تبخال تناسلی یک بیماری شایع جنسی است که در آمریکا حدود 16 درصد افراد بین سنین 14 تا 49 سال را درگیر می کند. در ایران آمار دقیقی از میزان شیوع این بیماری در دست نیست و گزارش های محدودی حاکی از آلودگی 40 تا 50 درصدی افراد به این بیماری است. این بیماری که در ناحیه ی تناسلی مشاهده شده و اغلب از طریق رابطه ی جنسی انتقال می یابد میتواند توسط دو نوع ویروس ایجاد شود.

HSV1 ویروس

این ویروس عامل تبخال دهانی است. بیشتر افرادی که به این ویروس آلوده می شوند علائم چندانی بروز نمی دهند اما در برخی از افراد میتواند منجر به ایجاد زخم سرد (تبخال) و تاول در ناحیه ی دهان و اطراف آن شود. افراد آلوده شده به این ویروس معمولا در دوران کودکی یا نوجوانی و از طریق رابطه ی غیرجنسی مثل بزاق دهانی در معرض این ویروس قرار گرفته اند اما زمانی که در بزرگسالی در رابطه ی جنسی خود از ارتباطات دهانی استفاده می کنند میتوانند این ویروس را از دهان به ناحیه ی تناسلی شریک جنسی خود انتقال داده و باعث ایجاد تبخال تناسلی شوند.

HSV2 ویروس

عامل شایع و اصلی تبخال تناسلی بوده و میتواند از طریق رابطه ی جنسی یا ارتباط پوستی انتقال یابد. این ویروس بسیار مسری بوده و برای انتقال الزامی به وجود زخم باز نیست.

از کجا بفهمیم تبخال تناسلی داریم؟

بسیاری از افراد آلوده به ویروس هرپس تناسلی یا علائمی از بیماری را ندارند یا علائم را بصورت بسیار خفیف بروز می دهند. در صورت بروز جدی علائم فرد مبتلا ممکن است نشانه های زیر را مشاهده کند:
1. معمولا اولین بار که نشانه های ابتلا بروز میکند فرد علائم شبه آنفلوانزا مانند تب، کوفتگی بدن و غدد متورم را از خود بروز میدهد.
2. وجود تاول های آبدار و زخم در ناحیه ی تناسلی، مقعدی، نشیمنگاه و ران ها
3. احساس سوزش، درد و خارش در اطراف اندام تناسلی
4. احساس درد هنگام ادرار که ناشی از زخم های بجامانده از پاره شدن تاول هاست
5. اثرات باقی مانده ی زخم ها در ناحیه تناسلی که ناشی از ترکیدن و خشک ‍شدن تاول ها است.
گرچه اغلب اوقات تشخیص بیماری بدون نیاز به آزمایش و از روی علائم ظاهری امکان پذیر است اما ممکن است پزشک جهت اطمینان بیشتر از آزمایش خون و پی سی آر نیز بهره بگیرد.

اصلی ترین راه های انتقال تبخال تناسلی

مسئله ی مهمی که درباره ی انتقال تبخال تناسلی وجود دارد این است که این بیماری ممکن است بین افراد مبتلایی که زخم قابل مشاهده ندارند و یا اطلاعی از آلودگی خود به ویروس ندارند انتقال یابد. با توجه به اینکه هر دو نوع ویروس میتوانند باعث بروز تبخال تناسلی شوند راه های انتقال متفاوتی نیز وجود دارد، از جمله:

1. تماس دهان فرد آلوده به تبخال دهانی با دستگاه تناسلی فرد سالم
2. آمیزش جنسی و برخورد سطوح تناسلی به هم
3. برخورد بدن فرد سالم با زخم های حاصل از تبخال فرد مبتلا
4. انتقال از مادر در هنگام زایمان
5. انتقال هنگام برخورد سطح بدن فرد مبتلا که ظاهری سالم و طبیعی دارد با بدن فرد سالم از جمله در ناحیه تناسلی

تبخال تناسلی چگونه درمان میشود؟

در حال حاضر درمانی برای تبخال تناسلی وجود ندارد و افراد مبتلا مجبور هستند تا پایان زندگی خود با ویروس همزیستی کنند. پزشکان از داروهایی مانند والاسیکلوویر، فامسیکلوویر و آسیکلوویر جهت کاهش علائم بیماری و دوره های بروز آن استفاده می کنند که میتوانند میزان انتقال را نیز کاهش دهند. همچنین با توجه به اینکه واکسن تاییدشده ای نیز موجود نیست لذا بهترین راه پیش رو در حال حاضر پیشگیری از ابتلا به ویروس است.

چگونه از ابتلا به تبخال تناسلی پیشگیری کنیم؟

• در صورت اطمینان از ابتلا به ویروس تبخال تناسلی، مسئله را با شریک جنسی خود در میان بگذاریم.
• در دوران بروز علائم از فعالیت های جنسی اجتناب کنیم.
• زمانی که علائم بیماری از بین رفته است با توجه به حضور ویروس در بدن، ارتباط جنسی را به حداقل برسانیم. از ارتباط جنسی با چند نفر پرهیز کرده و ارتباط خود را به یک نفر محدود کنیم.
• در هنگام رابطه ی جنسی از لوازم پیشگیری همچون کاندوم لاتکس استفاده کنیم. باید توجه داشت که این ابزار پیشگیری احتمال انتقال را کاهش می دهند اما به صفر نمی رسانند.
• هنگام بروز تبخال دهانی از ارتباط دهان با اندام جنسی جلوگیری کنیم.
• زنان باردار مبتلا به تبخال تناسلی باید زیر نظر پزشک متخصص باشند زیرا احتمال انتقال ویروس به جنین در اواخر حاملگی وجود دارد.

آیا تبخال تناسلی باعث سرطان میشود؟

میتوانند منجر به سرطانهای لنفوم در جوجه، سرطان ریه درHSV نشان داده شده است که گونه هایی از ویروس گوسفندان و سرطان کلیه در قورباغه شوند اما در مورد سرطانزایی در انسان شواهد کافی برای تایید قطعی سرطان زا بودن ویروس وجود ندارد. گرچه قبل تر تصور بر ارتباط بین سرطان دهانه ی رحم و این ویروس بود اما امروزه این نظر نیز رد شده است.

تفاوت زگیل تناسلی و تبخال تناسلی چیست؟

زگیل تناسلی نیز مانند تبخال تناسلی، بیماری جنسی بوده که هر دو بیماری با روشهای نسبتا مشترکی، از فردی به فرد دیگر انتقال پیدا میکنند. از نظر عامل بروز، زگیل تناسلی توسط ویروس HPV ایجاد شده و میتواند تا حدودی شکل و ظاهری شبیه تبخال تناسلی داشته باشد. گرچه به نظر میرسد تبخال تناسلی نقشی در ایجاد سرطان ندارد؛ با این وجود ویروس HPV عامل زگیل تناسلی، یکی از علل اصلی سرطان دهانه رحم است. این ویروس همچنین می تواند موجب سرطان آلت تناسلی مردان، سرطان واژینال، سرطان مقعد، و سرطان مهبل شود.

معمولا زگیل های تناسلی به رنگ روشن و صورتی یا بعضی قهوه ای روشن با ظاهری نرم و گوشتی در ناحیه مقعدی، دستگاه تناسلی و اطراف آن دیده می شوند؛ اما تبخال تناسلی غلبا به شکل تاول بوده و همراه با زخم مشاهده میگردد. از نظر درمان زگیل تناسلی، نیز داروهای موجود برای کاهش اثرات ویروس بوده و به درمان کامل بیماری منتهی نخواهد شد. البته روشهایی مانند لیزر درمانی و کرایو تراپی یا سرما درمانی به برطرف کردن ضایعات پوستی ناشی از زگیل تناسلی کمک میکنند ولی احتمال عود بیماری را به کلی منتفی نخواهند کرد.

گرچه برای تبخال تناسلی، واکسن تایید شده ای وجود ندارد؛ اما زگیل تناسلی دارای واکسن تایید شده بوده و در سنین خاصی، به افراد توصیه می شود. واکسن گارداسیل اولین واکسن مورد تأیید سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم است. این واکسن برای پیشگیری از انواع مشخصی از ویروس HPV خصوصاً تیپ ۶،۱۱،۱۶،۱۸ کاربرد دارد.

نسخه اصلی مطلب تبخال تناسلی چیست و چگونه درمان میشود؟ را در سایت دکتر علیرضا واعظ شوشتری بخوانید.

---