رادیوگرافی یکی از روش های تصویربرداری پزشکی است که با تابش اشعه ایکس به قسمت مورد نظر بدن در مرکز رادیولوژی دیجیتال می توان تصویر مورد نیاز را تهیه نمود. رادیوگرافی انواع متفاوتی داردکه پایه ای ترین نوع آن رادیوگرافی ساده می باشد .اخیرا نوع جدیدی از رادیوگرافی یا عکس برداری استفاده می شود که به آن رادیوگرافی یا رادیولوژی دیجیتال نیز می گویند در این نوع از رادیوگرافی از فیلم استفاده نمی شود و تصویر تهیه شده از بیمار بر روی صفحه مانیتور کامپیوتر قابل مشاهده می باشد . گاهی اوقات همراه با رادیوگرافی به بیمار مواد خاصی تزریق یا خورانده میشود . به این روش تصویربرداری رادیوگرافی رنگی می گویند . از رادیوگرافی رنگی برای تشخیص دقیقتر بعضی از ضایعات استفاده می شود .

مزایای رادیولوژی دیجیتال نسبت به رادیولوژی ساده

• سرعت بالای تهیه تصویر
• کاهش هزینه ها به جهت حذف کاست و ظهور و ثبوت فیلم
• امکان ارشیو تصاویر و کپی فیلم با سهولت بیشتر
• امکان دسترسی پزشک رادیولوژیست به تصاویر به محض انجام تصویربرداری
• امکان ارسال تصاویر از طریق اینترنت به مراکز درمانی دیگر
• امکان تنظیم کردن تصاویر به صورت بزرگنمایی یا سایه روشن یا علامت گذاری به جهت گزارش دقیقتر

رادیولوژی تمام دیجیتال نسبت به رادیولوژی ساده ضریب خطا بسیار پایین تر می باشد زیرا بر اساس نرم افزار های داخلی دستگاه دز اشعه و تمامی کمیت های تصویربرداری بصورت خود کار یا نیمه خودکار تنظیم و بهینه شده و اثر نقش بسته بر روی دتکتور بطور همزمان شدت پرتو خروجی را کنترل می نماید . این خود باعث می شود علاوه بر کاهش در اشعه و حذف تعداد دفعات تکرار تصویربرداری ,تصویر بسیار مطلوبی ایجاد می شود .

رادیوگرافی انواع متفاوتی دارد . پایه ای ترین نوع آن رادیوگرافی ساده می باشد . اخیرا نوع جدیدی از رادیوگرافی یا عکس برداری استفاده می شود که به آن رادیوگرافی یا رادیولوژی دیجیتال نیز می گویند در این نوع از رادیوگرافی از فیلم استفاده نمی شود و تصویر تهیه شده از بیمار بر روی صفحه مانیتور کامپیوتر قابل مشاهده می باشد . گاهی اوقات همراه با رادیوگرافی به بیمار مواد خاصی تزریق یا خورانده میشود . به این روش تصویربرداری رادیوگرافی رنگی می گویند . از رادیوگرافی رنگی برای تشخیص دقیقتر بعضی از ضایعات استفاده می شود .

• خدمات مرکزرادیولوژی دیجیتال
• انجام کلیه گرافی های روتین
• انجام کلیه گرافی های تخصصی ارتوپتدی شامل : اسکنوگرام ، ALIGHNMENT VIEW , TOTAL SPINE و ….
• انجام کلیه گرافی های رنگی

در سالهای اخیر مرکز رادیولوژی دیجیتال ( رادیوگرافی دیجیتال ) در اکثر کشورهای جهان به تدریج جای تصویربرداری های سنتی با پرتوی ایکس ( رادیولوژی با تیوب های low و فیلم ) را گرفته است . با این وجود بر اساس آمار رسمی از ۱۳۰۰ مرکز رادیولوژی در کشور ٬ کمتر از ۳۰ مرکز ٬ از رادیولوژی دیجیتال استفاده می نمایند که در این میان تنها مراکز معدودی دارای سیستم های رادیولوژی با فلت پنل و سایر دتکتور های تصویر برداری با اشعه ایکس هستند و بقیه دارای سیستم های ارتقاع یافته و نیمه دیجیتال سی ار ( CR ) هستند که به دلیل امکان استفاده از اکثر قسمتهای سیستم های رادیولوژی سنتی ٬ در این سیستم ( تنها کاست مورد استفاده در رادیولوژی سنتی جای خود را به کاست های CR داده که در کارتخوان دستگاه تصویر دیجیتال ایجاد می شود و امروزه در اکثر کشور های پیشرفته استفاده از آنها نیز منسوخ شده است ) تغییر چشمگیری در کاهش دز اشعه و تنظیمات اتوماتیک دیافراگم و … که در سایر روش های مرکز رادیولوژی دیجیتال وجود دارند مشاهده نمی شود .

مزایای سیستم های مرکز رادیولوژی دیجیتال :

در رادیولوژی تمام دیجیتال نسبت به رادیولوژی سنتی ضریب خطا بسیار پایین تر می باشد زیرا بر اساس نرم افزار داخلی دستگاه دز اشعه و تمامی کمیت های تصویر برداری بصورت خودکار ( یا نیمه خودکار ) تنظیم و بهینه شده و اثر نقش بسته بر روی دتکتور بطور همزمان شدت پرتو خروجی از تیوپ رادیولوژی را کنترل می نماید . این خود باعث می شود علاوه بر کاهش دز اشعه و حذف تعداد دفعات تکرار تصویر برداری ٬ تصویر بسیار مطلوبی ایجاد شود همچنین بر اساس مشخصات دتکتور مورد استفاده در این سیستم ها ٬ نرم افزار داخلی سیستم بصورت خودکار اقدام به اصلاح تصویر خروجی از دتکتور می نماید تا تصویری در نهایت دقت و کیفیت ایجاد شود .

البته بجز امکانات تغییر و اصلاح نرم افزاری بر روی تصاویر و کمی بهتر شدن کیفیت آنها ( به دلیل ماهیت کاست های CR ) شاهد بهینه شدن تابش پرتو ایکس ( در نتیجه کاهش دز دریافتی بیمار ) و کنترل همزمان بر روی تصویر در حال ثبت در سیستم های سی ار نمی باشیم .

پشتیبانی از سیستم Pacs و ( picture archiving communication systems ) : این سیستم شامل تجهیزات نرم افزاری و سخت افزاری جهت ایجاد یک شبکه داخلی بین تمامی تجهیزات تصویر برداری در مرکز درمانی ٬ سیستم ذخیره و آرشیو تصاویر با فرمت دایکام ( که خود شامل مکانی امن دارای حجم بسیار بالایی از حافظه سخت افزاری ( Hard Disc ) جهت ذخیره تصاویر و سایر مشخصات بیماران می باشد ) ٬ ارتباط با محل مشاهده و تفسیر تصاویر گرفته شده ( Work Station ) و در نهایت قابلیت تبادل اطلاعات تصاویر با سایر مراکز درمانی و اینترنت می باشد .

این سیستم در محیطی امن ( جلوگیری از احتمال هرگونه دستکاری در تصاویر رادیوگرافی بخصوص در پزشکی قانونی جهت ارائه به مراکز قانونی توسط حفظ و نگهداری اصل تصاویر در مرکزرادیولوژی دیجیتال) امکان مشاهده و دسترسی پزشکان به تصاویر و سابقه بیماران را بصورت آنلاین (که نیازمند خطوط پر سرعت اینترنتی می باشد) ٬ فراهم می آورد . البته این در صورتی است که تمامی مراکز درمانی در سطح کشور به این سیستم مجهز و آنرا پشتیبانی نمایند زیرا اصولا این سیستم بصورت یک سیستم یکپارچه بین مراکز درمانی طراحی شده است .

با حذف فیلم در رادیوگرافی دیجیتال ٬ هزینه تهیه فیلم رادیولوژی ٬ دارو های ظهور و ثبوت فیلم ٬ خرید و نصب تجهیزاتی نظیر پاس کاست ٬ دستگاه ظهور و ثبوت فیلم (پروسسورها) و آلودگی های زیستی ناشی از فیلم های رادیولوژی کاهش می یابد . با استفاده از رادیولوژی دیجیتال فاصله زمانی بین اقدام جهت تصویر برداری و تحویل تصویر نهایی رادیولوژی بسیار کاهش می یابد . از اینرو این سیستم ها جهت استفاده در موارد اورژانس بسیار مناسب خواهند بود .

نسخه اصلی مطلب مزایای رادیولوژی دیجیتال نسبت به رادیولوژی ساده را در سایت دکتر غلامرضا سیف بخوانید.

---