تعریف:
بیماری کبد چرب غیر الکلی (Non-Alcoholic Fatty Liver Disease (NAFLD یک التهاب کبدی است که در اثرتجمع بیش از اندازه ی چربی در بافت کبد ایجاد می شود.این بیماری، گاهاً باعث اختلال در فعالیت طبیعی بافت کبد می گردد و می تواند سیر پیشرونده پیدا کند ،باعث نارسایی کبد و یا سیروز کبدی گردد.
علت بیماری کبد چرب :
اگرچه علت اصلی بیماری کبد چرب مشخص نیست، ولی به نظر می رسد این بیماری ارتباط نزدیک با برخی بیماری های متابولیک دارد که از آن جمله: افزایشکلسترول ، چاقی و تریگلیسرید خون و دیابت را می توان نام برد. در درمان کبد چرب، کنترل این بیماری های زمینه ای بسیار موثرمی باشد.گفته می شود مصرف زیاد انرژی باعث خواهد شد کبدنتواند سوخت و ساز طبیعی را انجام دهد و در نتیجه انرژی اضافی به صورت چربی در کبدذخیره شود.این بیماری اغلب افراد را در سنین میانسالی مبتلامی کند ولی متاسفانه با افزایش شیوع چاقی در کودکان ، سن بروز آن به شدت کاهش یافته است.
مطالعات نشانگر آن است که خطر مرگ و پیوند کبد در کودکان با( (NAFLD تقریبا 14 برابر کودکان با همان سن در جمعیت عمومی می باشد. اکثر بیماران از افزایش وزن و چاقی به ویژه چاقی شکمی رنج می برند. همچنینمی توانند دچار افزایش چربی های خون بوده و یا به دیابت مبنلا باشند.البته باید ذکر کرد بیمارانی هستند که بدون داشتن هیچ کدام از عوامل خطر ذکر شده و بدون هیچ دلیل شناخته شده ای، مبتلا به کبد چرب می گردند.افزایش چربی در بدن که معمولا با چاقی شکمی همراه است، به همراه افزایش چربی های خون و افزایش فشار خون، همه از علائم مجموعه ای از اختلالات تحت نام" سندرم متابولیک " هستند که این سندرم دقیقاً وابسته به مقاومت انسولین می باشد.
علائم و شیوع بیماری کبد چرب :
از آنجا که این بیماری سیر پیشرونده دارد می توانددر مراحل اولیه بدون علامت باشد تا زمانی که تاثیرات منفی بر عملکرد کبد ایجادنماید. در آن زمان علائمی از قبیل احساس ضعف، خستگی و کاهش وزن بروز می کنند.از آنجا که سیر این بیماری مزمن است، شاید سال هاطول بکشد تا منجر به ایجاد سیروز کبدی و در نهایت نارسایی کبد گردد.در نقطه ی مقابل، در موارد نادری به دلیل ناشناخته،سیر بیماری متوقف و یا حتی به حالت طبیعی باز می گردد، بدون آنکه درمان مشخصی انجام گرفته باشد.
با توجه به شیوه زندگی اعم از نوع تغذیه و فعالیت بدنی، شیوع این بیماری در کشورهای در حال توسعه به ویژه در جامعه شهری افزایش چشمگیری داشته است.شیوع بیماری کبد چرب با افزایش سن، سیر صعودی مییابد. شیوع این بیماری در آقایان دو برابر خانم ها می باشد که با افزایش سن، میزان شیوع در خانم ها به آقایان نزدیک می شود، به ویژه پس از یائسگی ،شیوع بیماری کبد چرب در خانم ها سیر فزاینده ای دارد.
آیا حضور چربی در کبد، می تواند عوارضی را نیز به دنبال داشته باشد؟
در یکی از انواع بیماری کبد چرب به نام" Non Alcoholic Steatohepatitis" یا"NASH"، همراه با رسوب چربی در کبد، التهاب نیز دیده می شود. این التهاب با از بین رفتن سلولهای کبدی و افزایش آنزیمهای کبدی متعاقب آن همراه است. در نمونه برداری از کبد این افراد، ترشح سلولهای التهابی و درجاتی از رسوب چربی همراه با از بین رفتن سلولهای کبدی دیده می شود.
در صورت ادامه ی این وضعیت، نهایتاً در تعدادی از بیماران عوارض جدی و حتی سیروز می تواند ایجاد شود. البته بالا نبودن آنزیمهای کبدی دلیل بر عدم وجود التهاب و نکروز سلولهای کبدی نیست، یعنی حتی بدون افزایش آنزیمهای کبدی نیز، بیماری در حضور کبد چرب امکان پیشرفت دارد..
اگر با وجود کبد چرب، سن بیمار بالاتر از 45 سال باشد، دچار چاقی شدید (اندکس توده بدنی بیشتر از 30 ) باشد ، به دیابت مبتلا باشد، خطر پیدایش فیبروز در کبد افزایش می یابد و در آزمایش آنزیمهای کبدی وی، یعنی(ALT)*و(AST)** بالا می رود. معمولاً التهاب ایجاد شده در رابطه با اثر مخرب دی اکسیداتیو و به دنبال آن پراکسیداسیون چربی هاست.
به دنبال این واکنشها، مواد شیمیایی واسطه ای و التهابی از سلولهای مختلف آزاد می شوند که سبب تشدید عوارض می گردند. بیشترین تئوری در مورد علت ایجاد کبد چرب، مقاومت به انسولین است که به دنبال آن سایر حوادث از جمله آسیب اکسیداتیو و... ایجاد می شود. در این زمینه آهن موجود در کبد، چربی، کمبود آنتی اکسیدانها و باکتری های رودهای به ایجاد آسیبهای اکسیداتیو کمک می کنند
بزودی تشخیص و درمان کبد چرب توضیح داده خواهد شد .