بررسی عوامل و علائم پوکی استخوان

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

وقتی شما به پوکی استخوان دچار می شوید، به معنی آن است که بخشی از ماده تشکیل دهنده استخوان های شما از بین رفته است. تراکم استخوان های شما به مرور زمان کاهش پیدا می کند و این امر باعث آسیب پذیر شدن آن ها در برابر شکستگی و ترک خوردن می شود. اصولاً پوکی استخوان (استئوپروز) بیشتر در افراد مسن اتفاق می افتد، اما به طور کلی احتمال بروز آن در هر سنی وجود دارد. تمامی آقایان و خانم ها، وقتی پا به سن می گذارند، در معرض خطر بروز پوکی استخوان (استئوپروز) با شدت های مختلف هستند، به ویژه خانم ها که خطر پوکی استخوان ها در سنین بالاتر از 60 سال در آنها بیشتر از آقایان است. دکتر مهدی مؤیدفر جراح ارتوپد و فوق تخصص زانو اظهار می کند که پوکی استخوان عموماً تا وقتی که یک شکستگی استخوان اتفاق نیفتد، علائم کلینیکی مشخصی در بیمار ندارد. در حدود دو سوم از شکستگی ها و ترک هایی که در اثر پوکی استخوان در مهره های ستون فقرات اتفاق می افتد، بدون درد هستند. درد ناشی از پوکی استخوان در موارد مختلف به صورت یک درد تیز، آزار دهنده و یا مبهم توصیف می شود. حرکت دادن اندام ها می تواند باعث تشدید این درد شود. در بعضی موارد هم درد ناشی از شکستگی مهره های کمر ممکن است به شکم کشیده شود.
پوکی استخوان باعث می شود که استخوان ها ضعیف و شکننده شوند. تا حدی که حتی یک زمین خوردن ساده یا فشار مختصری که در هنگام سرفه کردن بر روی استخوان وارد می شود، می تواند باعث شکستگی آن شود. شکستگی های ناشی از پوکی استخوان عمدتاً در استخوان های لگن، مچ دست یا ستون مهره ها اتفاق می افتد. استخوان بافت زنده ای است که ساختار آن به طور مداوم در حال تجزیه شدن و جایگزینی مجدد است. پوکی استخوان هنگامی اتفاق می افتد که سرعت تولید استخوان جدید نسبت به سرعت از دست رفتن بافت قدیمی آن، کمتر شود. پوکی استخوان می تواند هم مردان و هم زنان از تمامی نژادهای مختلف را درگیر نماید. مصرف داروهای مناسب، داشتن رژیم غذایی سالم و مقوی و نیز انجام ورزش های هوازی جهت تقویت اندام های تحمل کننده وزن بدن، می تواند به پیشگیری از پوکی استخوان و یا تقویت استخوان های ضعیف شده، کمک زیادی نماید.

علائم پوکی استخوان

پوکی استخوان در مراحل اولیه معمولاً علائم مشخصی به همراه ندارد. اما هنگامی که استخوان های شما در اثر این عارضه خیلی ضعیف می شوند، ممکن است نشانه ها و علائمی شامل موارد زیر را تجربه کنید :
کمر درد که به علت شکستگی یا له شدن مهره ها ایجاد می شود
کوتاه شدن قد با گذشت زمان
خمیده شدن قد
شکستگی استخوان ها در اثر نیروهای بسیار ضعیف تر از حد انتظار

علل پوکی استخوان

استخوان های شما به طور مداوم در حال نوسازی و تجدید ساختار خود هستند. یعنی در بدن شما مرتباً استخوان جدید ساخته می شود و استخوان های قدیمی از بین می روند. تا وقتی که شما جوان هستید، سرعت ساخت استخوان های جدید توسط بدنتان بیشتر از سرعت تجزیه شدن استخوان های قدیمی است و به همین دلیل، تراکم استخوان های شما مرتباً در حال افزایش است. تراکم استخوان ها در اغلب افراد در اوایل دهه بیست سالگی به بیشترین میزان خود می رسد و سپس با بالا رفتن سن، سرعت کاهش تراکم استخوان از سرعت ساخته شدن آن پیشی می گیرد. اینکه احتمال بروز پوکی استخوان در شما چقدر است، تا حدودی به میزان تراکم استخوانی که در جوانی به دست آورده اید بستگی دارد. هر چقدر تراکم استخوان های شما در زمان اوج آن بیشتر باشد، به این معنی است که شما اندوخته بیشتری در استخوان های خود دارید و در نتیجه، احتمال بروز پوکی استخوان در سنین پیری در شما کمتر خواهد بود.

عوامل خطرزا برای پوکی استخوان

عوامل متعددی می تواند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهد که از آن جمله می توان به سن، نژاد، سبک زندگی، بیماری های احتمالی و درمان های انجام شده برای بیماری ها اشاره کرد.

عوامل غیر قابل تغییر

بعضی از عوامل خطرزا برای پوکی استخوان، خارج از کنترل و اراده شما هستند و شما نمی توانید تغییری در آن ایجاد کنید. از جمله :
جنسیت : احتمال بروز پوکی استخوان در زنان بیشتر از مردان است.
سن : هر چقدر سن شما بالاتر می رود، خطر پوکی استخوان هم بیشتر می شود.
نژاد : خطر بروز پوکی استخوان در مردمان سفید پوست یا نژاد آسیایی از همه نژادهای دیگر بیشتر است.
سابقه خانوادگی : در صورتی که یکی از والدین یا خواهران و برادران شما به پوکی استخوان مبتلا باشد، خطر ابتلا به این عارضه در شما هم بیشتر می شود، مخصوصاً اگر مادر یا پدر شما سابقه شکستگی لگن در اثر پوکی استخوان را داشته باشد.