فواید گوجه فرنگی

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

استفاده روزانه ده میلیگرم مواد غذایی حاوی لیکوپن مانند گوجه فرنگی، عوارض درازمدت دیابت از جمله بیماریهای قلبی عروقی، اختلالات کلیه، اختلالات عصبی و بیماریهای عفونی را کاهش میدهد.

لیکوپن را یکی از انواع کاروتینوئیدها ( رنگدانههای گیاهی ) معرفی میشود. برخی از انواع کاروتینوئیدها پس از مصرف میتوانند به ویتامین A تبدیل شوند که لیکوپن از این خاصیت مستثنی بوده و دارای خاصیت آنتی اکسیدانی است.

گوجه فرنگی را یکی از مواد غذایی حاوی لیکوپن عنوان میشود. به مدت هشت هفته، اثر مصرف روزانه ده میلیگرم لیکوپن بر روی هر دو جنس مذکر و مونث بیماران دیابتی نوع دوم بررسی شد.

پس از هشت هفته بررسی،از نظر متابولیک (میزان قند و چربی و غیره) تغییر محسوسی حاصل نشد؛ اما وضعیت کلی آنتی اکسیدانی بیماران دیابتی بهبود یافت. از آنجا که بسیاری از عوارض درازمدت دیابت از جمله بیماریهای قلبی عروقی و سکتههای قلبی را به استرس اکسیداتیو مربوط میدانند، با مصرف روزانه ۱۰ میلیگرم لیکوپن این عوارض کاهش یافته و درعین حال ظاهرا دستگاه ایمنی بدن بیماران دیابتی تغییراتی درجهت کاهش احتمال بروز عوارض درازمدت بویژه بیماریهای قلبی نشان میدهد.

معمولا هر ۱۰۰ گرم گوجه فرنگی، بسته به میزان رسیدگی آن، حاوی حدود ۳ تا ۹ میلیگرم لیکوپن است. علیرغم برخی تصورات که پختن غذا باعث از بین رفتن برخی از مواد مغذی میشود، حرارت طبخ میزان درصد جذب لیکوپن را در بدن افزایش میدهد. لیکوپن در گوجه فرنگی خام توسط پیوندهایی به دیگر بخشهای ساختمانی گیاه متصل است که با طبخ این پیوندها گسسته میشود.
ضرورت قرار گرفتن مواد غذایی حاوی لیکوپن در رژیم غذایی روزانه

لیکوپن مانند دیگر کاروتینوئیدها محلول در چربی بوده و قابلیت جذب آن در کنار چربیها بیشتر است. به این ترتیب «رب و سس گوجهفرنگی» در مقایسه با گوجه فرنگی خام نه تنها لیکوپن بالاتری دارند بلکه از قابلیت جذب بهتری نیز برخوردارند. بنابراین مطلوب است که مواد غذایی حاوی لیکوپن در رژیم غذایی همه افراد بویژه بیماران دیابتی گنجانده شود.

با تاکید بر کنترل وزن ، میزان چربی و قند خون و همچنین فعالیت بدنی مطلوب در بیماران دیابتی باید گفت همراه رژیم غذایی مناسب در جهت تنظیم قند خون بیماران دیابتی، مصرف روزانه مواد غذایی حاوی لیکوپن میتواند شانس ابتلا به بیماریهای مزمن مرتبط با دیابت و عوارض درازمدت آن مانند اختلالات کلیه، اختلالات قلبی و عصبی و بیماریهای عفونی را کاهش دهد.

مطالعات اپیدمیولوژیک نشان میدهد که مصرف بالای لیکوپن در مردان احتمال ابتلا به سرطانها بویژه سرطان پروستات را کاهش میدهد. بنابراین مصرف روزانه ۳ تا ۴ گوجه فرنگی یا یک تا ۲ قاشق رب گوجهفرنگی و همچنین مصرف مقدار متعادل سس گوجه فرنگی بویژه برای بیماران دیابتی از چندین جهت میتواند سودمند باشد.

خواص گوجه فرنگی

کارشناسان تغذیه معتقدند کیلوپن موجود در گوجه فرنگی از رگهای بدن محافظت می کند. به نوشته نشریه فرانسوی سانته زنانی که هرروز در وعده های غذایی خود گوجه فرنگی مصرف می کنند، کمتر از سایر افراد دچار حمله های مغزی یا قلبی می شوند. براساس پژوهش های انجام شده در دانشگاه هاروارد که بر روی 40 هزار زن آمریکایی در طی هفت سال صورت گرفته است زنانی که هفت بار در هفته غذاهای حاوی گوجه فرنگی مصرف کرده اند، خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی در آنها 30 درصد کمتر از افرادی است که یکبار در هر هفته گوجه فرنگی خورده اند.

بررسی های جدید حاکی است افرادی که در هفته دوبار غذاهای تهیه شده با گوجه فرنگی و حتی سس گوجه فرنگی مصرف می کنند از خواص پیشگیرانه گوجه فرنگی بهره مند خواهند شد. به گفته پژوهشگران کیلوپن، رنگدانه ای از خانواده کاروتنوئیدهاست که موجب قرمزشدن رنگ گوجه فرنگی می شود و دارای خاصیت آنتی اکسیدان است. گوجه فرنگی سرشار از ویتامین سی و ای است که هر کدام از این ویتامین ها خاصیت آنتی اکسیدان دارند. پژوهش های اخیر همچنین نشان داده اند که مصرف مداوم گوجه فرنگی خطر سرطان پروستات را در مردان30 درصد کاهش می دهد. تحقیقات دیگر حاکی از کاهش خطر سرطان های معده و ریه در صورت مصرف گوجه فرنگی است. کارشناسان تغذیه توصیه می کنند گوجه فرنگی های رسیده با روغن زیتون که خود نقش محافظتی برای رگها دارد کمی پخته شود و سپس مصرف گردد.

خواص درمانی و غذایی گوجه فرنگى

گوجه فرنگى ابتدا به عنوان گیاه زینتى در باغچه ها مورد استفاده قرار گرفت و به نام سیب طلایى یا سیب عشق معروف شد. مصرف گوجه فرنگى به عنوان نوعى سبزى از قرن نوزدهم میلادى به بعد شروع شد و بعد از جنگ جهانى اول به تدریج بر مصرف آن اضافه شد، طورى که امروزه به صورت خام و پخته یا به صورت سس و رب موارد استعمال زیادى دارد.

تركیبات شیمیایی

بررسی تركیبات و مواد موجود در گوجه فرنگی نشان می دهد كه درمیوه ی گوجه فرنگی رسیده، گلوكز، فروكتوز، ساكاروز و تقریبا تمام آمینواسیدهای اصلی به استثنای ترپتوفان وجود دارد.

اسید آلی اصلی و عمده ی موجود در گوجه فرنگی، اسید سیتریك است. اسیدیته ی میوه به تدریج از مرحله ی سبزی به طرف قرمز شدن افزایش می یابد و حداكثر آن، موقعی است كه قرمز شدن و رنگ عوض كردن آن آغاز می گردد و پس از آن رو به كاهش می گذارد. ماده ی رنگی اصلی و عمده ی گوجه فرنگی كاروتنوئید، بتاكاروتن و لیكوپن می باشد. حداكثر مقدار كاروتنوئیدها در حالتی است كه گوجه فرنگی در زیر تابش مستقیم نور رشد می كند.