شايد شما هم از زمره افراد چاقي باشيد كه بارها رژيم هاي مختلف درماني را امتحان كرده ولي در حين دوره رژيم لاغري از ادامه آن صرف نظر كرده ايد. بسياري هم پس از كاهش وزن و با گذشت مدت زماني كوتاه دوباره شروع به پرخوري كرده و به وزن قبلي و يا حتي به بيشتر از آن مي رسند اين مسأله باعث سرخوردگي شده و معمولاً تمايل به ادامه .رعايت رژيم غذايي يا شروع مجدد آن از بين مي رود. در مطلب زير به بررسي علل شكست در رژيم هاي غذايي مختلف پرداخته مي شود.
اولين و مهم ترين انگيزه لازم براي رعايت يك رژيم غذايي علمي و خوب اين است كه شما هدف خود را از كاهش وزن دقيقاً مشخص كرده و هميشه در طول دوره رژيم غذايي به آن فكر كنيد. چاقي منشأ بسياري از بيماري هاست. امروزه در هر مجله و كتاب و يا سايت اينترنتي كه مطالعه مي كنيد به طور حتم در خصوص مضرات چاقي مطالب بسياري را مشاهده مي كنيد. اگر ما مي خواهيم از رژيم غذايي مناسب براي كاهش وزن استفاده كنيم بايستي بدانيم كه از منشأ بسياري از بيماري ها پيشگيري مي كنيم.در نظر گرفتن اين موارد انگيزه كافي براي رعايت رژيم غذايي جهت رسيدن به يك وزن مناسب همراه با تناسب اندام را مي تواند در شخص ايجاد كند.
بسياري از بيماران چاق كه براي كاهش وزن مراجعه مي كنند اولين خواسته شان اين است كه سريعاً وزن كم كنند. تبليغات وسيعي هم در اين زمينه صورت گرفته و اين باعث شده تا بيماران از مسير اصلي خود منحرف شوند اما بايد گفت صرفاً «نخوردن» باعث تحقق آمال و آرزوها نخواهد بود بلكه فرد بايد خود را تغيير دهد يعني عادات غلط غذايي و فعاليت هاي تغذيه اي خود را عوض كنيد و اين ترك عادت مستلزم گذر زمان مناسبي است مطمئن باشيد اگر در رفتارهاي تغذيه اي خود تغيير ندهيم نمي توانيد وزن خود را كم كرده و معده يك بافت عضلاني است و مثل همه عضلات ديگر بدن در صورت كار زياد بزرگتر مي شود. بايد سعي كنيد با رعايت رژيم غذايي مناسب و تغيير در رفتارهاي غلط تغذيه اي براي يك دوره زماني كاملاً مشخص كار كمتري از معده خود بكشيد و حجم معده خود را كوچك نماييد. نقطه آرماني شما جايي است كه روزي برسد نه اينكه غذايي را «نخواهيد» بخوريد بلكه اصلاً «نتوانيد» آن را مصرف كنيد بنابراين تعجيل در كم كردن وزن نه تنها راه موفقي نخواهد بود بلكه عوارض بسياري از جمله سرگيجه، سردرد ، عصبانيت و موارد ديگر را به دنبال خواهد داشت.
امروزه كتب مختلفي در زمينه رژيم نوشته شده است در اين كتب روش هاي آب درماني، رژيم هاي گياه خواري، رژيم هاي ميوه خواري، رژيم بستني و هزاران مورد ديگر توصيه شده است. علم تغذيه رژيم هاي تك خواري را نفي مي كند و پيشنهادش اين است كه رژيم غذايي مفيد و مؤثر رژيمي است كه از هر پنج گروه مواد غذايي تشكيل شده باشد يعني در تركيبات آن پروتئين، كربو هيدرات (قند و شيريني)، چربي، ويتامين ها و املاح به طور مشخص و دقيق لحاظ شده باشد. گروه هاي غذايي مختلف حاوي مواد موردنياز براي بدن است كه مكمل هم هستند همه چيز در يك نوع ماده غذايي وجود ندارد بنابراين عدم رعايت رژيم صحيح غذايي سبب كمبودهاي جبران ناپذيري مي شود كه ممكن است عوارض مهلكي را به دنبال داشته باشد. افرادي كه از رژيم هاي گياه خواري استفاده مي كنند بايد بدانند كه آهن موجود در گياهاني مثل اسفناج از نوع غير قابل جذب براي بدن است و درصد كمي از آن جذب مي شود. آهن قابل جذب براي بدن آهني است كه منشأ پروتئيني داشته باشد ( گوشت قرمز ). بنابراين كمبودهاي ناشي از رژيم هاي گياه خواري مثل كمبود آهن عوارض خطرناكي چون كم خوني ، ريزش مو و موارد ديگري را كه مربوط به آهن بدن است به دنبال خواهد داشت كه همين مسأله خود باعث ترس از رژيم به خاطر عوارض بد آن و بالاخره شكست در برنامه هاي مذكور مي گردد.
بسياري از افراد چاق هستند كه براي كاهش وزن به متخصص تغذيه مراجعه و رژيم غذايي دريافت مي كنند اين گروه در ابتدا انتظار دارند كه رژيم ارائه شده معجزه اي ايجاد كرده و بتواند به راحتي وزن آنها را كم كند ولي اين افراد يك يا دو سال بعد و با وزن بيشتر از وزن اوليه مراجعه و اظهار مي كنند مي خواهند دوباره شروع كنند.آنها كساني هستند كه يك يا چند سال يك وعده غذايي را با خيال راحت نخورده اند چرا كه دائماً اين احساس را داشته اند كه در رژيم هستند و يا اينكه غذاي كمتري خورده اند. ولي از تنقلات نتوانسته اند چشم بپوشانند در صورتي كه با رعايت رژيم غذايي مناسب مي توانستند در عرض چند ماه به وزن ايده آل خود رسيده و بعد از آن با خيالي راحت تر غذا خورده و فقط در فكر ثابت نگه داشتن وزنشان باشند. توصيه مي شود سعي كنيد تمام عمر خود را در رژيم گرفتن صرف نكرده و خود را دائماً عذاب ندهيد يك بار با جديت و پشتكار فراوان شروع كرده، ادامه داده و به قول معروف تمامش كنيد.
طي تحقيقات به عمل آمده اگر روزانه 1100 كيلوكالري از ميزان غذايي كه مي خوريد كم كنيد در عرض يك هفته يك كيلوگرم از وزن بدن شما كاسته خواهد شد. در تحقيق ديگري همين مقدار كالري كاسته شده است با اين تفاوت كه 600 كيلوكالري از مواد غذايي روزانه كم شده و 500 كيلوكالري فعاليت بدني جهت به اصطلاح سوزاندن مواد غذايي و در حقيقت دفع انرژي مصرفي تجويز شده است ولي جالب است كه در حالت دوم بيش از يك كيلوگرم در هفته كاهش وزن مشاهده شده است حال اگر 70 كيلوگرم هستيد حدود 2500 كيلوكالري نياز روزانه شما به مواد غذايي است در حالت اول شما بايستي غذايتان را تقريباً نصف كنيد چرا كه بايستي 1100 كيلوكالري روزانه كمتر بخوريد و بتوانيد هفته اي يك كيلوگرم وزن كم كنيد ولي در حالت دوم شما فقط يك چهارم غذاي خود را كم مي كنيد و با افزودن فعاليت بدني بيش از يك كيلوگرم در هفته كاهش وزن مشاهده مي كنيد در حقيقت در حالت دوم شما گرسنگي كمتري احساس خواهيد كرد چرا كه غذاي بيشتري را مصرف مي كنيد بنابراين توصيه مي شود رژيم غذايي را تنها راه حل براي كاهش وزن در نظر نگرفته و وزن خود را توأم با رژيم غذايي و فعاليت بدني كم كنيد.
اگر به دنبال ميانبرهايي براي كم كردن وزن خود مي گرديد بدانيد كه داروهاي لاغري ميانبر صحيحي براي شما نيستند. استفاده از اين گروه از داروها صرفاً در موارد خاصي كاربرد دارد كه بايستي با تجويز پزشك و تحت نظر آن صورت گيرد. داروهاي مورد تأييد كتب مرجع تغذيه انگشت شمار بوده كه لازم است اطلاعاتي از آنها داشته باشيد. گروهي از آنها باعث كاهش اشتها مي شوند (مثل سيبوترامين) كه با توجه به اينكه روي آزاد شدن هورمونهاي خاصي مثل سروتونين و كاته كولامين ها اثر مي كند عواض خطرناكي از جمله افزايش فشار خون، افزايش ضربان قلب، اضطراب، تعريق و عصبانيت است گروه ديگر روي جذب مواد غذايي چرب تأثير كرده (مثل اورلي استات) كه فقط ۳۰ درصد از چربي هاي خورده شده را دفع مي كند و اين در حالي است كه روي جذب ساير مواد غذايي مثل شكلات و شيريني هيچ تأثيري ندارند بنابراين تصور نكنيد كه با مصرف اين داروها شما هر اندازه كه دلتان بخواهد مي توانيد از مواد غذايي گوناگون استفاده كنيد بدانيد كه اين داروها از صد گرم چربي مصرف شده تا حدود سي گرم را دفع مي كند و البته عوارضي چون اسهال چرب، كاهش ويتامين هاي محلول در چربي مثل A، D، E، K را شاهد خواهيد بود.
ليپوساكشن و جراحي هاي شكم تحت عنوان ابدومينو پلاستي امروزه در گروه درمان هاي چاقي مطرح نبوده و صرفاً به عنوان يك عمل جراحي زيبايي محسوب مي شوند اگر شما تصور مي كنيد كه با انجام اين روشها چاقي خود را مي توانيد درمان كنيد سخت در اشتباه هستيد چرا كه همان گونه كه قبلاً هم يادآوري شد عدم تغيير در شيوه زندگي باعث خواهد شد جاي خالي چربي هاي برداشته شده سريعاً پر شود. از طرف ديگر عوارض بسيار خطرناك آن كه ممكن است شما را حتي تا سر حد مرگ هم پيش ببرد قابل تأمل است. انگيزه لازم براي رژيم گرفتن را براي خود مشخص كرده و دائماً به فكر آن باشيد رژيم غذايي مناسب دريافت كنيد، از ورزش غافل نشويد در كارتان جديت و پشتكار به خرج دهيد. عادات غذايي بد خود را شناسايي كرده و آنها را تغيير دهيد. هيچ دارويي نيست كه بتوانيد با آن يك شبه ره صد ساله بپيماييد.