بدون شک برای بسیاری از افراد سوالات زیادی در مورد چاقی، سایز نامناسب، چاقی موضعی وتفاوت آن با سلولیت و نحوه درمان هرکدام از آنها مطرح است. به همین منظور برای آشنائی بیشتر شما با این مفاهیم سعی می کنم در این نوبت به بحث در این زمینه بپردازم.
سلولیت با چاقی متفاوت است
چاقی عبارت است از افزایش وزن همراه باتجمع چربی در نواحی مختلف بدن (اکثراً در ناحیه شکم و تنه) بدون درد و یا همراه با ناصافی پوست که در مردان و زنان به یک نسبت بروز می کند که با رعایت رژیم غذایی قابل درمان است. در حالی که سلولیت (cellulite) عبارت است از تجمع چربی، بعضاً بدون افزایش وزن، در نواحی خاصی از بدن اکثراً (پهلو، شکم، باسن، ران) به همراه تغییرات بافت همبند و ظاهر ناهموار (پوست پرتقالی) که بیشتر در زنان بروز می کند و با رژیم درمانی به تنهایی برطرف نمی شود. در حقیقت سلولیت علاوه بر چربی، شامل تجمعی از مواد زائد، مولکولهای آب، مواد معدنی و غیره به همراه تغییر اسیدیته و دما در محیط بافت مبتلا به سلولیت است.
تا اوایل قرن بیستم چاقی و سلولیت از هم تفکیک نشده بودند و تجمع چربی در قسمتهای مختلف بدن با هر میزانی، چاقی تعریف می شد. اولین بار در دهه 1920 سلولیت به عنوان یک ظاهر ناپسند پوست توضیح داده شد و بعدها مطالعات بافت شناسی سلولیت رابه عنوان بیماری لایه هیپودرم (لایه چربی زیرپوست) معرفی کرد.به طور کلی سلولیت اتفاقاتی فیزیولوژیک در بافت چربی هیپودرم بویژه در خانمهاست که به دلیل کاهش یا قطع جریان خون در بافت چربی زیر پوست رخ داده و به صورت ظاهر پوست ناهموار (پوست پرتقالی) و یا در زمان لمس مانند قرار گرفتن ساچمه های ریز و درشت در کنار هم در نواحی مختلف بدن از جمله ران، باسن و پهلوها ظاهر می شود. سلولیت در مراحل اولیه محدود و بی خطر است ولی در مراحل پیشرفته با اختلال گردش خون و لنف و ایجاد نواحی متورم، سفت و دردناک همراه بوده و می تواند منجر به ایجاد شرایطی غیرقابل بازگشت گردد.
عوامل زمینه ساز در بروز سلولیت
1- عوامل نژادی : مطالعات نشان می دهند که زنان سفیدپوست بیشترین استعداد ابتلا به سلولیت را نشان می دهند.
2- سابقه فامیلی: در مورد برخی بیماریهای ارثی غدد درون ریز
3- ساختار اندام و اختلالات ارتوپدیک
4-عدم تعادل هورمونی
5- عدم تعادل در رژیم غذایی
6- وزن و سن
7- اختلالات روحی و بیماریهای روانی به خصوص افسردگی
8- lifestyle = عادت کار، خواب، ورزش
9- استعمال دخانیات که به طور مشخص در کاهش جریان خون بافت زیرجلدی موثر است.
و اما در مورد خانم ها باید گفت که تفاوت هایی فیزیولوژیک و هورمونی بین مردان و زنان وجود دارد که به شیوع بارز سلولیت در خانم ها می انجامد. میزان چربی بدن زنان حدود 2 برابر مردان است (24 درصد وزن زنان در مقابل 11 درصد وزن آقایان که از چربی تشکیل می شود) هورمون استروژن در خانم ها خود یک عامل ذخیره کننده چربی در حفرات بافت هیپودرم است و این در حالی است که میزان هورمون استروژن در زنان در شروع بلوغ، در حاملگی، در دوران قاعدگی و نیز با مصرف قرص های کنتراسچر افزایش می یابد، یکی از دلایل چاقی و افزایش تجمع چربی در بدن در دوران حاملگی نیز همین موضوع است.
روند کلی شکل گیری سلولیت
با انباشته شدن چربی و بزرگ شدن حفرات دریافت هیپودرم (زیرجلد) فشار بر روی عروق لنفی و مویرگ های اطراف افزایش یافته ومنجر به اختلال جریان لنف و خون در موضع می گردد، تا جایی که در برخی نقاط این جریان کاملاً قطع می گردد .به دنبال آن مواد زائد حاصل از سوخت و ساز سلول ها از موضع تخلیه نشده و تغذیه بافت همبند دیواره حفرات لایه زیر جلدی به درستی انجام نشده و موجب چروکیدگی آنها می شود. باد کردن حفرات هیپودرم (به دلیل تجمع چربی ها و رسوب مواد زائد) و چروکیدگی بافت همبند دیواره آنها (به دلیل عدم تغذیه مناسب) ظاهر پوست را به شکل پوست پرتقال در می آورد و اگر این حالت ادامه یابد، سفتی، تورم، و حالت پوست پرتقالی تشدید می شود به طوری که کشیدن، نیشگون گرفتن و صاف کردن چین های پوست درد آور و غیرقابل تحمل می شود.
درجه بندی سلولیت
درجه 0: علائمی از چاقی در نواحی پهلو، ران و باسن وجود دارد ولی هیچ گونه تغییری در سطح پوست دیده نمی شود.
درجه 1 = پوست در نواحی فوق و حالت ایستاده و خوابیده صاف است ولی در نیشگون گرفتن و انقباض عضلات دارای ناصافی است.
درجه 2 = ظاهر پوست پرتقالی در حالت ایستاده قابل مشاهده است.
درجه 3 = ظاهر پوست پرتقالی در حالت ایستاده به همراه نواحی فرو رفته و برآمده با توده های کوچک گره مانند در نواحی مبتلا قابل مشاهده و لمس است.
درجه 4= ظاهر پوست با بیشترین میزان فرورفتگی و سفتی مانند سطح تشک شده است و توده های بزرگ سفت و متعدد که احتمالاً دردناک نیز هستند در زیر پوست نمایانند.
درمان یا توصیه های تغذیه ای در مورد سلولیت
از آنجائیکه سلولیت بیشتر در افراد چاق دیده می شود حتماً تعیین میزان اضافه وزن و ارائه یک برنامه غذایی با محدودیت کالری از طرف پزشک و یا کارشناس جهت کاهش وزن ضروری است. اما به طور کلی مواد غذایی حاوی چربی و شکر، مصرف الکل و دخانیات، فست فودها، نوشابه های گازدار، هر ماده ای که بتواند متابولیسم را کند نماید و یا در سطوح آنزیم ها و هورمون های بدن تغییر ایجاد کند باعث تشدید سلولیت می شود. در مقابل مصرف آب فراوان، میوه و سبزیجات تازه به خصوص سبزیجات برگ سبز که حاوی مقادیر فراوانی فیبر و مواد معدنی هستند باعث دفع سموم می گردند.
همچنین در مصرف روغن زیتون و روغن ماهی (شامل اسیدهای چرب و امگا 3) توصیه می شود برخی از میوه ها و سبزیجاتی که به کاهش سلولیت کمک می کنند عبارتند از: (پرتقال توت ها رازیانه گوجه فرنگی اسفناج گشنیز هویج فلفل سیاه) حرکات کششی (مانند یوگا) در برطرف کردن سلولیت موثر است زیرا باعث بهبود جریان خون و لنف در بدن می شود. ماساژ از دیگر درمان های سلولیت می باشد که باعث شکستن حفرات چربی دربافت سلولیت می شود و همچنین گردش خون را بهبود می بخشد و در انتها به برشمردن تعدادی از تجهیزات و تکنیکها که جهت درمان سلولیت به کار می رود.
رولر وکیوم یا اندرمولوژی
سیستم کاویتاسیون (cavitation)
سیستم شوک امواج صوتی (Aconsticwave therapy) یا awt Acoustic wave therapy
سیستم رادیو فرکانس (RF)
مزوتراپی
لیپولیز (Lipolasev)
و نهایتاً شما عزیزان باید بدانید که هیچ کدام از این روشهای موضعی باعث کاهش وزن نمی شوند، و فردی که دچار اضافه وزن و سلولیت است بایستی به همراه داشتن رژیم غذایی مناسب و ورزش کافی از روشهای فوق الذکر برای درمان سلولیت در نواحی مختلف خود بهره گیرد.