چه عواملی باعث ایجاد لکه های پوستی مادرزادی میشوند ؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

لکه پوستی مادرزادی (Birthmark) نوع شایعی از تغییر رنگ پوست است که از بدو تولد یا ظرف چند هفته اول پس از تولد ایجاد میشود. معمولا این لکه ها غیر سرطانی هستند.

لکه های پوستی مادرزادی در هر جایی از صورت یا بدن ممکن است ایجاد شوند. لکه ها از نظر رنگ، اندازه، شکل و ظاهر متفاوتند. برخی از لکه های پوستی مادرزادی دائمی هستند و برخی دیگر به مرور زمان بزرگتر میشوند. برخی لکه ها نیز به طور کامل محو میشوند. بیشتر لکه های پوستی مادرزادی بی خطر هستند اما برخی نشان دهنده مشکل پزشکی می باشند. در برخی موارد لکه های پوستی را میتوان به دلایل زیبایی، برداشت.

چه عواملی باعث ایجاد لکه های پوستی مادرزادی میشوند ؟
ممکن است داستانها و افسانههای زیادی در مورد لکه های پوستی مادرزادی شنیده باشید اما تقریباً همه آنها شایعه هستند. لکه های مادرزادی هیچ ارتباطی با فعالیتی که مادر در دوران بارداری انجام داده است، ندارد. علت ایجاد لکه های مادرزادی ناشناخته است.

آیا لکه های مادرزادی ژنتیکی هستند؟
برخی از لکه های مادرزادیارثیهستند و در چند نفر از اعضای خانواده یا فامیل دیده میشود اما بیشتر آنها چنین نیستند. در مواردی ممکن است لکه های پوستی مادرزادی در اثر جهش ژنتیکی اتفاق بیفتد. مثلاً برخی از کودکانی که لکه شرابی دارند، وضعیتنادری به نام سندرم كليپل ترنونه (Klippel-Trenaunay) دارند. این وضعیت در اثر جهش ژنتیکی اتفاق افتاده است که به طور کلی ارثی محسوب نمیشود. مشکل پزشکی نادر دیگری به نام سندرم ستورج وبر (Sturge-Weber) نیز به صورت لکه مادرزادی خال شرابی ظاهر میشود اما در اثر جهش ژن متفاوتی ایجاد میشود. این وضعیت ارتباطی با سابقه خانوادگی ندارد و ارثی نیست.

آیا لکه های مادرزادی ممکن است بعدا پدیدار شوند؟
لکه های مادرزادی به آن دسته از لکه هایپوستیاطلاق میشود که در بدو تولد و یا اندکی پس از آن نمایان میشود. علایم پوستی دیگری مانند خالها که بدن ایجاد میشوند لکه های مادرزادی محسوب نمیشود.

انواع لکه های پوستی مادرزادی
بسیاری از لکه های پوستی مادرزادی در یکی از دو گروه اصلی زیر جای میگیرد که هر یک عامل متفاوتی دارد:

1-لکه های عروقی در صورتی ایجاد میشوند که رگهای خونی در یک ناحیه از پوست شکل طبیعی ندارند. مثلاً ممکن است رگهای خونی زیادی به صورت خوشهای در یک ناحیه ایجاد شوند یا رگهای خونی پهنتر از حالت نرمال باشند.
2-لکه های رنگدانه ای زمانی ایجاد میشوند که سلولهای رنگدانه پوست در یک ناحیه تعدادی بیش از حد طبیعیدارند. سلولهای رنگدانه به پوست رنگ میدهند.

لکه های پوستی مادرزادی رنگدانه ای
این لکه های پوستی زمانی ایجاد میشوند که رنگدانه هایی بیشتر از حد معمول در یک بخش از پوست ایجاد میشود.

انواع لکه های پوستی مادرزادی رنگدانه ای عبارتند از:
خال
خال در انواع رنگها از صورتی تا قهوه ای روشن تا سیاه وجود دارد. اندازه خالها متفاوت بوده و ممکن است مسطح یا برجسته باشند. خالها معمولا مدور هستند. خال در هر جایی از بدن ممکن غاست ایجاد شود. برخی از خالها به مرور محو میشوند اما برخی تا آخر عمر می مانند. تغییر در خال گاهی اوقات میتواند نشان دهنده سرطان پوست باشد.

لکه های شیر قهوه
شکل این لکه های مادرزادی تا حدی بیضوی است. اغلب رنگ این لکه ها قهوه ای روشن است. هر چه پوست تیره تری داشته باشید لکه های شیر قهوه تیره تر خواهند بود. این نوع لکه های مادرزادی ممکن است در هر زمانی از تولد تا اوایل کودکی، ایجادئ شوند. این لکه ها ممکن است بزرگتر شوند اما معمولا محو میشوند. برخی از کودکان بیش از یک لکه شیر قهوه دارند. اگر کودک شما چند لکه شیر قهوه دارد ممکن است وضعیت پزشکی نادری به نام نوروفیبروماتوز (neurofibromatosis) داشته باشد.

خالهای آبی مغولی
این لکه های خاکستری مایل به آبی و مسطح بیشتر در افرادی دیده میشوند که رنگ پوست تیره تری دارند. خالهای مغولی مضر نیستند و گاهی اوقات با کبودی اشتباه گرفته میشوند. خال مغولی معمولا در پایین کمر و باسن ایجاد میشود. معمولا این خالها تا سن 4 سالگی به خودی خود محو میشود.

لکه های مادرزادی عروقی
گاهی اوقات تعدادی رگهای خونی اضافی با هم جمع شده و به صورت دسته ای در پوست دیده میشوند. به این وضعیت لکه های عروقی گفته میشود. لکه های مادرزادی عروقی در حدود 40 درصد از نوزادان دیده میشود

لکه های سالمون
لکه های صورتییا قرمز رنگ هستند که اغلب در ناحیه بین چشمها، روی پلک چشم یا پشت گردن ایجاد میشوند. اغلب این لکه ها در اثر دسته ای از رگهای خونی کوچک در زیر پوست ایجاد میشود. لکه های سالمون گاهی اوقات کمرنگ شده و نیازی به درمان ندارند.

همانژیوم
این لکه های مادرزادی که به رنگ صورتی، آبییا قرمز روشن دیده میشوند اغلب در دست و پا، سر یا گردن ایجاد میشوند. همانژیوم ممکن است از اندازه کوچک شروع شده و مسطح باشد. گاهی اوقات اندازه آن در چند ماه اول زندگی بزرگتر شده و برجسته میشود. بسیاری از انواع همانژیوم به مرور زمان در سنین نوجوانی، کامل محو میشوند. گاهی اوقات همانژیوم لکه کمرنگی بر جای میگذارد. این لکه ها ممکن است به عنوان همانژیوم توت فرنگییا گیلاسی شناخته شوند.

برخی از انواع سریع الرشد همانژیوم باید برداشته شوند تا اطمینان حاصل شود در تنفس یا بینایی کودک مشکلی ایجائد نمیکنند. کودکانی که دچار همانژیومهای متعدد در پوست خود هستند باید از نظر وجود همانژیوم داخلی بررسی شوند.

لکه شرابی
لکه شرابی در اثر تشکیل غیر طبیعی رگهای خونی کوچک در زیر پوست ایجاد میشود. این لکه ها در هر جایی از بدن ممکن است ایجاد شوند اما اغلب در صورت و گردن پدیدار میشوند. این لکه ها ممکن است با رنگ صورتییا قرمز نمایان شوند و بعد به رنگ قرمز تیرهیا بنفش در بیایند. لکه شرابی به مرور زمان از بین نمیرود و حتی در صورت عدم درمان ممکن است تیره تر شود. همچنین ممکن است پوست بسیار خشک، ضخیم و یا دارای بافت سنگفرشی شود. انواع لکه شرابی که بر روی پلک چشم ایجاد میوشند ممکن است نیاز به درمان داشته باشند و یا لازم باشد تحت نظر قرار بگیرند. در موارد نادر این انواع لکه های مادرزادی ممکن است با بیماریها و مشکلات ژنتیکی همراه باشند.

شبکه پزشک آنلاین در برگیرنده اطلاعات وسیع در حوزه پزشکی می باشد. در این مجموعه می توانید مطالب مفید و مستندی را پیرامون تغذیه، پوست و مو، زنان و زایمان و ... بیابید. همچنین امکان دسترسی به پرسش و پاسخ پزشکی در این حوزه ها را داشته باشید.