افزایش وزن در دوران بارداری

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

با ارزیابیBMI( نمایه ای که با تقسیم وزن بر قد به حسب متر مربع ) به دست می آید.قبل از بارداری ، توصیه افزایش وزن برای دوران بارداری به ترتیب زیر انجام می گیرد:
مادرانی که دارایBMIکمتر از "8/19" هستند باید در سه ماهه دوم و سوم 500گرم در هفته
مادران باBMIبین (25-8/19) به میزان 400 گرم در هفته
وBMIبین 29-26 ،300گرم اضافه وزن در هفته داشته باشند.
کسانی هم کهBMIبالاتر از 29 دارند باید حتما تحت نظر پزشک یا کارشناس تغذیه ،افزایش وزن خود را کنترل کنند .مادرانی که قبل از بارداری دچار کمبود وزن هستند ، وزن جفتشان به مراتب کمتر از وزن جفت در مادران با وزن طبیعی است . اندازه جفت ، میزان تغذیه برای جنین و در نهایت وزن جنین هنگام تولد را نشان می دهد .به همین دلیل تولد نوزادان کم وزن (L.B.W)در مادرانی که کمبود وزن دارند شایع تر است .

نیازهای تغذیه ای دوران بارداری
انرژی : دریافت انرژی اضافی زمان بارداری، برای حمایت از نیازهای متابولیکی و رشد جنین ، تامین افزایش وزن و ذخائر چربی مورد نیاز و پیشگیری از اتلاف پروتئین بدن مادر لازم است .مشخص کردن انرژی لازم باید بر حسب افزایش وزن و فعالیت هر فرد به طور جداگانه محاسبه شود .به طور کلی نیاز به انرژی در سه ماهه اول بارداری مانند قبل از بارداری است و در سه ماهه دوم و سوم ( روز / 300 کالری ) پیش از نیاز معمول محاسبه می شود .

در موارد زیر انرژی بیشتری مورد نیاز است :
حاملگی چند قلوئی : کمبود وزن قبل از بارداری ، افزایش وزن ناکافی ،بارداری در سنین نوجوانی
پروتئین : پروتئین اضافی برای حفظ سنتز بافت های بدن مادر و جنین ،رشد و نمو جنین و جفت ،افزایش حجم خون و تامین مایع آمینو تیک لازم است ولی مقادیر واقعی مورد نیاز به روشنی مشخص نیست . با پیشرفت بارداری نیاز به پروتئین در 3ماهه دوم و سوم بیشتر می شود. میزان توصیه شدهRDA، 60گرم در روز برای زنان باردار یا 16-10 بیشتر از نیاز زنان غیر باردار است.(2/1 تا 5/1 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن ) که البته در حاملگی چندقلوئی نیاز به پروتئین بیشتر می شود.

ویتامین ها :
اسیدفولیک :
به علت افزایش حجم خون در دوران بارداری نیاز به این ویتامین افزایش می یابد. اما علت اصلی اهمیت آن تکامل لوله های عصبی جنین است.

منابع اسیدفولیک :
دل ،قلوه ، جگر ، سبزی های برگ دار سبز تیره ، لبو ، کلم و گل کلم ، پرتقال ، طالبی ،نخود سبز و جوانه گندم.

ویتامینB6 :
مصرف مقادیر کافی از این ویتامین علاوه بر نقشی که در سنتز پروتئین دارد ، می تواند تا حدی حالت تهوع و استفراغ شدید بارداری را کاهش دهد. از منابع این ویتامین می توان ماهیچه ، جگر ، سبزی ، غلات کامل و زرده تخم مرغ نام برد .

ویتامینC :
در چند بررسی رابطه میان سطح پائین ویتامینCو افزایش فشار خون در مدت بارداری و نقص در تشکیل غشاهای سلولی و پاره شدن کیسه ی آمینوتیک مشخص شده است .پس مصرف به اندازه ی این ویتامین نیز توصیه می شود.البته مصرف بیش از حد آن می تواند منجر به کمبود این ویتامیندر نوزاد در زمان پس از تولد شود . چون جنین به دریافت بالای این ویتامینعادت کرده ،در حالیکه ویتامین Cشیرمادر نمی تواند جوابگوی نیاز افزون شده ی نوزاد باشد.جگر ، مرکبات ، گل کلم ،اسفناج ،جعفری ،توت فرنگی ،گوجه فرنگی ،فلفل دلمه ای و خربزه سرشار از این ویتامین هستند.

ویتامینA :
مصرف مقادیر زیاد این ویتامین سبب نقص جنین می شود.

ویتامینD :
اگر چه میزان نیاز به این ویتامین همانند زنان غیر باردار است ، اما در زمان بارداری باید توجه زیادی به تامین مقادیر توصیه شده آن شود . چون این ویتامین به حفظ کلسیم خون کمک می نماید و کمبود شدید آن در متابولیسم طبیعی کلسیم تاثیرگذاشته ، به راشیتیسم (Rickets) جنین و نرمی استخوان در مادر منجر میشود . بهترین منبع این ویتامین تولید آن در پوست بدن در اثر تابش نور آفتاب است و از منابع غذایی آن نیز می توان جگر، روغن ماهی ، زرده تخم مرغ و کره را نام برد.

کلسیم :
مصرف این ماده معدنی برای حفظ تراکم استخوان و دندان ها در مادر و تشکیل درست استخوان ها در جنین بسیار حائز اهمیت است. از این رو مصرف شیر و مواد لبنی و سبزیجات در دوران بارداری به اندازه کافی به همین جهت توصیه می شود.

آهن :
مقادیر مناسب آهن جهت خون سازی کافی در دوران بارداری نیاز است به خصوص مصرف آهن سه ظرفیتی که جذب روده ای بیشتری دارد ( 30% در مقابل 10% جذب آهن دوظرفیتی یا گیاهی).
منابع خوب آهن عبارت است از : گوشت قرمز، زرده تخم مرغ، حبوبات ، مغز ها
معمولا از هفته شانزدهم بارداری در خانم حامله قرص آهن به عنوان مکمل تجویز می گردد.حرف آخر اینکه تغذیه دوران بارداری بسیار حائز اهمیت می باشد ولی مادر باردار باید از پرخوری و بدخوری بپرهیزد چون عوارض چاقی و تغذیه نامناسب در بارداری شامل دیبابت حاملگی ، فشار خون حاملگی، زایمان زود رس ، زایمان پر مخاطره همگی تهدیدی برای مادر و جنین می باشند.
به امید سلامتی برای هموطنان عزیز