محدودیت حرکت زانو بعد از جراحی
در حالی که اکثر بیماران بعد از جراحی های زانو مانند آرتروسکوپی، بازسازی رباط صلیبی قدامی و تعویض مفصل زانو دامنه حرکت مورد نیاز مفصل زانو برای انجام فعالیت های روزانه را بدست می آورند. تعداد اندکی از بیماران نیز هستند که متاسفانه به دلایلی که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد دچار محدودیت حرکت زانو می شوند.
تعاریف مختلفی از محدودیت حرکت زانو بعد از جراحی وجود دارد.
بیمارانی که زانوی خود را نمی توانند بیش از ۱۰۰ درجه خم کنند.
بیمارانی که دامنه حرکت مفصل زانویشان بعد از جراحی کمتر از قبل شده
بیمارانی که به علت دامنه حرکت کم زانو قادر به انجام فعالیت های روزانه نمی باشند.
اندازه گیری دامنه حرکت زانو
محدودیت حرکت زانو می تواند به علت یکی از موارد زیر یا ترکیبی از چندتای آن ها باشد.
علل محدودیت حرکت زانو پس از جراحی
آرتروفیبروز (َArthrofibrosis)
شایع ترین علت محدودیت حرکت زانو پس از جراحی، آرتروفیبروز یا ایجاد بافت اسکار در داخل مفصل زانو پس از جراحی می باشد. آرتروفیبروز منجر به کاهش دامنه حرکت زانو و ناتوانی بیمار در انجام فعالیت های روزانه می شود.همچنین آرتروفیبروز می تواند باعث دردی شود که تا مدت های طولانی بعد از جراحی باقی می ماند. در آرتروفیبروز دامنه حرکت زانو در دو حالت ارزیابی می شود. حالت اول توانایی صاف کردن زانو (extension) و حالت دوم توانایی در خم کردن زانو (flexion) می باشد. بیمار برای انجام فعالیت های روزمره خود حداقل نیاز به ۱۱۰ تا ۱۱۵ درجه flexion دارد.
روش های درمانی آرتروفیبروز زانو عبارتند از:
Manipulation زانو زیر بیهوشی (خم و راست کردن زانو)
جراح به منظور آزادسازی چسبندگی های مفصل، زیر بیهوشی زانوی بیمار را باز و بسته می کند.
خم و راست کردن زانو زیر بیهوشی
جراحی آرتروسکوپی
گاهی برای آزاد سازی چسبندگی های آرتروفیروز زانو از آرتروسکوپی استفاده می شود. این عمل آرترولیز (Arthrolysis) نام دارد.
در موارد بسیار شدید آرتروفیبروز، ممکن است نیاز به جراحی باز باشد.
عدم انجام تمرین های فیزیوتراپی
برخی بیماران به علت عدم تحمل عوارض مسکن ها، به درستی از داروها استفاده نمی کنند. در نتیجه به علت درد شدید، توانایی انجام تمرین های افزایش دامنه حرکت زانو را ندارند. این بیماران باید داروی مسکن مناسب خود را که توسط پزشک انتخاب می شود، استفاده نمایند.
قرارگیری نادرست پروتزهای زانو
جراح ارتوپد هنگام جراحی تعویض مفصل زانو همیشه اندازه و راستای پروتز را با استخوان بیمار هماهنگ می کند. اما در برخی موارد نا هماهنگی پروتز، فقط زمان ریکاوری بیمار مشخص می شود. در این موارد ممکن است نیاز به جراحی مجدد تعویض مفصل زانو باشد.
استخوانسازی هتروتروپیک (نابجا)
به تشکیل استخوان در بافتها ی خارج از استخوان گفته می شود که ممکن است پس از جراحی تعویض مفصل زانو رخ دهد. در این بیماران به کمک جراحی باز بافت استخوانی تشکیل شده کاملا خارج می شود. همچنین ممکن است بیمار به جراحی مجدد تعویض مفصل زانو نیاز پیدا کند