تصمیم گیری درباره تخلیه یا حفظ پستان در بیماران مبتلا به سرطان سینه یک مرحله حیاتی در درمان این بیماری است. این تصمیم بر اساس نتایج پاتولوژی بعد از عمل سرطان سینه، نوع و مرحله سرطان، و ترجیحات بیمار اتخاذ می شود. جراحی توده سینه و عمل سرطان سینه بدخیم از جمله روش های اصلی درمانی هستند که شامل برداشتن توده های سرطانی یا تخلیه کامل سینه می باشند. هر دو روش مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب صحیح می تواند بر کیفیت زندگی و نتایج درمانی تأثیرگذار باشد. آگاهی از فرآیند عمل توده سینه و نتایج پاتولوژی بعد از عمل می تواند به بیماران کمک کند تا تصمیمات بهتری در مسیر درمان خود بگیرند.

جراحی در سرطان پستان

جراحی در سرطان پستان شامل سه قسمت زیر می باشد :

1. جراحی پستان
2. جراحی غدد لنفی ناحیه ی زیر بغل
3. بازسازی پستان

جراحی پستان بسته به وسعت بیماری، ممکن است بصورت جراحی تخلیه کامل پستان یا عمل جراحی حفظ پستان در سرطان پستان انجام گیرد. یعنی فقط ضایعه ی بدخیم پستان خارج گردد و بقیه بافت پستان حفظ شود؛ یا اینکه پستان بطور کامل برداشته شود. در مورد انتخاب هر یک از این دو روش نظر پزشک معالج، با توجه به شرایط بیماری از نظر وسعت و تعداد ضایعات و نظر بیمار اهمیت زیادی دارند.

گاهی بیماری در قسمتهای مختلف پستان وجود دارد یا وسعت بیماری نسبت به حجم پستان زیاد است لذا امکان جراحی حفظ پستان وجود ندارد و به ناچار بایستی تمام پستان برداشته شود. در چنین شرایطی می توان برای جایگزینی پستان برداشته شده از روشهای بازسازی پستان استفاده کرد که در ادامه شرح داده خواهد شد.

مقایسه دو روش جراحی پستان در مبتلایان به سرطان پستان

برای مقایسه این دو روش به سؤالات زیر پاسخ داده می شود :

اگر پستان کامل برداشته شود نیاز به شیمی درمانی برطرف می گردد؟ نیاز یا عدم نیاز به شیمی درمانی به برداشت کامل پستان یا جراحی به روش حفظ پستان بستگی ندارد بلکه مواردی مانند اندازه ی ضایعه و وضعیت درگیری غدد لنفی در این تصمیم گیری دخالت دارند.

اگر تمام پستان برداشته شود نسبت به وقتی که جراحی به روش حفظ پستان انجام گردد آیا طول عمر بیشتر خواهد شد؟ طول عمر در هر دو روش یکسان است.

اگر پستان بطور کامل برداشته شود بیماری برای همیشه ریشه کن می شود و خطر عود کاملاً برطرف می گردد؟ توجه داشته باشید که خطر عود بیماری، چه پستان کامل برداشته شود و چه قسمتی از آن خارج گردد، همیشه تا حدی وجود دارد. در روش حفظ پستان احتمال عود بیماری در بستر جراحی مختصری بیشتر است به همین دلیل باقیمانده ی پستان تحت پرتودرمانی هم قرار می گیرد. پرتودرمانی باعث می شود که احتمال عود در بستر جراحی بطور بارز کاهش یابد طوریکه در تمام دنیا این دو روش جراحی را تقریباً معادل می دانند و انجام هر کدام از این دو روش در صورت رعایت کامل اصول علمی، صحیح است.

اگر بخشی از پستان برداشته شود، بافت باقیمانده بد شکل خواهد شد؟ مهارت جراح و گذراندن دوره های اختصاصی جراحی سرطان پستان در این امر نقش بسزایی دارد. در روشهـای جدید تحت عنوان آنکوپلاستی با استفاده از تکنیک های خاص، باقیمانده ی پستان طوری شکل داده می شود که حتی الامکان شکل پستان حفظ گردد.

وقتی جراحی به روش حفظ پستان انجام می شود ضایعه ی بدخیم خارج می گردد و جهت آزمایش بافت شناسی به آزمایشگاه مجهز به بخش پاتولوژی (آسیب شناسی) ارسال خواهد شد. حدود یک تا دو هفته بعد، گزارش نهایی پاتولوژی مشخص می گردد. اگر گزارش بافت شناسی تأیید نماید که بافت سرطانی بطور کامل خارج شده است؛ در این صورت اقدام جراحی دیگر نیاز نیست ولی در موارد نادری مشخص می شود که در حواشی ضایعه ی خارج شده، مقداری از بافت بدخیم وجود دارد.

در این صورت لازم است که بیمار دوباره بیهوش شود و تحت عمل جراحی تکمیلی قرار گیرد ولی در مواردی که کل پستان برداشته می شود بدیهی است که احتمال انجام جراحی مجدد وجود ندارد. پس بطور خلاصه در مقایسه ی این دو روش جراحی می توان گفت مشکلی که در جراحی حفظ پستان وجود دارد ریسک کمی است که ممکن است بیمار را به جراحی دوم بکشاند و مشکلی که در جراحی به روش برداشت تمام پستان وجود دارد این است که در آینده از نظر ظاهری برای فرد ممکن است آزاردهنده باشد.

نسخه اصلی مطلب روشهای انجام جراحی پستان در مبتلایان به سرطان را در سایت دکتر سید محمد رضا حکیمیان بخوانید.

---