بی اختیاری ادراری ناتوانی در کنترل ادرار است. این بیماری بیش از 13 میلیون نفر از جمعیت آمریکا در تمام سنین را گرفتار می کند. شیوع آن در افراد مسن و خانم ها بیشتر است.بی اختیاری به انواع زیر تقسیم بندی می شود :
بی اختیاری ناشی از استرس ( به علت سرفه، خنده یا عطسه)
بی اختیاری ناشی از عجله( ادرار کردن در ابتدای احساس دفع ادرار)
بی اختیاری ناشی از احتباس بیش از حد ادرار در مثانه( نشت ادراری مداوم)
بی اختیاری عملکردی( در بیماران مبتلا به آسیب مغزی)
بی اختیاری موقتی
درمان در 80 درصد موارد بسیار موفق است. ورزش و رفتار درمانی بیشترین اهمیت را دارد.
علایم و نشانه ها
ناتوانی در نگه داری ادرار تا زمان رسیدن به دستشویی
حساس مکرر و غیر معمول جهت دفع ادرار
علت
کشیدگی عضلات لگنی به علت حاملگی و زایمان
کاهش میزان استروژن خون در خانم ها
بزرگی پروستات در آقایان
عوارض برخی داروها
عفونت ادراری
یبوست مکرر
آسیب یا بیماری های مغزی و نخاعی( مثل دمانس، آسیب نخاع شوکی، اسکلروز متعدد و سکته مغزی)
ضعف عضلات کنترل کننده ادرار( عضلات اسفنکتر مجرای ادرار و کف لگن)
اقدام های پزشکی اولیه
پزشک معالج ضمن معاینه پرسش هایی در خصوص مشکلات پروستات، حاملگی، برداشتن رحم، الگوی دفع ادرار در هنگام بی اختیاری و میزان زور زدن یا ناراحتی هنگام ادرار انجام خواهد داد. هم چنین ممکن است از شما بخواهد سرفه محکم کنید تا ببینید آیا این عمل منجر به خروج ادرار می شود یا نه. در صورت دفع ادرار نشان دهنده بی اختیاری ناشی از استرس خواهد بود.آزمایش ادرار از نظر عفونت و سنگ ادراری، دیابت و سایر بیماری های زمینه ای، سونوگرافی لگن جهت بررسی مثانه، کلیه ها و مجاری ادراری از سایر بررسی های احتمالی است.
درمان
ورزش : ورزش های کجل عضلات کنترل کننده ادرار را تقویت می کند. افزایش قدرت عضلانی نیازمند ورزش دراز مدت است ولی با انقباض عضلات ، درست قبل از سرفه یا عطسه بهبود موقت ایجاد می کند.
بیوفیدبک : وسایل الکترونیکی کار گذاسته شده در مهبل یا راست روده به یافتن عضلات ضروری در ورزش درمانی کمک می کند.روش های شل کردن عضلات تعداد دفعات ادرار کردن را کمتر می کند.آموزش عادت نظم ادرار کردن را تثبیت می کند.انواع مختلف دارو جهت کنترل عضلانی در دسترس است. جراحی نیز به خصوص در زنانی که بی اختیاری ادراری ناشی از استرس و مردانی که بزرگی پروستات دارند، مفید است. هم چنین درمانهای مختلف دیگر نیز وجود دارد ، نظیر کاتتر، کاندوم، پلاک، پوشک ها، نوارها یا لباس زیرهای جذب کننده.
درمان های مکمل و جایگزین
درمانهای جایگزین عمدتا شامل ورزش های کجل،بیوفیدبک و پیشگیری از هر وضعیتی است که بی اختیاری را بدتر می کند. یوگا نیز ممکن است مفید باشد.از مصرف کافئین، الکل، جایگزین های قند، قندهای ساده پرهیز کنید.انواع میوه های انگوری حاوی موادی است که باکتریها را از چسبیدن به جدار مثانه باز می دارد. این امر منجر به پیشگیری از عفونت می شود در نتیجه بی اختیاری بدتر نمی شود و بوی ادرار از بین می رود.
ویتامین ث( 1000 میلی گرم 3 بار در روز) از رشد باکتری ها در ادرار جلوگیری می کند.
بتاکاروتن( 25000- 50000 واحد در روز ) به عملکرد مناسب سیستم ایمنی و سلامت غشاء مخاطی کمک می کند.
روی( 30 میلی گرم در روز) و منیزیوم ( 500 میلی گرم در روز ) به صورت هم زمان به کنترل عضلات موثر در ادرار کمک می نماید.
گیاهان
گیاهان را می توان به صورت عصاره خشک( کپسول، پودر ، چای)، گلیسریت( عصاره گلیسرینه) یا تنتور( عصاره الکلی) استفاده کرد. چای باید با استفاده از یک قاشق چایخوری از گیاه در یک فنجان آب داغ تهیه شود. جوشاندن به مدت 5 تا 10 دقیقه جهت برگ ها و گلها و 10 تا 20 دقیقه جهت ریشه ها ضروری است. 2 تا 4 فنجان در روز بنوشید. تقویت و ترمیم مخاط مجاری ادراری نیاز به درمان طولانی به مقدار یک فنجان چای در روز یا 30 قطره از تنتور در روز دارد.
دم اسب صحرایی (equisetum arvense) به استحکام بافت همبند کمک می کند.
بارهنگ (اسفرزه) (plantaga major) تسکین دهنده و ترمیم کننده مجاری ادراری است.
ریشه گل ختمی (althea officinalis) تسکین دهنده التهاب مجاری ادراری است. بهتر است به تنهایی و به صورت خیسانده خنک استفاده شود. 1 قاشق چایخوری سرپر از ریشه گل ختمی را در 1 لیتر آب خنک شبانه بخیسانید و در طول روز علاوه بر چای گیاهان دیگر از این ماده نیز استفاده کنید.
هومیوپاتی
کاستیکوم جهت بی اختیاری ناشی از استرس، به خصوص همراه با احتباس ناشی از نگه داشتن ادرار و عجله مکرر جهت دفع ادرار
ناتروم موریاتیکوم جهت بی اختیاری ناشی از استرس، خشکی مهبل و درد هنگام نزدیکی به خصوص همراه با سابقه سوگواری
پاریرا جهت احتباس ادرار ناشی از بزرگی پروستات
سپیا جهت احتباس ادرار ناشی از استرس همراه عجله برای دفع ادرار، به خصوص اگر همراه با بیرون زدگی رحم و مهبل باشد.
روی جهت بی اختیاری ناشی از استرس، احتباس ادرار ناشی از مشکلات پروستات و ناتوانی ادرار کردن در حالت ایستاده
طب سوزنی
طب سوزنی ممکن است بسته به علت بی اختیاری، کمک کننده باشد.
پیگیری
ورزش و رفتار درمانی اگر به دقت اجرا شود، بسیار موفقیت آمیز است. ممکن است نیاز به نظارت دقیق پزشک معالج و حمایت یکی از نزدیکان جهت کمک به تغییر اسلوب زندگی باشد.
ملاحظات ویژه
در صورت حامله بودن ، قبل از مصرف هر دارو با پزشک معالج خود مشورت کنید. در مردان معاینه مرتب پروستات موجب کشف بیماری در مراحل اولیه می شود.