یکی از انواع سرطان های شایع در کشور یعنی سرطان پستان است و از آنجا که محققان درباره تغییرات سلول های ایجاد کننده سرطان اطلاعات بیشتری کسب می کنند، قادر به تولید انواع جدیدی از داروها شده اند که به طور خاص، این تغییرات را هدف قرار می دهند. درمان سیستمیک با استفاده از دارو برای از بین بردن سلول های درگیر شده انجام میشود. داروها در بدن گردش می کنند و بنابراین می توانند به سلول های آلوده در سراسر بدن برسند. روش های رایج برای انجام درمان های سیستمیک عبارتند از یک لوله داخل وریدی (IV) که با استفاده از سوزن در ورید، تزریق در ماهیچه یا زیر پوست یا یک قرص یا کپسول که بلعیده می شود، قرار داده می شود.

شیمی درمانی

نوع داروی شیمی درمانی برای هر فرد، بنا بر گرید و استیج بیماری، وضعیت سلامت عمومی شخص و نظر پزشک معالج تعیین می شود. میزان دوز مصرفی نیز بر اساس همین فاکتورها مشخص خواهد شد. مدیریت و تأمین داروهای مؤثر بر بیماری های سرطانی و نیز حمایت های مالی از بیماران دریافت کننده این داروها از چالش های بزرگ نظام ملی سلامت در کشورهای مختلف به ویژه کشورهای در حال توسعه است. تهیه این داروها برای بیماران خاص و سرطانی یک چالش بزرگ است و متأسفانه به دلیل عدم تولید بسیاری از داروها در ایران و مشکلات واردات، بیماران در تهیه داروهای مورد نیاز خود دچار استرس و اضطراب می شوند. در این شرایط شناختن داروخانه داروهای کمیاب و شیمی درمانی، بخشی از کار تهیه داروهای خاص را آسان می کند و از بار استرس و اضطراب ناشی از نبود داروها کم می کند. به طور معمول بیشتر داروخانه ها داروهای بیماری های رایج و شایع را موجودی دارند و داروهای شیمی درمانی و یا داروهای بیماری های خاص در همه داروخانه ها یافت نمی شود. در چنین مواقعی باید به داروخانه داروهای کمیاب در سطح شهر مراجعه شود.

در درمان سرطان سینه با شیمی درمانی از داروها برای تخریب سلول های درگیر شده و جلوگیری از رشد آنها و تقسیم سلولی عمل میکند و ممکن است قبل از جراحی برای کوچکتر کردن تومور و یا بعد از جراحی برای از بین بردن کامل سلول های آلوده انجام شود. معمولاً شیمی درمانی میتواند از عود مجدد بیماری بعد از درمان سرطان سینه خودداری نماید. داروهای رایج در درمان سرطان سینه عبارتند از:

• دوستاکسل (Taxotere)
• پاکلیتاکسل (تاکسول)
• دوکسوروبیسین (موجود به عنوان یک داروی ژنریک)
• اپی روبیسین (Ellence)
• دوکسوروبیسین لیپوزومی پگیله (دوکسیل)
• کاپسیتابین (Xeloda)
• کربوپلاتین (موجود به عنوان یک داروی ژنریک)
• سیس پلاتین (موجود به عنوان یک داروی ژنریک)
• سیکلوفسفامید (موجود به عنوان یک داروی ژنریک)
• اریبولین (هالاون)
• فلوئورواوراسیل (5-FU)
• جمسیتابین (جمزار)
• متوترکسات (روماترکس، ترکسال)
• پاکلی تاکسل متصل به پروتئین (آبراکسان)
• هورمون تراپی
• تاموکسیفن

تاموکسیفن دارویی است که از اتصال استروژن به سلول های سرطان سینه جلوگیری می کند. برای کاهش خطر عود در پستانی که تومور داشته، خطر ابتلا به سرطان در پستان دیگر و خطر عود دور دست مؤثر است. این روش در زنان چه قبل و چه بعد از یائسگی مؤثر است. تاموکسیفن قرصی است که به مدت 5 تا 10 سال روزانه و هر روز به صورت خوراکی مصرف میشود. برای زنان پیش از یائسگی، ممکن است با دارو ترکیب شود تا تخمدان ها از تولید استروژن جلوگیری کنند.

مهار کننده آروماتاز

این مهار کننده با کاهش میزان استروژن ساخته شده در بافت هایی به غیر از تخمدان در زنان یائسه با محدود کردن آنزیم آروماتاز فعالیت میکند. زمانی که تخمدان ها در طول یائسگی تولید استروژن را متوقف کردند، آنزیم ها هورمون های ضعیف مردانه به نام آندروژن را به استروژن تبدیل می کند. این داروها شامل آناستروزول (آریمیدکس)، اگزمستان (آروماسین) و لتروزول (فمارا) است.

Abraxane و داروهای نانوذرات متصل به آلبومین

این دارو از نظر فنی داروی بسیار جدیدی نیست؛ اما برخی تغییرات اعمال شده در آن، آن را به داروی نوین تبدیل کرده است. داروی آبرکسان تنها برای درمان سرطان سینه و یا در مواردی که بیماری عود کرده و یا گسترش یافته است استفاده میشود. این دارو توسط سازمان غذا و دارو آمریکا تأیید شده و بدون کوچکترین مشکلی در طول شیمی درمانی به بیماران داده میشود؛ اما در بیمارانی که هنوز در مراحل اولیه هستند داروهای مختص که قبلا ًنیز توسط سازمان غذا و دارو تأیید شده بود داده میشود.

درمان سرطان سینه با استفاده از مهار کننده آروماتاز

اخیراً آزمایشاتی انجام شده که نشان میدهد درمان هورمونی با این دارو برای عود مجدد این بیماری در سینه بانوان بسیار کاربرد دارد و عملکرد بهتری نیز نسبت به تاموکسیفن را دارا است؛ اما مهمترین دلیل استفاده از این دارو این است که به شدت خطر عود مجدد بیماری را کاهش میدهد.

درمان سرطان سینه با هرسپتین

حدود 25 درصد سرطان های سینه دارای نسخه های زیادی از ژنی به نام HER2neu هستند که به کنترل نحوه رشد، تقسیم و ترمیم سلول ها کمک می کند. در زمانی که نسخه های اضافی از این ژن وجود داشته باشد، بدن اغلب مقدار زیادی از پروتئین HER2neu تولید می کند و سلول ها می توانند خارج از کنترل رشد کنند. سرطان سینه HER2 مثبت می تواند بسیار تهاجمی باشد. هنگامی که نسخه های اضافی این ژن وجود داشته باشد، بدن اغلب مقدار زیادی از پروتئین HER2neu تولید می کند و سلول ها می توانند خارج از کنترل رشد کنند. سرطان سینه HER2 مثبت می تواند بسیار تهاجمی باشد. هرسپتین با مهار کردن و از بین بردن این ژن ها در طول شیمی درمانی میتواند باعث از بین رفتن آنها شود و طول زندگی را در بانوان افزایش دهد. این دارو نیز توسط سازمان غذا و دارو آمریکا تأیید شده است.

عوارض داروهای سرطان پستان

تمامی داروهای سرطان سینه عوارض مشخصی دارند. شدت عوارض این داروها به نوع و میزان دارو بستگی دارد. در هر حال، برخی از رایج ترین عوارض این داروها شامل موارد زیر می شوند:

• ریزش موها
• تغییر ناخن ها
• ایجاد زخم در محیط دهان
• از دست دادن اشتها و کاهش شدید وزن
• استفراغ و حالت تهوع شدید
• خستگی و اسهال
• احساس گرگرفتگی
• خشکی واژن در بانوان
• آسیب های عصبی

نسخه اصلی مطلب دسترسی به داروهای قابل تأمین برای درمان سرطان پستان در ایران را در سایت دکتر سید محمد رضا حکیمیان بخوانید.

---