یکی از ساده ترین روش ها برای تشخیص بیماری های زانو، انجام رادیو گرافی زانو است . هدف از رادیو گرافی زانو بررسی ساختار استخوانی زانو ، به ویژه تشخیص شکستگی ها و همچنین تشخیص بیماری های مفصلی می باشد.

معمولا پزشکان برای تشخیص بیماری ، شدت ضایعه و یا نتیجه ی درمان، ابتدا از رادیو گرافی ساده استفاده میکنند ، که در اغلب موارد اطلاعات کافی و سودمندی در اختیارشان قرار می دهد . در صورت لزوم از سایر روش های تصویر برداری مانند ام آر آی ، سونوگرافی و سی تی اسکن نیز استفاده می شود که قدری هم پرهزینه تر می باشند . برای اینکه پزشک از شکستگی در ناحیه زانوها مطمئن شود و یک معاینه ی استاندارد روی زانوها انجام دهد، لازم است عکس برداری از زانو حداقل از دو زاویه AP و نمای lat انجام شود . روش های تشخیصی فرعی دیگری نیز ممکن است پس از بررسی گرافی توسط پزشک برای تکمیل اطلاعات توسط پزشک درخواست شود .

رادیو گرافی زانو معمولا از دو نما تهیه می شود که عبارتند از :

• نمای رخ یا قدامی خلفی (anteroposterior)
• نمای نیمرخ یا لترال (lateral )

که هر کدام از این نماها زاویه ی متفاوتی از مفصل زانو را نمایش می دهد در ادامه به توضیحات بیشتری در این زمینه خواهیم پرداخت .

نمای رخ یا قدامی خلفی(anteroposterior)

در این روش که به اختصار AP نامیده میشود ، اشعه ی ایکس از جلو به مفصل تابانده میشود و کاست فلزی زیر زانو قرار می گیرد . در این نما قسمت تحتانی استخوان ران ، قسمت فوقانی استخوان های درشت نی و نازک نی و استخوان کشکک قابل مشاهده می باشد .
نمای AP نمایی ایده آل برای بررسی مفصل بین استخوان ران و درشت نی می باشد .

نمای نیمرخ یا لترال (lateral )

در این نما که lat نامیده می شود اشعه ی ایکس از کنار به زانو تابانده می شود و در طرف دیگر زانو کاست فلزی قرار می گیرد .
برای معاینه ی موقعیت استخوان کشکک و کشیدگی تاندون کشکک از این نما استفاده می شود .
رادیوگرافی از این نما روشی ایده آل برای سنجش لیپوهمارتروز است .
همچنین در رادیوگرافی از این نما می توانیم طول تاندون کشکک را به طور دقیق اندازه گیری کنیم . در شرایط خاصی مانند در رفتگی کشکک این اندازه غیرطبیعی خواهد بود .
نمای لترال تنها نمایی است که به درستی عمق شیار تروکلئا را مشخص می کند .

آیا انجام رادیو گرافی خطر ناک است ؟

در رادیو گرافی اشعه ی کمی به بدن تابیده می شود و انجام آن ضرری برای بدن ندارد . با این وجود خانم های باردار باید با هماهنگی پزشک رادیوگرافی را انجام دهند ، بخصوص در سه ماه ابتدای بارداری باید در انجام آن احتیاط کرد .

رادیو گرافی چگونه و توسط چه کسی انجام می شود ؟

رادیوگرافی توسط تکنیسین رادیولوژی انجام می شود . در اتاق رادیو گرافی ، بسته به این که قصد تصویر برداری از چه اندامی را داشته باشیم ، بیمار به حالت رو به بالا ، به شکم ، خوابیده به پهلو ، ایستاده یا نشسته قرار می گیرد . منبع اشعه ی ایکس در فاصله ی مناسب از اندام مورد نظر بیمار قرار می گیرد . سپس صفحه ی کاست (cassette) که یک صفحه ی فلزی می باشد در کنار یا زیر اندام مورد نظر قرار می گیرد و سپس با استفاده از اشعه ی ایکس عکس برداری انجام می شود .

تکنیسین اتاق را ترک می کند . درنهایت فیلم رادیولوژی و تفسیر آن که توسط متخصص رادیولوژی نوشته شده است به بیمار تحویل داده می شود تا پزشک معالج از اطلاعات آن استفاده کند .

نسخه اصلی مطلب کاربرد رادیوگرافی زانو را در سایت دکتر غلامرضا سیف بخوانید.

---