و اگر درمان نشود یک سری عوارض از لحاظ سلامتی برایتان ایجاد می کند.

این عوارض شامل:

• فرد مبتلا به افتادگی پلک اگر تاری دید نیز داشته باشد مدام باید چشمان خود را جمع کند که نهایت این کار به عضلات چشم آسیب زده و باعث چروک شدن دور چشم می شود.
• یا اگر فردی بر اثر انسداد بینایی سر خود را به عقب ببرد دچار کشیدگی عضلات گردن می شود.
• افتادگی پلک روی ظاهر افراد نیز تاثیر می گذارد.
• افتادگی پلک به مدت یک روزیا یک ساعت در روز نشانه مشکل جدی پزشکی است.
• دائم بالا کشیدن ابروها برای بینایی سبب بروز سر درد می شود.

عواملی که افتادگی پلک را تشدید می کنند

عوامل مختلفی وجود دارد که افتادگی پلک را تشدید می کند.

این عوامل شامل:

• افزایش سن
• زمینه ارثی
• بیماری دیابت
• سکته یا تومور مغزی
• دستروفی عضلانی
• فلج فیبرهای عصبی
• جراحی چشم همچون جراحی آب مروارید

راه های درمان افتادگی پلک چشم

درمان افتادگی پلک به دو صورت جراحی و غیر جراحی انجام می گیرد. توجه داشته باشید که استفاده از هر کدام از روش ها طبق نظر پزشک انجام می گیرد.

انواع روش درمان افتادگی پلک شامل:

• روش جراحی( بلفاروپلاستی)
• روش غیر جراحی( پلاسما تراپی)

روش جراحی افتادگی پلک یا بلفاروپلاستی

1. بلفاروپلاستی یک نوع جراحی زیبایی پلک است که برای جوانسازی و بهبود ظاهر پلک ها انجام می گیرد.
2. این جراحی به صورت سرپایی و با بی حسی موضوعی انجام می گیرد.طی این جراحی، جراح پوست را برش و چربی های اضافی آن را خارج می کند.
3. این جراحی همانند سایر جراحی ها دارای یک سری عوارض است که البته با انتخاب یک جراح ماهر می توانید آن ها را به حداقل برسانید.

روش غیرجراحی پلک با پلاسما تراپی

1. روش غیر جراحی با استفاده از لیزر پلکسر انجام می شود که ازبروزترین روش های موجود برای جوانسازی پوست است. پلاسما جت هیچ گونه عارضه خطرناکی ندارد.
2. این به فاصله بسیار کم از سطح پوست، نقاط ریزی را می سوزاند. این سوزانده شدن هیچگونه جای اسکاری را روی پوست به جا نمی گذارد.
3. این عمل باعث تبخیر لایه های عمقی پوست می شود و پوست را جمع می کند. این روش بدون جراحی و بدون هیچگونه جای زخم و اسکار است.

عوامل خطر افتادگی پلک

• جراحی چشم
• تزریق بوتاکس
• مالش بیش از حد چشم
• استفاده از لنزهای تماسی سفت و سخت

عوارض افتادگی پلک

• گاهی اوقات افتادگی پلک به عنوان یک مشکل باعث تغییر در ظاهر فرد می شود البته بدون آن که بر روی بینایی یا سلامت فرد تاثیر بگذارد.
• در موارد دیگر پتوز می تواند یک نشانه هشدار دهنده برای یک وضعیت جدی تر باشد که عضلات، اعصاب، مغز و حفره چشم درگیر آن هستند.
• به طور کلی افتادگي پلک که در طول یک روز یا چند ساعت ایجاد می گردد، اغلب به معنی یک مشکل جدی پزشکی است.
• زمانی که پتوز موجب پوشانده شدن مردمک چشم توسط پلک ها می شود و در بینایی محدودیت ایجاد می کند؛ شاهد آن هستیم که افراد برای افزایش محدوده بینایی خود سعی می کنند با بالا بردن ابروها این وضعیت و شرایط را جبران نمایند.
• در صورتی که با بالا بردن ابروها نه تنها میدان دید آن ها افزایش نخواهد یافت، بلکه این کار سبب بروز سردرد شده و ظاهری غیر عادی در چشم ها ایجاد می کند.
• چنانچه افتادگي پلک مختصر باشد ؛ قاعدتا عارضه و علائم جدی ای نخواهد داشت.
• اما در صورتی که افتادگي پلک، ناشی از یک مشکل جدی پزشکی باشد ؛ می تواند منجر به بروز علائم دیگری که مرتبط با این بیماری است گردد.
• به عنوان مثال اشخاصی که به دنبال مایستنیا گراویس دچارافتادگی پلک هستند ، ممکن است با اختلالاتی ؛ اعم از دوبینی ، ضعف در پاها و بازوها ، اختلال در بلع و تکلم و مشکلات تنفسی نیز مواجه باشند.
• لازم به ذکر است در میان نوزادان مبتلا به پتوز مادرزادی حدودا 30 درصد از آن ها با دوبینی یا اختلالات دیگری که می توانند موقعیت یا حرکت چشم ها را تحت تاثیر قرار دهند نیز ممکن است مواجه شوند.

نسخه اصلی مطلب از چه روشهایی برای درمان افتادگی پلک میتوان استفاده کرد؟ را در سایت دکتر لادن ناظمی بخوانید.

---