هر ساله تعداد زیادی در سراسر دنیا مبتلا به سرطان پستان می شوند. هیچ کس نمی داند سرطان پستان در چه زمانی ایجاد شده است، اما آگاهی از ریسک فاکتور ها یا عوامل خطر سرطان پستان ممکن است به شما در انجام اقدامات پیشگیرانه برای کاهش ابتلا به بیماری کمک کند. داشتن یک عامل خطر به معنی ابتلای قطعی به بیماری نیست و همه عوامل خطر تأثیر یکسانی ندارند. حتی ممکن است برخی از زنان مبتلا به سرطان سینه، هیچ یک از عوامل خطر را تجربه نکرده باشند.داشتن یک عامل خطر یا حتی تعدادی از عوامل به این معنی نیست که مطمئنا به این بیماری مبتلا خواهید شد. برخی از عوامل خطر سرطان پستان مواردی هستند که نمی توانید آن ها را تغییر دهید، مانند افزایش سن یا به ارث بردن برخی تغییرات ژنی. این موارد خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می دهند.

عوامل خطر سرطان سینه که نمی توان آن ها را تغییر داد

برخی از عوامل خطر سرطان سینه هستند که از کنترل ما خارج بوده و نمی توانیم آن ها را تغییر دهیم. در صورتی که با این عوامل خطر سر و کار دارید، غربالگری مداوم پستان می تواند بهترین راه جهت شکست سرطان سینه باشد. این عوامل غیر قابل تغییر عبارتند از:

• کهولت سن
• جهش ژنتیکی
• سوابق قاعدگی
• داشتن سینه های متراکم
• سابقه شخصی سرطان پستان یا برخی بیماری های غیر سرطانی پستان
• سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان پستان
• درمان های قبلی با استفاده از رادیوتراپی
• مصرف داروی دی اتیل استیل بسترول (DES)

توضیح برخی از عوامل تغییر ناپذیر موثر بر سرطان سینه

1. بالا رفتن سن

با افزایش سن خطر ابتلا به سرطان سینه افزایش می یابد. بیشتر سرطان های سینه در زنان 55 ساله به بالا دیده می شود.

2. به ارث بردن تغییرات ژنی خاص

تصور می شود که 5 تا 10 درصد موارد سرطان سینه ارثی هستند، به این معنی که مستقیما از تغییرات ژنی (جهش) منتقل شده از والدین ناشی می شوند.

• BRCA1 و BRCA2 :

شایع ترین علت ارثی سرطان پستان، جهش در یکی یا هر دو ژن مذکور است. در سلول های طبیعی، این ژن ها به تولید پروتئین هایی کمک می کنند که آسیب های DNA را ترمیم می کنند. نسخه های جهش یافته این ژن ها می توانند منجر به رشد غیرطبیعی سلولی و در نهایت بروز سرطان شوند.

اگر یکی از نسخه های جهش یافته این ژن ها را از والدین به ارث برده باشید، خطر ابتلا به سرطان پستان در شما بیشتر است. به طور متوسط، یک زن با جهش در ژن های BRCA1 یا BRCA2 تا سن 80 سالگی به احتمال 70 درصد شانس ابتلا به سرطان پستان را دارد. این خطر همچنین تحت تاثیر تعداد اعضای خانواده مبتلا به سرطان پستان قرار دارد؛ به این معنا که هر چه تعداد بیشتری از اعضای خانواده به سرطان پستان مبتلا باشند، خطر ابتلا افزایش می یابد.

با توجه به این خطرات، جلوگیری از سرطان سینه می تواند از طریق تشخیص زودهنگام و انجام آزمایش های ژنتیکی برای شناسایی جهش ها صورت گیرد که به مدیریت این خطر کمک می کند. زنانی که یکی از این جهش ها را دارند، بیشتر در سنین پایین تر به سرطان پستان مبتلا می شوند. همچنین، این زنان در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان و برخی دیگر از سرطان ها نیز هستند. مردانی که یکی از این جهش ها را به ارث می برند نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پستان و برخی دیگر از انواع سرطان ها قرار دارند.

• سایر ژن ها:

سایر جهش های ژنی نیز می توانند منجر به سرطان سینه ی ارثی شوند. این جهش های ژنتیکی بسیار کم تر شایع هستند و بیشتر آن ها خطر ابتلا به سرطان سینه را به اندازه ی ژن های BRCA افزایش نمی دهند.

1. ATM : این ژن به طور معمول به ترمیم DNA آسیب دیده کمک می کند. به ارث بردن دو نسخه ی غیر طبیعی از این ژن باعث بیماری آتاکسی-تلانرکتازی می شود. به ارث بردن یک نسخه ی غیر طبیعی از این ژن با نرخ بالای سرطان سینه مرتبط است.
2. PALB2 : این ژن پروتئینی را می سازد که با پروتئین ساخته شده توسط ژن BRCA2 تعامل دارد. جهش در این ژن می تواند منجر به افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه شود.
3. TP53 : این ژن به توقف رشد سلول هایی که DNA آن ها آسیب دیده کمک می کند. جهش های ارثی این ژن باعث ایجاد سندرم LI-FRAUMENI می شود. افراد مبتلا به این سندرم در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه و همچنین برخی سرطان های دیگر مانند سرطان خون، تومور های مغزی و سارکوم (سرطان استخوان یا بافت همبند) می باشند.

3. داشتن سابقه خانوادگی سرطان سینه

توجه به این نکته مهم است که اکثر زنانی که به سرطان سینه مبتلا می شوند ، سایقه ی خانوادگی ابتلا به این بیماری را ندارند. اما زنانی که خویشاوندان خونی آن ها مبتلا به سرطان سینه هستند در معرض خطر بیشتری هستند.

4. داشتن سابقه شخصی سرطان سینه:

یک خانم مبتلا به سرطان در یک سینه در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان جدید در سینه ی دیگر یا در قسمتی دیگر از همان سینه است.

5. نژاد و قومیت:

به طور کلی ، زنان سفید پوست ، کمی بیشتر از زنان آفریقایی آمریکایی در معرض ابتلا به سرطان سینه هستند، زنان آسیایی ، اسپانیایی و بومی آمریکا کم تر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه و مرگ ناشی از آن در میان سفید پوستان هستند.

6. قد بلند بودن

بسیاری از مطالعات نشان داده اند که زنان قد بلند نسبت به زنان کوتاه قد ، کمی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستند.

7. داشتن بافت سینه ی متراکم

سینه ها از بافت چربی، بافت فیبری و بافت غده ای تشکیل شده اند. هنگامی که سینه ها دارای بافت غده ای و فیبری بیشتر و بافت چربی کمتر باشند، در ماموگرافی متراکم تر بنظر می رسند. این زنان بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستند و متاسفانه، بافت متراکم سینه می تواند مشاهده سرطان در ماموگرافی را دشوار تر کند.

8. ابتلا به بیماری های خوش خیم پستان

9. کارسینوم لوبولار در جا

10. شروع زود هنگام قاعدگی و یائسگی دیر هنگام

11. رادیوتراپی قفسه سینه

نسخه اصلی مطلب عوامل خطرناک تغییر ناپذیری که بر بروز سرطان سینه تاثیر دارند را در سایت دکتر سید محمد رضا حکیمیان بخوانید.

---