داشتن پوست خوب دغدغه همه ماست و دوست داریم درباره آن بیشتر بدانیم؛ اینکه از چه سنی باید مراقبتهای خاص پوست را شروع کنیم؟ چه کرمی بزنیم؟ و در سرما و گرما یا زیر آفتاب سوزان و سرمای خشک و طاقتفرسا چطور میتوانیم از پوستمان به خوبی مراقبت کنیم؟ برای دانستن همه این موارد باید ابتدا ویژگیهای پوست خود را بشناسیم چون با شناخت بیشتر پوستمان بهتر میتوانیم از آن مراقبت کنیم.
قدم اول و مهم برای اینکه پوست خوبی داشته باشبم، چیست؟
اول باید اطلاعات کلی درباره پوست بدانید. مثلا اینکه پوست یکی از ارگانهای مهم بدن است که بیشترین وسعت را دارد و مانند سدی از اعضای داخلی بدن در مقابل آسیبهای شیمیایی، فیزیکی و نورآفتاب و سرما محافظت میکند. همچنین با ترشح عرق به تنظیم حرارت بدن و دفع بعضی مواد زائد کمک میکند. پوست هر ناحیه از بدن خصوصیات ظاهری متفاوت و عملکرد خاصی دارد؛ درست مانند موی سر، ابرو، مژه و ناخنها که شکل و وظیفه آن کاملا مغایر است.
برخی افراد میگویند چربی پوست به جوانتر شدن آن کمک میکند. این گفته درست است؟
چربی پوست که از غدد چربی ترشح میشود، در سطح پوست مانع تبخیر و از دست رفتن رطوبت پوست و خشکی و ترک خوردن آن خواهد شد. در واقع پوست بدن از زمان تولد بهتدریج دچار تغییراتی میشود که نمونه بارز و بیشترین تغییر شکل آن در زمان بلوغ و پیری دیده میشود. البته شکل و نمای ظاهری پوست تحت تاثیر ارث، تغذیه، نژاد، روش زندگی و عوامل محیطی قرار دارد اما پوست به طور کلی حتی در واکنشهای ایمنی هم دخالت دارد.
با توجه به وظایف مهم پوست، برای مراقبت از آن باید به چه نکاتی توجه کرد؟
مراقبت از پوست با توجه به سن، استعداد ژنتیکی و شغل و محل زندگی متفاوت است، مثلا اگر کودکی زمینه حساسیت ارثی دارد باید از مواد شوینده ملایم و مرطوبکنندهها برای پوست او استفاده و حتما از تماس مواد شیمیایی، مواد معطر و رنگهای مصنوعی هم با چشم کودک جلوگیری کرد.
قرار گرفتن در معرض نور آفتاب برای همه سنین خطرناک است و باید حتما در مقابل تابش شدید نور آفتاب از پوشش مناسب و کرم ضدآفتاب استفاده شود چراکه هزینه و زمانی که بعد از آسیب به پوست باید صرف بهبود آن شود بسیار زیاد است. ضمن اینکه گاهی پوست دچار لکهایی میشود که برطرف شدن آنها بسیار زمانبر و در مواردی هم غیرقابلبرگشت است. بنابراین اولین و مهمترین نکته مراقبت از پوست حفظ سلامت آن است.
بعد از توجه به سلامت پوست چه اقداماتی میتوان برای زیبایی آن انجام داد؟
جنبه زیبایی پوست بعد از توجه به سلامت آن بسیار مهم و قابلتوجه است، مثلا در مورد استفاده از کرمهای دور چشم یا کرمهای ضدچروک و شروع استفاده از آنها باید گفت این موارد هم با توجه به نوع پوست، محل زندگی، عوامل وراثتی و... متفاوت است.
افرادی که پوستشان خشک است و زمینه حساسیت دارند، باید کرمهای مرطوبکننده دور چشم را زودتر از بقیه افراد استفاده کنند ولی افرادی که پوست معمولی و مختلطی دارند میتوانند پس از 30 سالگی از کرمهای مناسب دور چشم استفاده کنند.
برای انتخاب کرم ضدآفتاب باید به چه نکاتی توجه کرد؟
کرم ضدآفتاب با اسپیاف30 برای همه مناطق جغرافیایی کفایت میکند اما باید در طول روز هر 3 ساعت یکبار به تمام نواحی تحت تابش آفتاب زده شود.
البته انتخاب کرم ضدآفتاب هم با توجه به نوع پوست باید متفاوت باشد و هرکس خودش باید آن را تشخیص دهد. مثلا افراد مستعد جوش باید از کرم ضدآفتاب بدون چربی استفاده کنند. البته بهتدریج و با بالاتر رفتن سن حتما باید به فکر آبرسانی و خشک نماندن صورت هم بود و این کار را میتوان با استفاده از کرمهای مرطوبکننده و کرمهایی که چربی لازم را داشته باشند، انجام داد.
در مورد آقایان هم مصرف کرمهای ضدآفتاب به صورت لوسیون و ژل و بدون رنگ خیلی بهتر است.
افرادی که پوست حساسی دارند بهتر است از کرمهای ضدآفتابی استفاده کنند که حاوی مرطوبکننده هم باشد. ضمن اینکه باید توجه داشته باشند برای هر بار تمدید کرم ضدآفتاب نیازی به شستشو یا پاک کردن پوست نیست.
قرار گرفتن زیاد زیر نور آفتاب باعث ایجاد چه مشکلاتی برای پوست میشود؟
تابش شدید نور آفتاب بر پوست علاوه بر ایجاد سرطانهای پوستی در روند پیری پوست و همچنین ایجاد لکهای تیره پوستی هم موثر است.
باز شدن یا متسع شدن منافذ پوستی، گشاد شدن مویرگهای آن و بیشتر شدن چینوچروکهای پوست و لکهای قهوهای گونه هم از دیگر مشکلاتی است که اغلب پس از قرار گرفتن زیاد در زیر نور آفتاب به وجود میآید. البته پیشگیری از هر کدام از مشکلات پوستی راحتتر و بهصرفهتر از درمان هر کدام از آسیبهای احتمالی واردشده به آن است.
لکها یا ناهمواریهای مشخص پوست چطور درمان میشوند؟
برای برطرف کردن لکهای تیره پوست میتوان از داروها و کرمهای روشنکننده یا لیزر استفاده کرد. منافذ باز پوست که اغلب موجب نگرانی میشود را با استفاده از داروهای لایهبردار و لیزرهای مخصوص و روشهای دیگر میتوان کاهش داد.
برای برطرف کردن عروق متسع و مشخص روی پوست صورت هم میتوان از لیزر خاصی به نام «پیدیال» استفاده کرد.
استفاده از کرمهای مرطوبکننده چگونه به شادابی پوست کمک میکند؟
کرمهای مرطوبکننده در شادابتر و شفافتر کردن پوست موثر هستند. این کرمها معمولا به دو صورت مخصوص شب و روز در بازار وجود دارند. کرمهای مرطوبکننده مخصوص روز معمولا سبکتر هستند و میتوان صبحها قبل از زدن کرم ضدآفتاب از آنها استفاده کرد اما غلظت کرمهای شب معمولا بیشتر و در نتیجه مدت ماندگاری آنها هم بیشتر است.
باید توجه داشته باشید افرادی که مستعد جوش صورت یا آکنه هستند بهتر است از کرمهای مرطوبکننده بدون چربی استفاده کنند تا باعث افزایش جوش صورتشان نشود.
برای مصرف لوازم آرایشی باید به چه نکاتی توجه داشته باشیم؟
هنگام انتخاب لوازم آرایشی حتما سن و نوع پوستتان را در نظر بگیرید و به توصیه دیگران مبنی بر رضایت از لوازم آرایشی خاص توجه نکنید. ضمن اینکه حتما باید به اعتبار و پروانه کارخانه و مجوز ساخت آن هم دقت کنید. با مطالعه بروشور داخل جعبه از محتویات بهکاررفته در آن آگاه باشید و به تاریخ مصرفش هم توجه کنید.
نقل از هفته نامه سلامت شماره 682