اصطلاحات تخصصی شنوایی شناسی که باید بشناسید

دکتر سعید ملایری [ شنوایی شناسی ]آدرس وب سایت : www.samakonline.ir
آدرس مطب : تهران ،انتهای خیابان امام خمینی سپه غربی نرسیده به بزرگراه یادگار امام خمینی ،پلاک 1386 تلفن مطب : 66845959 - 021

وقتی درحال یادگیری درباره ی سلامت گوش هستید، با لغات تخصصی و جدیدی مواجه می شوید. برای مثال آیا شما می دانید که کاشت حلزون چیست؟ متخصص ENT کیست ؟
برخی از این لغات ممکن است گیج کننده به نظر بیایند، ولی نگذارید شما را بترسانند. آشنایی با مواردی که مستقیما با سلامت شما ارتباط دارند اهمیت بسیاری دارد و باعث افزایش سطح آگاهی و در نتیجه سلامتی شما می شود. این برخی از اصطلاحات تخصصی مربوط به شنوایی را بخوانید و یاد بگیرید.

ادیوگرام (Audiogram)
برای اندازه گیری میزان شنوایی افراد روش های مختلفی وجود دارد و ادیوگرام یکی از روش های ثبت نتایج اندازه گیری می باشد. ادیوگرام که در اصطلاح عموم مردم، نوار گوش هم گفته می شود، یک جدول می باشد که نشان می دهد میزان شنوایی شما در هر یک از فرکانس ها چگونه است. با توجه به اینکه شما دو گوش دارید پس قطعا دوتا ادیوگرام خواهید داشت.

شنوایی شناس (Audiologist)
شنوایی شناس یک متخصص مراقبت های درمانی است که تخصص آن در حوزه های شنوایی و تعادل می باشد. علاوه بر ارزیابی شنوایی، شنوایی شناسان با بیماران خود در حوزه های مربوط به بیماری های گوش، اقدامات پیشگیرانه و یافتن بهترین راهکار برای حل نیاز های مراجعین کار می کنند.

اختلال پردازش شنوایی یا بدشنوایی (Auditory processing disorder)
افراد مبتلا به اختلال پردازش شنوایی (بدشنوایی) مشکلی با شنیدن صدا ها ندارند، ولی پردازش و تفسیر صدا هایی که می شنوند برای آن ها بسیار دشوار است. از مهم ترین علایم افراد مبتلا به بدشنوایی این است که برای آن ها تمرکز بر روی گفتار در حضور سر و صدای زمینه، تمرکز پیوسته برای شنیدن، به خاطر سپردن چندین عمل پشت سر هم، تشخیص جهت صدا ها و تمایز بین آنها دشوار هست.

دوگوشی (Binaural)
دوگوشی یا باینورال ، واژه ای است که برای توصیف شنوایی دوگوشی یا منابع صوتی مخصوص دوگوش استفاده می شود. با اینکه کم شنوایی یک طرفه هم ممکن است رخ دهد، ولی بسیاری از افراد، مبتلا به کم شنوایی دوگوشی (دوطرفه) هستند. اگر روی وسیله ی کم شنوایی، binaural نوشته شده باشد، این وسیله برای شنوایی دوگوشی طراحی شده است.

کاشت حلزون (Cochlear implant)
کاشت حلزون با داشتن اجزای داخلی و خارجی بهترین گزینه برای کسانی است که سمعک نمی تواند به کم شنوایی آن ها کمک کند. کاشت حلزون وقتی انجام می شود که سلول های مویی موجود در حلزون گوش فرد از بین رفته باشند. سلول های مویی صدا ها را به پیام عصبی تبدیل کرده و به اعصاب شنوایی می فرستند. وقتی این سلول ها آسیب ببیند، طبیعتا انتقال پیامی صورت نخواهد گرفت. کاشت حلزون با دور زدن این سیستم و فرستادن مستقیم تحریک به عصب شنوایی باعث شنوایی این افراد می شود. نکته مهم این است که توجه داشته باشیم کاشت حلزون باعث بازگشت کامل شنوایی فرد نمی شود.

کم شنوایی انتقالی (Conductive hearing Loss)
کم شنوایی انتقالی زمانی اتفاق می افتد که صداها نمی توانند به گوش داخلی برسند. این امر شنیدن صداهای آرام را با چالش همراه می کند. افت شنوایی انتقالی گاهی به دلایلی مثل پارگی پرده گوش اتفاق می افتد، ولی به طور کلی بیشتر به دلیل انسداد ناشی از جمع شدن جرم گوش یا مایع رخ می دهد. به همین خاطر گاهی درمان کم شنوایی می تواند به سادگی خارج کردن جرم گوش باشد. هرچند اگر درمان موثر نباشد، ممکن است استفاده از سمعک نیز پیشنهاد شود.

دسی بل ( Decibel)
دسی بل واحدی برای اندازه گیری شدت صدا می باشد. اندازه گیری شدت صدا بسیار مهم است، زیرا هر وقت شدت صدا بالاتر از 85 دسی بل شود، باید میزان قرار گیری خود در معرض صدا را کنترل کنید و حتی از محافظ های گوش استفاده کنید. این شدت از صدا می تواند باعث آسیب به دستگاه شنوایی شما شود و کم شنوایی ایجاد کند.

حفاظت شنوایی ( Hearing protection)
زمانی که در معرض صدا های با شدت بلند هستید، برای جلوگیری از آسیب به گوش هایتان، حفاظت شنوایی ضروری است. محافظ های شنوایی معمولا به شکل محافظ های داخل گوشی (Ear Plug) و محافظ های هدفونی با بالشتک های ضد صوت (Ear Muff) می باشد و این دو نوع مختلف برای فعالیت های متفاوتی استفاده می شوند. کاهش شدت در محافظ های داخل گوشی به اندازه 20 دسی بل است و برای فعالیت هایی مثل کار با ماشین چمن زن مناسب هستند، ولی مراسم آتش بازی مناسب نیستند. همچنین برای موزیسین ها محافظ های ویژه ای وجود دارد که شدت صدا را بدون کاهش کیفیت آن، کم می کند.

غربالگری شنوایی (Hearing screening)
مثل معاینات چشم یا چک آپ دندان، ارزیابی شنوایی نیز باید به صورت منظم انجام شود. در طول غربالگری شنوایی شما به مجموعه ای از صدا ها گوش می دهید و مشخص می کنید که کدامیک از صدا ها را می شنوید. این آزمون فقط یک ارزیابی اولیه است که مشخص می کند آیا شما به ارزیابی های تخصصی تر نیاز دارید یا خیر.

ارزیابی شنوایی (Hearing evaluation)
اگر غربالگری شنوایی نشان دهد که شما ممکن است کم شنوایی داشته باشید، حتما باید یک ارزیابی شنوایی جامع انجام دهید. ارزیابی جامع شنوایی از مجموعه آزمون های تخصصی تشکیل شده که به طور دقیق نشان می دهد شما کم شنوایی دارید یا خیر. اگر کم شنوایی دارید، آیا در یک گوش هست یا در هردو گوش؟ علت آن چیست؟ شدت آن چقدر است و همچنین راهکار های درمانی قابل اجرا را نشان می دهد.

گردنبند (Neckloop )
گردن بند مخصوص معمولا توسط افرادی که به تقویت صدای بیشتری نیاز دارند، استفاده می شود. افرادی که سمعک آن ها تله کویل دارد گردن بند می تواند به رسیور، رادیو، تلویزیون و... متصل شود. روش کار به این صورت است که گردن بند یک پیام مغناطیسی ایجاد می کند که توسط تله کویل سمعک دریافت می شود و در نهایت سمعک پیام را دریافت می کند.

کم شنوایی ناشی از نویز (Noise induced hearing Loss)
کم شنوایی ناشی از نویز می تواند حاصل از قرار گرفتن در معرض صداهای بلند برای مدت طولانی باشد و یا اینکه به یکباره اتفاق بیافتد. برای مثال اگر شما برای سال های متمادی موسیقی را با صدای بلند از هدفون خود گوش کنید، یا اینکه در کنسرتی شرکتی کنید که به یک باره باعث کم شنوایی شما شود، احتمال وقوع کم شنوایی ناشی از نویز وجود دارد.

متخصص گوش- حلق بینی (ENT)
دکتر متخصص ENT بیماری های گوش- حلق و بینی را تشخیص داده و فرایند درمان آن را مدیریت می کند. آن ها متخصصان گوش و شنوایی هستند و در صورت لزوم می توانند جراحی نیز انجام دهند.

کم شنوایی حسی- عصبی (Sensorineural Hearing Loss)
کم شنوایی حسی عصبی زمانی اتفاق می افتد که آسیب شنوایی مربوط به گوش داخلی و یا مسیر عصب شنوایی باشد. این حالت ممکن است به دلیل عوامل مختلفی از جمله قرار گرفتن در معرض صدای بلند، بیماری، سالمندی، ضربه به سر و... اتفاق بیافتد. این نوع کم شنوایی هیچ نوع درمان دارویی نداشته و با استفاده از سمعک درمان می شود.

تله کویل (Telecoil)
برخی از سمعک ها همراه یک قطعه به نام تله کویل ( T-Coil) به بازار عرضه می شوند. تله کویل یک قطعه کوچک است که صداهایی که توسط دستگاه های القای مغناطیسی مثل Neckloop ایجاد می شوند، را دریافت کرده و به سمعک می فرستد.

وزوز ( Tinnitus)
وزوز گوش به شکل صداهای مختلف بروز می کند، اما معمولا به شکل صدای زنگ، شرشر آب و صدای باد در یک یا دو گوش می باشد. نکته مهم این است که بدانیم وزوز یک بیماری نیست بلکه نشانه ای برای یک اختلال دیگر (معمولا کم شنوایی) است. تاکنون هیچ درمان قطعی برای وزوز ارایه نشده، اما این پدیده در بیشتر موارد می تواند با استفاده از سمعک و یا روش های درمانی دیگر مثل صدا درمانی درمان شود.
این ها تعدادی از اصطلاحات تخصصی و رایج حوزه شنوایی هستند که ممکن است در جستجو ها و مطالعات خود به آنها برخورد کنید.
تالیف و ترجمه از موسسه ی دانش بنیان نیوشا