بیماری کم کاری تیروئید چیست؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

از بیماریهای شایع و بحث برانگیز غدد کم کاری تیرویید میباشد. به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم میگردد که در اینجا به نوع اولیه که اختلال موجود در غده تیرویید می باشد ، می پردازم. نوع خفیف یا تحت بالینی کم کاری تیرویید ، شایع تر و بویژه در زنان و سنین باروری تشخیص و درمان ان ، در صورت نیاز از اهمیت بسزایی برخوردار است.در واقع در این نوع ، علایم کم کاری تیرویید کمتر مشاهده میگردد و معمولا بیماری به صورت اتفاقی در ازمایش دوره ای یا ازمایشات قبل از بارداری تشخیص داده میشود. بر خلاف تصور بسیاری از شما عزیزان،در اکثر موارد در این مراحله درمان ضرورت ندارد بویژه در افراد بالآی ٥٠سال.

مسیله مهم منشای این بیماریست ، در واقع سنجش یک انتی بادی که بدن فرد بر علیه اجزای تیرویید او می سازد به تشخیص عامل زمینه ساز و تصمیم جهت لزوم درمان به پزشک کمک می نماید.( Antiperoxidas autoantibody (TPO امروزه قابل سنجش و تیتر کردن در ازمایشگاهها میباشد.در صورت مثبت بودنان، علل خودایمنی مطرح است و انتظار ان میرود که علی رغم خفیف بودنکم کاری تیرویید،درمان در این مراحله از پیشرفت کم کاری بالینی جلوگیری مینماید. این انتی بادی در صورت عملکرد بالینی و ازمایشگاهی نرمال تیرویید ، نیاز به درمان ندارد و حتی در مقادیر بسیار بالآی ان(>٥٠٠) فقط پیگیری توصیه میگردد.

مورد استثنا زنان با تصمیم برای بارداری و یا اوایل بارداری هستند.مطالعات نشان داده که سطوح بالآی این انتی بادی احتمال ناباروری یا در صورت باروری سقط جنین را افزایش میدهد لذا دو ماه قبل از بارداری درمان با مقادیر کم هورمون تیرویید توصیه میگردد و این درمان حداقل تا پایان دوران بارداریزیر نظر متخصص غدد ادامه میابد.همچنین این انتی بادی میتواند علل ژنتیکی را بعنوان عامل زمینه ساز در کم کاری تیرویید مطرح کند.دقت بفرمایید که منظور از علل ژنتیکی لزوما وجود اختلال کارکرد تیرویید در خانواده فرد نمیباشد .

در صورت کمکاری تیرویید همراه باانتی بادی مثبت ، تشخیص بیماری هاشیماتو مطرح میگردد . که اکثرا در این بیماری ، گواتر ( بزرگی منتشر تیرویید ) دیده میشود و گره های بسیار ریز و منتشر ( ندولاریتی ) در سونوگرافی تیرویید گزارش میگردد.در موارد دیگر ، کمکاری تحت بالینی ناشی از علل دیگری غیر از خودایمنی میباشد که این علل شامل کمبود ید، درمان قبلی با ید رادیواکتیو و ....و در بسیاری موارد ناشناخته میباشد. در این نوع ، انتی بادی فرد منفی و درمان فقط در موارد شدید توصیه میگردد.

علایم شایع در کم کاری تیرویید
اختلال عادات ماهیانه زنان ، ناباروری ، ریزش مو ، خواب الودگی ، ورم ، افزایش وزن ، یبوست ، خشکی پوست و کاهش دمای بدن که بصورت عدم تحمل سرما تظاهر میابد از علایم شایع کمبود هورمون تیرویید می باشد.توجه داشته باشید هر فرد ممکن است تعدادی از شکایات فوق را مطرح کند و بسته به واکنش گیرنده های هورمون تیرویید در بدن هر فرد علایم فوق میتواند متفاوت باشد.

نکته :
علایم کم کاری تیرویید با بسیاری از بیماریهای دیگر همپوشانی دارد و وجود انها به تنهایی دال بر لزوم درمان با هورمون تیرویید نمیباشد.از جمله این بیماریها ، کمخونی ، افسردگی، اضطراب ، و….میباشند.افزایش وزن در مورد کم کاری تیرویید خفیف و بیشتر ناشی از احتباس اب در مایع میان بافتی است و علی رغم کاهش اشتها وجود دارد.در بسیاری از بیماران علی رغم ازمایشاتی دال بر کم کاری خفیف تیرویید، علایم فوق ازاردهنده میباشد که یکی از علل تجویز هورمون تیرویید است.

کم کاری بالینی که کمتر شایع است به کاهش هورمونهای تیرویید و کاهش عملکرد و بروز علایم اطلاق میگردد .در مواردی اختلال ضربان قلب ، تنگی نفس ، تجمع مایعدر فضای دور قلب یا ریه ، ورم شدید و حتی کوما همراه است و در زنان باردار احتلالات جدی در جنین ایجاد می نماید بنابراین درمان فوری الزامیست . گواتر یا بزرگی تیرویید در کم کاری آن شایع است ولی برای تشخیص الزامی نیست. بزرگی تیرویید بصورت بزرگی یکنواخت بدون گره ( گواتر ساده ) و یا گواتر با گره ( متعدد یا انها ) دیده میشود. در مواردی هم تیرویید کوچک و اصطلاحا اتروفیک است.انجام نمونه برداری از گره تیرویید در شرایط فوق و با صلاحدید متخصص غدد الزامیست. خوانندگان عزیز در این مراحله اسکن تکنسیوم تیرویید کمکی به تشخیص یا درمان نمیکند .لطفا قبل از هر اقدامی بنابرتوصیه سایر متخصصین اعم از متخصصان زنان،داخلی،گوش و حلق و بینی و پزشکان عمومی ، با پزشک متخصص غدد مشورت فرمایید.