سبوس گندم

شهزاد محمدیان [ متخصص تغذیه ورزشی از استرالیا ]آدرس وب سایت : www.armitaclinic.ir
آدرس مطب : شهرک غرب بلوار فرحزادی تقاطع دریا خ نورانی پلاک 19 طبقه سوم تلفن مطب : 22366770 - 021

گندم یکی از کامل ترین غذاهای گیاهی است، علاوه بر گندم سبوس آن نیز دارای خواص بیشماری می باشد. سبوس گندم موجب کاهش وزن، استرس و خستگی و همچنین بهبود عملکرد گوارش ما می شود.

می دانیم که پوسته ی دانه هایی چون گندم، برنج و جو را سبوس می نامند و آردی که شامل این پوسته ها باشد، آرد سبوس دار نام دارد. در ایران و بسیاری از نقاط جهان آرد سفید (بدون سبوس) طرفداران بیشتری دارد و در پخت نان، شیرینی، بیسکویت و … رایج تر است.
با مصرف روزانه سبوس گندم می توان از ابتلا به بیماری های پوکی استخوان، یبوست« اختلالات روده بزرگ»، کم خونی، چاقی، چربی خون، سرطان روده، بیماری های قلبی و عروقی، سوء هاضمه، ضعف اعصاب، ضعف عمومی و جنسی پیشگیری کرد.
سبوس گندم برای درمان یبوست مفید می باشد
در تنظیم سیستم گوارش و رفع یبوست هیچ ماده ای با قدرت سبوس برابری نمی کند و سبوس موجب رانش مدفوع در طول لوله های روده کوچک و بزرگ شده و تحرکات موجی شکل روده ها را تقویت می کند، در نهایت ملین و برطرف کننده یبوست است.
تاثیر مصرف سبوس گندم در لاغری
از آن جا که سبوس گندم منبع غنی از فیبر می باشد می تواند انتخاب مناسبی برای میان وعده ها در طول روز باشد. مکمل های سبوس گندم برای کاهش وزن مناسب می باشند. وقتی سبوس گندم در روده با آب ترکیب می شود، حجم محتوی روده افزایش یافته و باعث می شود احساس سیری کنید. یکی از موادی که اکثرا برای کاهش مقدار زیاد وزن مورد استفاده قرار می گیرد مواد غذایی فیبر دار می باشد.

جدار خارجی گندم یا همان سبوس، دارای مقادیر زیادی از مواد فسفردار، ویتامین E، ویتامین B، منیزیم، روی، آهن و کلسیم است؛ بنابراین مصرف آن در دوران بارداری و شیردهی به مادران توصیه می شود. مصرف مداوم سبوس گندم موجب افزایش قد در نوجوانان و کودکان نیز می شود.

فیبر موجود در سبوس موجب می شود هضم مواد نشاسته ای با سرعت کمتری انجام شود که در نتیجه قند به آهستگی و به میزان کمتری وارد خون شده و همچنین از بالا رفتن یک باره قندخون جلوگیری می کند.

مضرات زیاده روی در مصرف
سبوس اگر چه ارزش غذایی بالایی دارد و برای سلامت بدن، مفید است اما ضررهایی هم دارد. از مهم ترین مضرات زیاده روی در مصرف سبوس گندم می توانم به موارد زیر اشاره کنم:
حاوی گلوتن است: گلوتن نوعی پروتئین است که در سبوس وجود دارد. اگرچه اکثر افراد مشکلی با گلوتن ندارند و قادر به هضم آن هستند اما مصرف گلوتن برای افراد مبتلا به سلیاک و افرادی که به آن حساسیت دارند، ممنوع است. سلیاک یک بیماری خود ایمنی است که در آن بدن گلوتن را یک تهدید خارجی به حساب می آورد و با مصرف آن فرد دچار اسهال و مشکلات گوارشی می شود و حتی ممکن است به روده و معده بیمار، آسیب وارد شود.

بیماری سلیاک یک بیماری خود ایمنی است که طی آن، بدن به اشتباه گلوتن را به عنوان یک هشدار خارجی تلقی می کند، و آن را مورد هدف قرار می دهد؛ به این ترتیب، این بیماری باعث بروز علائم گوارشی از قبیل درد شکمی و اسهال می شود. هم چنین، مصرف گلوتن می تواند به دیواره ی مجاری دستگاه گوارشی بیماران مبتلا به سلیاک آسیب وارد کند. برخی از آدم ها نیز ممکن است دچار حساسیت به گلوتن غیر سلیاکی شوند؛ بدن این آدم ها به آزمایش های تشخیصی بیماری سلیاک نتیجه ی مثبت نشان نمی دهد، ولی هم چنان پس از مصرف گلوتن در مجاری گوارشی شان احساس ناراحتی می کنند.به همین خاطر آدم های مبتلا به بیماری سلیاک و حساسیت به گلوتن باید از مصرف غلاتی که گلوتن دارد مانند سبوس گندم خودداری کنند.
گندم علاوه بر گلوتن، حاوی فروکتان نیز می باشد. فروکتان نوعی الیگوساکارید است؛ الیگوساکارید کربوهیدراتی است که از یک زنجیره ی حاوی مولکول های فروکتوز با یک مولکول گلوکز در انتهای آن تشکیل شده است. این زنجیره ی کربوهیدرات قابل گوارش نیست و در روده ی بزرگ تخمیر می شود. این فرایند تخمیر می تواند باعث تولید گاز و سایر عوارض جانبی گوارشی ناخوشایند از قبیل آروغ، درد شکمی، و اسهال شود به خصوص در آدم های مبتلا به سندرم روده ی تحریک پذیر. چنان چه دچار سندرم روده ی تحریک پذیر یا عدم تحمل فروکتان هستید، بهتر است از مصرف سبوس گندم خودداری کنید.
یکی دیگر از عوارض گندم اسید فیتیک موجود در این دانه ی گیاهی می باشد. اسید فیتیک ممکن است مانع از جذب مواد معدنی نظیر روی (زینک)، منیزیوم، کلسیم، و آهن شود. بنابراین، چنان چه این مواد معدنی را به همراه مواد غذایی سرشار از اسید فیتیک نظیر سبوس گندم مصرف کنید، ممکن است میزان جذب این مواد معدنی در بدن تان کاهش یابد. گاهی اوقات به اسید فیتیک عامل ضد مغذی گفته می شود. اسید فیتیک در بیش تر آدم هایی که از یک رژیم غذایی متعادل پیروی می کنند، مشکل شدیدی ایجاد نمی شود. با وجود این، اگر در بیشتر وعده های غذایی تان از مواد غذایی سرشار از اسید فیتیک مصرف کنید، احتمالا به مرور زمان دچار کمبود برخی مواد مغذی ضروری خواهید شد.