سرطان پستان از رشد بیش از حد و غیر طبیعی سلول ها در بافت های مختلف پستان ( شامل غدد تولید کنند شیر و مجاری شیری انتقال دهنده شیر ) ایجاد می شود. این سرطان، شایع ترین بدخیمی بین زنان بوده و از علل شایع مرگ و میر است. با تشخیص و درمان زود هنگام، این بدخیمی کاملاً قابل درمان است، به طوری که با اجرای برنامه غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان، بیش از 90 درصد مبتلایان درمان می شوند. ام آر آی سینه یک آزمایش تصویربرداری است که تصاویر بسیار واضحی از بافت پستان ایجاد می کند و پزشکان عمدتاً از آن برای برای غربالگری و تشخیص سرطان پستان و سایر ناهنجاری ها نیز استفاده می کنند. تصویربرداری ام آر آی از یک میدان مغناطیسی امواج رادیویی و کامپیوتر برای خلق تصاویری با جزئیات کامل از یک ارگان بافت نرم استخوان و دیگر ساختارهای بدن استفاده می کند و تصویر حاصل را می توان در مانیتور کامپیوتر مشاهده کرد. اسکن MRI از زوایای مختلف عکس گرفته و زوایای مختلف جلو، طرفین و از بالای سر نمایش داده می شود. جزئیات ریز و تصاویر دقیق MRI به پزشک اجازه می دهد تا برخی اعضا را بهتر بررسی نموده و قطعاً بیماری هایی که به وسیله سایر روش های تصویربرداری مانند سونوگرافی و سی تی اسکن به خوبی تشخیص داده نمی شوند با این روش به موقع تشخیص و اقدامات لازم را برای درمان صورت می گیرد.

علل انجام ام آر آی سینه

ام آر آی سینه اطلاعات ارزشمندی در مورد بسیاری از بیماری های مرتبط با پستان ارائه می دهد. بهتر است بدانید که این روش جایگزینی برای ماموگرافی یا سونوگرافی نیست، بلکه یک ابزار مکمل برای غربالگری است. از کاربردهای مهم آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• برای زنان در معرض خطر ابتلا به سرطان (معمولاً به دلیل سابقه خانوادگی)، ابزار مناسبی برای تشخیص سرطان سینه است؛ زیرا تصاویر دقیق و واضحی ارائه می دهد.
• پس از تشخیص سرطان، می تواند میزان گسترش آن به عضلات زیرین بافت سینه و غدد لنفاوی زیر بغل را تعیین کند.
• به ارزیابی بیشتر ناهنجاری های غیرطبیعی که در ماموگرافی دیده می شوند، کمک می کند. معمولاً می تواند تعیین کند که آیا ناهنجاری مشاهده شده، برای بررسی بیشتر نیاز به بیوپسی دارد یا خیر.
• می تواند پس از گذشت مدت طولانی از درمان سرطان پستان، مناطق مربوط به لامپکتومی را به خوبی نشان دهد.
• اغلب برای نظارت بر عملکرد شیمی درمانی و ارزیابی مجدد اندازه و محل تومور قبل از انجام جراحی، استفاده می شود.
• بهترین آزمایش برای تعیین پارگی ایمپلنت های سیلیکونی محسوب می شود.

مزایای ام آر آی سینه

از مزایای MRI سینه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• به دلیل استفاده نکردن از اشعه ایکس در این روش، بی ضرر و غیر تهاجمی است.
• تکمیل کننده تست های ماموگرافی و سونوگرافی پستان و همچنین بهترین روش برای بررسی پارگی ایمپلنت های سیلیکونی است.
• در افراد جوان که نسبتاً بافت سینه متراکم تری دارند ام آر آی پستان نسبت ماموگرافی دقیق تر عمل می کند.
• اگر ضایعه مشکوکی در تصویربرداری رؤیت شود و نیاز به انجام نمونه برداری از آن باشد بهترین روش ام آر آی پستان است.
• ماده کنتراست MRI گادولینیم نسبت به مواد کنتراست مبتنی بر ید که برای رادیولوژی و سی تی اسکن استفاده می شود، احتمال ایجاد واکنش آلرژیک کمتری دارد.

ام آر آی سینه چطور انجام می شود؟

پس از وارد شدن به اتاق ام آر آی، از بیمار خواسته می شود که به صورت دمر روی تخت مخصوص دراز بکشد. وسیله ای (کویل) زیر سینه شما قرار داده می شود که دارای دو محفظه خالی جهت قرار گرفتن سینه های بیمار می باشد. بیمار می بایست سینه های خود را درون این دو محفظه قراردهد. عدم تکان خوردن بیماردر طول ام آر آی بسیار اهمیت دارد. به همین دلیل قبل از شروع کار حتماً باید وضعیت خوابیدن بیمار ثابت شود به طوری که کاملاً احساس راحتی وآرامش داشته باشد. سپس ام آر آی شروع به تصویربرداری می کند. اگر درخواست پزشک با تزریق ماده حاجب باشد کارشناس در حین انجام MRI به داخل اتاق آمده واز رگ دست بیمار تزریق ماده حاجب را انجام خواهد داد.

آمادگی برای ام آر آی سینه

1. طوری برنامه ریزی کنید که ام آر آی سینه در روزهای 5 تا 15 چرخه قاعدگی انجام شود؛ زیرا در این بازه زمانی بافت سینه تراکم کمتری دارد و تصاویر بهتری حاصل می شود.
2. اگر نیاز به تزریق ماده حاجب باشد، لازم است از 6 تا 8 ساعت قبل ناشتا باشید. در روز مراجعه به مرکز تصویربرداری لباس راحت بپوشید و تمام وسایل فلزی مانند جواهرات، عینک، ساعت و غیره را در منزل بگذارید.
3. در صورت احتمال بارداری، سابقه جراحی، هرگونه حساسیت و آلرژی، بیماری های کلیوی، تتو، ترس از بودن در فضاهای بسته حتما تکنسین تصویربرداری را مطلع کنید.

اقدامات پس از ام آر آی سینه

• در برخی موارد پزشک بیمار را از انجام فعالیت های جسمی سنگین مثل وزنه برداری سنگین، فعالیت های خسته کننده یا تماس شدید با پستان منع می کند.
• مصرف مایعات بیشتر جهت دفع سریع تر ماده تزریق شده و جبران هیدراسیون ناشی از ام آر آی
• در صورت مشاهده عوارضی مانند سردرد، خستگی و تهوع غیرعادی حتماً به پزشک اطلاع دهید.
• از کمپرس سرد یا یخ برای کاهش درد و ورم بعد از تزریق استفاده کنید.

بهترین زمان برای انجام ام آر آی سینه

بهترین زمان برای ام ار ای سینه بسته به شرایط متفاوت خواهد بود؛ اما به صورت کلی بهترین زمان برای ام آر آی سینه بازه زمانی ۵ تا ۱۵ روز بعد از شروع دوره قاعدگی است. ۳ روز قبل و ۳ روز بعد شروع سیکل پریودی نباید این آزمایش را انجام داد. موارد زیر هم بهترین زمان برای انجام این تست هستند:

• قبل از عمل جراحی سینه برای مشخص شدن محل و اندازه تومور
• بررسی تغییرات مشکوک در سینه
• بعد از درمان سرطان پستان و بررسی احتمال بازگشت
• موارد خاصی که احتمال ابتلا ژنتیکی و ارثی وجود دارد.

تصمیم نهایی در مورد زمان مناسب برای انجام ام آر آی سینه را باید پزشک با توجه به وضعیت بیمار و نیازهای خاص تعیین کند.

تفسیر ام آر آی سینه

تفسیر نتایج تست ام آر آی شامل تشخیص ضایعات مشکوک از بزرگ شدن پارانشیم پس زمینه (BPE) است. روش های تفسیر بسته به محیط کلینیک و پروتکل های مربوطه متغیر است. یک نمونه از روش تفسیر نتایج تست به شرح زیر است:

• بررسی سابقه بالینی بیمار
• ارزیابی کیفیت فنی تصاویر
• بررسی تصاویر جهت ارزیابی افزایش پارانشیم پس زمینه و نواحی که به شکل مشکوک بزرگ شدند.
• ارزیابی اندازه بافت فیبروگلندولار
• مقایسه نتایج با نتایج قبلی
• بررسی سایر موارد مشاهده شده در تصاویر از جمله غد لنفاوی، دیواره سینه، قفسه سینه و بالای شکم.

ام آر آی سینه بهتر است یا ماموگرافی؟

تصمیم گیری بین ماموگرافی و MRI سینه باید بر اساس مدت زمان بیماری، سن بیمار، سابقه خانوادگی سرطان پستان، نوع بافت پستان و دلایل دیگری که ممکن است برای انجام این آزمون ها وجود داشته باشد، صورت گیرد. ماموگرافی در حالت کلی برای افرادی که سن آنها بیشتر از 40 سال است، توصیه می شود. این آزمون در تشخیص سرطان پستان در مراحل اولیه بسیار مؤثر است و به عنوان آزمون اولیه در جهت تشخیص سرطان پستان مورد استفاده قرار می گیرد.

برای زنانی که سن آنها کمتر از 40 سال است، بافت پستانی چگال و سابقه خانوادگی سرطان پستان وجود دارد، ممکن است نیاز به انجام MRI سینه باشد. MRI سینه با دقت بالاتری در تشخیص سرطان پستان نسبت به ماموگرافی برخی موارد مفید است. همچنین برای افرادی که قبلاً درمان سرطان پستان داشته اند، MRI سینه ممکن است انتخاب مناسبی باشد. با این حال، باید توجه داشت که هزینه انجام MRI سینه بیشتر از ماموگرافی است. بنابراین، برای تصمیم گیری در مورد انجام ماموگرافی یا MRI سینه، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و مشاوره لازم را دریافت کنید.

موارد منع ام آر آی سینه

• در دوران بارداری یا شیردهی هستید؛ زیرا در شرایط بارداری امکان تزریق ماده حاجب وجود ندارد.
• در گذشته نسبت به ماده حاجب واکنش آلرژیک داشته اید.
• ترس از فضاهای بسته دارید و قرار گرفتن در دستگاه ام آر آی برای شما دشوار است.
• دستگاه یا ایمپلنت فلزی مانند ضربان ساز قلب، استنت، پروتز زانو، پورت های دارویی و غیره در بدن خود دارید؛ زیرا آهنربای قوی دستگاه می تواند آنها را جذب کرده و باعث جابه جایی یا اختلال در عملکردشان شود.

عوارض ام آر آی سینه

خطرات احتمالی ام آر آی سینه بسیار کم هستند. در ام آر آی بر خلاف ماموگرافی از هیچ گونه اشعه ای استفاده نمی شود؛ بنابراین هیچ گونه خطری برای شما نخواهد داشت. در برخی از موارد افراد دچار کلاستروفوبیا هستند و از مکان های تنگ و بسته هراس دارند. این مورد می تواند عوارضی در هنگام تصویربرداری برای آنها ایجاد کند که معمولاً با مصرف داروی آرام بخش این مشکل هم حل خواهد شد. برخی از افراد ممکن است به ماده حاجب تزریق شده یا همان ماده کنتراست زا آلرژی داشته باشند. رادیولوژیست با پرسش هایی مطمئن خواهد شد که به این ماده حساسیت دارید یا با تزریق مشکلی برای شما ایجاد نخواهد شد. بعد از انجام آزمایش در صورتی که عوارضی مانند خارش، بثورات پوستی و تنگی نفس داشتید حتماً پزشک را در جریان قرار دهید.

هزینه ام آر آی سینه

هزینه ام آر ای به عوامل زیر بستگی دارد:

• مرکزی که مراجعه می کنید
• تخصص تکنسین ام آر ای
• بیمه بیمار

نسخه اصلی مطلب هدف از ام آر آی سینه چیست و چگونه انجام میشود؟ را در سایت دکتر غلامرضا سیف بخوانید.

---