رهائی از استرس

دکتر محمد والی پور [ متخصص روانپزشکی ]آدرس وب سایت : www.drvalipour.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، ساختمان سپاهان ، طبقه 4 تلفن مطب : 32241146 - 031

این روزها استرس در همه جا، فضای خانه، محیط کار، محیط های آموزشی و هر جای دیگری که فکرش را بکنید ممکن است وجود داشته باشد; بنابراین همه ما کم و بیش آن را می شناسیم. در واقع موضوع کنترل استرس برای همه ما جالب توجه است، زیرا همه دوست داریم به نوعی از آن رهایی یافته و بهتر زندگی کنیم.

البته وجود کمی اضطراب ممکن است ابتدا چندان مهم به نظر نرسد; ولی وقتی به صورت یک اصل همیشه در ذهن شما جای گرفت، در رویارویی با مشکلات اغلب این ترس و اضطراب است که شما را از پای در می آورد، نه خود مشکل!

تشخیص اضطراب :
ممکن است اضطراب شما به شدت اضطراب دوستانتان یا کمتر از آنها باشد; بنابراین برای اینکه بدانید از این لحاظ در چه وضعی قرار دارید، به این علائم توجه کنید و ببینید آیا در مورد شما صدق می کند:

▪ با آنکه شب زیاد می خوابم اما صبح ها احساس خستگی می کنم
▪ گاهی اوقات تپش قلب دارم; اما پزشکان آن را ناراحتی قلبی تشخیص نداده اند.
▪ گاهی بدون دلیل دچار کمردرد و دردهای استخوانی دیگر می شوم.
▪ گاهی آن قدر عصبانی هستم که نمی توانم با دیگران ارتباط برقرار کنم.

اگر شما به اغلب عبارات مذکور جواب مثبت داده اید، ممکن است در مراحل آغازین ابتلا به اختلالات اضطراب باشید و به عنوان نخستین گام برای رهایی خود باید نیاز به تغییر را باور کنید، سپس باید بدانید که می توانید تغییر را انتخاب کنید و خود را متعهد سازید که شرایط کنونی تان را تغییر دهید.

در واقع هنگام ترس و اضطراب، ضربان قلب تشدید و دهان نیز خشک می شود و تمام مکانیزم های دفاعی بدن در کمتر از یک ثانیه گوش به زنگ می شوند یا با آنچه شما را تهدید کرده می جنگید یا از آن فرار می کنید و با توجه به آنکه بدن شما خود را با این برخورد آماده می کند، این کارها را بهتر و سریع تر انجام می دهید. هنگام ترس، رگ های سطح بدن تنگ و منقبض می شوند تا خون بیشتری را به رگ ها و عضلات برسانند و غدد بزاقی خشک می شوند تا آب بیشتری برای تنفس فراهم شود.

اما برای رهایی از اضطراب، این موارد می تواند شما را کمک کند :
▪ ابتدا نفس عمیقی بکشید. تنفس عمیق می تواند شما را آرام تر کند و احساس بهتری به شما بدهد.
▪ شما می توانید از قدرت خلاق ذهن ناخودآگاه خود برای تغییر دادن خویشتن استفاده کنید و بکوشید شرایط بهتری برای خود فراهم آورید.
▪ با استفاده از تصویرسازی، تصویر ذهنی خود را تغییر دهید تا به جای ترس، احساس اطمینان بر شما حاکم شود.
▪ از اندیشه مثبت و منطقی برای دیدن خود و موقعیت خود استفاده کنید و آنچه را می خواهید و دوست دارید داشته باشید، در ذهن خود تصویر کنید.
▪ طوری رفتار کنید که انگار شخصیتی که می خواهید هستید.
▪ هدف هایی را برای خود مشخص کنید تا بتوانید به همان چیزهایی که می خواهید برسید و به همان شخصی که در نظر دارید، تبدیل شوید.

تجسم خلاق :
تجسم کردن شامل تصاویر ذهنی است که شما خودتان ایجاد می کنید تا کاری را که به آن علاقمند هستید یا کسانی را که به معاشرت با آنها تمایل دارید، در ذهن ببینید. وقتی برای خود رویایی را در نظر می گیرید، در اصل تجسم سازی می کنید; اما در تجسم فکری صحیح، شما باید ذهن خود را آزاد بگذارید تا به میل خود به هر سمت که می خواهد برود. در این حالت شما صحنه را از پیش برنامه ریزی می کنید. این نوع تجسم در واقع مانند یک داستان کوتاه دارای طرح، نقشه، مضمون و تصمیم گیری است.

بدین ترتیب در پایان با آنچه در ابتدا بودید، تفاوت دارید. با توجه به اینکه ذهن ناخودآگاه آنچه را تصویر می کنید، حقیقی می پندارد، می توانید با تصور کردن خود در حال انجام کاری که می خواهید ذهنتان را نیز برنامه ریزی کند. مثلا بسیاری از مربیان تیم های حرفه ای از بازیکنان خود می خواهند تا صحنه های پیروزی را در ذهن مجسم سازند. البته به غیر از ورزش در فعالیت های دیگر نیز می توانید با استفاده از تصویر ذهنی مثبت موفقیت های زیادی به دست آورید.

پاک کن های عظیم :
شما می توانید تندرستی جسم و روح و تناسب اندام خود را مانند تراش یا پاک کنی عظیمی در نظر بگیرید که می تواند شما را از تنش و استرس نجات دهد. زیرا می تواند بسیاری از ناراحتی های جسمانی و روانی شما را برطرف کند. مثلا ۳۰ دقیقه راه رفتن سریع بعد از یک روز پرکار و خسته کننده می تواند بسیار موثر باشد و خستگی را از شما دور کند. حالت فرح بخش و نشاط برانگیزی که از ۵ کیلومتر نرم دویدن حاصل می کنید، سلاح موثری است که می توانید از آن در برابر افکار منفی که گاه به شما روی می آورند، استفاده کنید.

اهداف معنوی :
اگر شما هم گاه و بیگاه با حملات اضطراب روبه رو باشید، خود به خود میل زیادی دارید که برای رسیدن به آرامش برای خود هدف های ذهنی و جسمی در نظر بگیرید. بسیاری افراد با آرامش ناشی از پرداختن به امور معنوی به رهایی بیشتری از استرس و اضطراب نائل خواهند شد. در واقع بسیاری از افراد نگران، گرفتار سردرگمی هایی می شوند; مثلا نمی توانند با کسی که برای آنها مهم است، به خوبی کنار بیایند یا در انجام کارهای روزانه خود موفق باشند. در بسیاری موارد نیز این افراد دیگران را به خاطر بروز این مشکلات سرزنش کرده یا پیش بینی های منفی گرایانه می کنند. اما باید بدانید یکی از راه های موثر هنگام بروز مشکلات، پرداختن به امور معنوی است که هر کس با توجه به اعتقادات خود می تواند از آنها مدد بگیرد.

رسیدن به هدف :
سخت ترین مرحله برای رسیدن به رابطه بهتر، تلا ش کردن برای بهبودی آن است. برای این کار به این نکات توجه کنید:
▪ مهارت هایی بیاموزید که شما را برای تغییر کردن کمک کند. اگر احساس می کنید که اندیشه شما به کلی مخدوش و سرشار از تفکرات منفی شده است، به روان شناس مراجعه کنید و در مشاوره با او علت تمام ترس ها و اضطراب های خود را توضیح دهید.

▪ متوجه باشید که به ذهن ناخودآگاه خود پیام های منفی مخابره نکنید. ممکن است دیگران فعالانه در برابر میل شما به تغییر روابط مقاومت کنند. برای تغییر این پیام ها به اشخاص بگویید که تغییر مثبتی در زندگی خود داده اید و مانند قبل واکنش نشان نخواهید داد و به آنها نیز بگویید که می توانند این تغییرات را تجربه کنند.

▪ بیاموزید که حتی در شرایط افسردگی و ناراحتی نیز احساسات خود را به شکل مثبت بروز دهید. ممکن است بگویید که گفتنش از انجامش بسیار آسان تر است; اما در صورت تکرار و تداوم و انجام تمرینات مراقبه و ریلکسیشن با ارزش قائل شدن بیشتر برای خود از انجام این مهم بر می آیید.

سعی کنید هنگام مراقبه، تمام راه هایی را که پیش رو دارید، مدنظر قرار دهید و سپس از جمع آنها بهترین را برگزینید. هنگامی که در زمینه برقراری مناسبات بهتر با کسی تلاش می کنید، آیا او تغییر می کند؟ مسلما نه. اما مهم این است که شما تغییر می کنید، به علاوه می توانید تاثیر خوبی بر اطرافیان خود بگذارید. خود شما بیشتر ابراز وجود خواهید کرد، دوستانه تر به نظر می رسید و اعتماد به نفس بیشتری پیدا می کنید و کمتر هم عصبانی می شوید. بنابراین با آگاهی، شناخت و معنویت بیشتر در موقعیتی قرار می گیرید که بدون توجه به رفتار دیگران خود را دوست دارید و در نتیجه می توانید از تنگنای روابط بد رهایی یابید.

در واقع همیشه گفتن «مثبت بیندیشید»، «به افکار منفی اجازه ابراز وجود ندهید» و... از عمل کردن به آنها بسیار آسان تر است. اما شما می توانید سعی کنید وانمود کنید که همزمان بازیگر نقش اول و کارگردان فیلم زندگی خود هستید. بازیگری موفق، فارغ از اضطراب، شکوفا و خلاق.
آنگاه خود را ببینید که روی بزرگ ترین پرده سینمایی که می شناسید، سرگرم بازی هستید. خود را ببینید که زندگی موفق و خوبی دارید.

اگر آنچه را که می بینید دوست ندارید، در نقش کارگردان ظاهر شوید و فیلمنامه را تغییر دهید. هدف جدیدی برای تصویرذهنی بهتر در نظر بگیرید و برای عملی شدن آنچه به آن تمایل دارید، تمام تلاش خود را به کار بندید. در واقع راه دیگری است تا بتوانید از توانایی های خود استفاده کنید. اگر تصویرسازی شما به قدرکافی زنده باشد و اگر به وانمودسازی مثبت ادامه دهید، ذهن ناخودآگاه تان به شما جایزه می دهد، این را هم بدانید که خویشتن جدید شما در واقع همان خود واقعی شماست.