افتادگى پلک ( پتوز) بخش نخست

دکتر سیروس بخت آور [ متخصص چشم پزشکی ]آدرس وب سایت : www.drbakhtavar.ir
آدرس مطب : اصفهان ، آمادگاه ، ساختمان آژند ، بلوک بی3 ، طبقه سوم ، واحد 301 تلفن مطب : 32240818 - 031

پتوز (Ptosis) به افتادگى پلك گفته مىشود. پتوز ممكن است آنقدر خفيف باشد كه به سختى مورد توجه قرار گيرد و يا به حدى شديد باشد كه كل مردمك را بپوشاند. پتوز ممكن است در بچهها يا بالغين رخ دهد و علل متفاوتى دارد. اغلب به دنبال عملکرد ضعیف عضلات بالابرنده پلک (عضلات تارسال فوقانی و لواتور یا بالابرنده پلک)، جدا شدگی اتصالات اطراف و یا اختلالات عصبرسانی ایجاد می‎شود.

علل پتوز عبارتند از:
1. میوژنیک یا مرتبط با اختلال عضلات: بسیاری از موارد پتوز در این دسته قرار میگیرند که به علت استحاله یا عدم تکامل ماهیچه لواتور ایجاد می‎شود. ویژگیهای آن عبارتند از عملکرد ضعیف ماهیچه لواتور، فقدان یا سطحی بودن چین پلکی و تاخیر پلکی در نگاه کردن به پایین (تصاویر 1 و 2).

فقدان چین پلکی در یک کودک مبتلا به پتوز مادرزادی (میوژنیک)

تاخیر پلکی در نگاه کردن به پایین

2. اپونوروتیک: بسیاری از موارد افتادگی پلک در سن بالا، در این دسته قرار میگیرند. ویژگیهای آن عبارتند از چین پلکی بالا، خفیف بودن افتادگی که در نگاه به پایین تشدید می‎شود (هنگام مطالعه) و عملکرد خوب عضله لواتور. از علل آن میتوان به افزایش سن، آسیبهای مکرر ناشی از مالش چشم و استفاده از لنزهای سخت و جراحیهای داخل چشمی اشاره کرد .

پتوز وابسته به سن، شایعترین نوع افتادگی پلک (اپونوروتیک)

تشدید پتوز در نگاه به پایین

3. عصبی: به علت از کار افتادن عصب سوم مغزی که عصبرسانی لواتور را بر عهده دارد ایجاد می‎شود. برخی از این موارد میتواند ثانویه به مسیرهای نابجای عصبرسانی باشد، مانند سندرم مارکوسگان که در آن عصب مسؤل باز کردن دهان به لواتور عصبرسانی میکند و هر گاه بیمار دهانش را باز میکند پتوز رفع می‎شود .

در سندرم مارکوسگان، افتادگی پلک (راست) با باز کردن دهان کاملاً رفع می‎شود (چپ).