سرطان روده بزرگ یا کولورکتال کانسر چیست ؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

سرطان روده بزرگ یا کولورکتال کانسر چیست ؟

به جز سرطان پوست ، سرطان روده بزرگ سومین سرطان شایع در مردان و زنان و دومین علت مرگ بر اثر ابتلا به سرطان در آمریکا است ، البته خبر خوب این است که اگر زود تشخیص داده شود بسیار قابل درمان است . این سرطان موقعی بروز میکند که سلولهای پوششی روده دچار حالت غیر طبیعی شوند . میخواهیم بدانیم که سرطان روده بزرگ یا کولورکتال چه وقت بروز میکند ، علامت آن چیست و بهترین و تازه ترین روش درمان کدام است ؟

سرطان روده بزرگ یا کولورکتال چگونه شروع میشود ؟

سرطان روده بزرگ یا کولورکتال معمولا با یک پولیپ خوش خیم ( چیزی شبیه زگیل روی پوست ) در سطح داخلی روده بزرگ (کولون ) شروع میشود . نام دو نوع از شایعترین پولیپها ، آدنوما و پولیپهای هایپر پلاستیک است . این پولیپها زمانی تشکیل میشود که اشکالی در رشد و ترمیم سلولهای پوشاننده کولون رخ بدهد . بیشتر پولیپ ها خوش خیم باقی میمانند اما این استعداد را دارند که سرطانی بشوند . خارج کردن این پولیپها از بروز سرطان روده بزرگ یا کولورکتال جلوگیری میکند .

عوامل خطری که قابل پیشگیری نیستند :

خطر ابتلای شما به سرطان روده بزرگ یا کولورکتال به ژنتیک و روش زندگی شما بستگی دارد . عوامل خطری که قابل کنترل نیستند شامل :

سن : بیشتر در افراد بالای50 سال رخ میدهد پولیپ یا بیماری التهابی روره (inflammatory bowel disease) سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ سابقه سرطان تخمدان و یا سینه

عوامل خطری که قابل پیشگیری هستند :

مصرف گوشتهای قرمز فرآوری شده و یا پخته شده در دماهای بالا اضافه وزن ( به ویژه افزایش چربی دور شکم ) ورزش کم کشیدن دخانیات و یا مصرف الکل

علامتهای خطر و سرطان روده بزرگ یا کولورکتال :

معمولا سرطان روده بزرگ یا کولورکتال علائم هشداردهنده ای در مراحل ابتدایی ندارد . برای همین بسیار مهم است که برای یافتن سرطان روده بزرگ یا کولورکتال بیماریابی صورت گیرد . شناسایی بیمار در مراحل ابتدایی به منزله « درمان » اوست . با پیشرفت بیماری علائمی مانند خون در مدفوع ، درد در ناحیه شکم ، تغییرات در عادات بیرون روی شکم ( مانند بروز اسهال و یا یبوست ) ، کاهش وزن بدون علت و خستگی ، بروز میکند . با بروز این علائم ، بیماری پیشرفت میکند و البته درمان مشکلتر میشود .

بیمار یابی :

از آنجایی که سرطان روده بزرگ یا کولورکتال کانسر مرموزانه پبشرفت میکند ؛ بیماریابی بسیار نقش مهمی را در درمان بازی میکند . بیشتر افراد بالای 50 سال سن ، باید هر 10 سال یکبار ، کولونوسکپی (بررسی روده بزرگ با استفاده از یک دوربین باریک و بلند ویژه که از راه مقعد وارد روده میشود ) شوند . در این روش نه تنها تومور در مراحل ابتدایی شناسایی میشود بلکه میتوان با برداشتن پولیپهای روده ، باعث پیشگیری از سرطان روده بزرگ یا کولورکتال کانسر هم شد .

کولونوسکپی مجازی :

روش دیگر کولونوسکپی این است که با استفاده از دستگاههای سی تی اسکن پیشرفته سه بعدی ، روده یا کولون را مورد بررسی قرار داد . در این روش میتوان پولیپ ها یا دیگر عوارض غیر طبیعی را بدون وارد کردن دوربین ، تشخیص داد . بزرگترین عیب این روش این است که اگر پولیپی باشد دوباره باید کولونوسکپی واقعی را انجام داد و اینکه هنوز نیاز به بررسی موثر بودن روش ، وجود دارد .

عکس برداری با اشعه X :

با این روش که از یک مایع گچی مانند به عنوان ماده کنتراست یا واضح کننده که در رادیولژی استفاده میشود و شما به پزشک اجازه میدهید ه آنرا در ابتدای روده بزرگ تخلیه کند ، پولیپ ها یا دیگر عوارض روده بزرگ شناسایی میشوند . در این روش نیز مانند کولونوسکپی مجازی در صورت وجود پولیپ نیاز به کولونوسکپی واقعی است .

تشخیص سرطان روده بزرگ یا کولورکتال کانسر :

اگر بررسیها احتمال سرطان روده بزرگ یا کولورکتال کانسر را تائید کند مرحله بعدی بیوپسی یا نمونه برداری است . اگر پزشکتان در خلال کولونوسکپی پولیپی دید آنرا برمیدارد . همچنین از قسمتهایی از روده که غیر طبیعی به نظر میرسد نمونه برداری میکند و آنرا به آزمایشگاه جهت بررسی میکروسکپی میفرستد . در آزمایشگاه بافت ارسالی در زیر میکروسکپ از نظر وجود سلولهای سرطانی بررسی میشود .

رتبه بندی سرطان روده بزرگ یا کولورکتال کانسر:

اگر سرطان شناسایی شد برای تخمین گسترش آن نیاز به رتبه بندی است . بزرگی غده میتواند ربطی به رتبه بندی آن نداشته باشد . همچنین رتبه بندی ؛ پزشکتان را در اینکه چه درمانی را برای شما انتخاب کند ، موثر است .

مرحله صفر : تومر فقط در داخلی ترین لایه روده بزرگ (کولون) یا راست روده ( رکتوم ) پخش است مرحله 1 : تومر به لایه داخلی کولون یا رکتوم رسیده است اما به لایه های داخلی تر نفوذ نکرده است مرحله 2: تومور به لایه عضلات کولون (روده بزرگ) یا رکتوم (راست روده )رسیده است . مرحله 3:تومر به غدد لنفاوی همان ناحیه رسیده است مرحله 4:تومردر سایر اعضای بدن مانند کبد ، ریه و استخوانها منتشر شده است . این مرحله به هیچ وجه ربطی به عمق نفوذ تومور به داخل دیگر اعضا ندارد

میزان کشندگی تومور :

بهبودی بیمار به رتبه تومور بستگی دارد . رتبه های بالاتر نشانه بهبودی ضعیفتر و سرطان خطرناکتر است .بهبودی 5 ساله بستگی با میزان درصد افرادی که پس از 5 سال از تشخیص در قید حیات باشند ارزیابی میشود .مرحله 1 تا میزان 74درصد بهبودی 5 ساله دارند در حالی که در مرحله 4 بهبودی 5 ساله به تنها 6 درصد می رسد .

جراحی سرطان روده بزرگ یا کولورکتال کانسر:

نزدیک به همه بیماران در مرحله آخر سرطان روده بزرگ یا کولورکتال کانسر، جراحی تومور و بافتهای اطراف ، معمول ترین روش درمان است . در مورد تومر های بزرگ خارج کردن مقداری از روده بزرگ یا راست روده لازم است . و اما خبر خوب این است که درمان جراحی در مراخل ابتدایی بسیار خوب بیماران را درمان میکند . اگر سرطان به کبد ، ریه ، استخوانها و دیگر اعضا منتشر شده باشد ،جراحی کافی نیست ، اما به هر حال خارج کردن تومرهای اضافه به کاهش علائم کمک میکند .

درمان سرطان روده بزرگ یا کولورکتال کانسر پیشرفته :

اگر سرطان روده بزرگ یا کولورکتال کانسر به یک غده لمفاوی یا بیشتر رسیده باشد (مرحله 3) باز هم درمان امکان پذیر است .درمان علاوه بر جراحی ، پرتو درمانی و شیمی درمانی هم لازم دارد . اگر بیماری پس از از درمان اولیه موفق ، برگردد یا به دیگر ارگانها پخش شده باشد ، درمان مشکل میشود .اما شیمی درمانی و پرتودرمانی باز هم کمک میکند که بیمار بیشتر زندگی کند .

درمان با شیمی درمانی :

شیمی درمانی از زمانی که برای بیماران غیر قابل تحمل بوده ، فاصله زیادی گرفته است . داروهای جدید عوارض بسیار کمتری دارند.و همچنین داروهای موثرتری برای کنترل تهوع پیدا شده است .و نیز پژوهشگران به دنبال داروهای بهتر ، موثر تر و قابل تحمل تری هستند .

درمان با استفاده از امواج با فرکانس رادیویی (Radiofrequency Ablation)

پرتودرمانی با رادیو فرکوئنسی برای درمان تومورها استفاده میشود و روش اثر آن ، ایجاد گرما برای از بین بردن تومور است . با راهنمایی دستگاه سی تی اسکن ، پزشک چیزی شبیه سر سوزن را وارد تومور میکند و با استفاده از این ابزار حرارت را به تومور و ناحیه اطراف آن منتقل میکند . این یک روش جایگزین برای جاهایی است که امکان جراحی برای برداشت تومر در آن جاها وجود ندارد . در درمان بیماران با دست اندازی محدود تومور به کبد از هر دو روش درمانی شیمی درمانی و این روش با هم استفاده میگردد .

پیشگیری از سرطان روده بزرگ یا کولورکتال کانسر:

رژیم غذایی :

با اصلاح رژیمهای غذایی بطور قابل ملاحظه ای میشود احتمال بروز سرطان روده بزرگ یا کولورکتال کانسر را کاهش داد .بررسی های علمی نشان داده که با بهبود خوراک ، ورزش کافی و کاهش چربیهای بدن میتوان تا 45درصد احتمال بروز سرطان روده بزرگ یا کولورکتال کانسر را کاهش داد . انستیتو ملی سرطان آمریکا ، رژیم غذایی کم چربی و سرشار از فیبرهای گیاهی و مصرف دست کم 5 واحد میوه و سبزیجات تازه را توصیه کرده است .

ورزش :

فعالیت فیزیکی سلاح قدرتمندی برای مبارزه با سرطان روده بزرگ یا کولورکتال کانسر است . در یک بررسی علمی نشان داده شد که افراد با فعالیت فیزیکی کافی 24درصد نسبت به آنهایی که فعالیت فیزیکی چندانی نداشتند کمتر دچار سرطان روده بزرگ یا کولورکتال کانسر شدند . جمعیت مبارزه با سرطان آمریکا ورزش را برای 5 روز در هفته و هرروز 30 دقیقه پیشنهاد کرده است .