در طول صدها سال بشر از مواد گیاهی برای رنگ آمیزی موی خود استفاده کرده و در دنیای مدرن امروزی نیز با کمک رنگ موهای پیشرفته این کار را انجام می دهد. رنگ موها به افراد کمک کرده اند تا تارهای موی سفید خود را با رنگ بپوشاند یا رنگ فعلی موهایش را به رنگی جدید و مطابق مد یا سلیقه ی خود تغییر دهد. پیگمنت های درون یک رنگ مو، روی فیبرهای مو نشسته یا تا حدودی در لایه های تار مو نفوذ می کنند تا رنگ مو را عوض کنند. رنگ مو مانند هر محصول و فرآورده آرایشی بهداشتی به دلیل استفاده از مواد شیمیایی در ترکیبات آن دارای عارضه ها و مضراتی است که اگر به طور مداوم استفاده شود قطعاً باعث آسیب جدی به سلامت موها می شود و حتی بر سلامت سایر قسمت های بدن هم تأثیر می گذارد. احتمالاً بسیاری از این افراد از اثرات مضر رنگ های شیمیایی بر سلامت موهایشان مطلع نیستند. میزان عوارض وارد به مو به طول مدت استفاده از این رنگ های شیمیایی و میزان استفاده از آنها بستگی دارد. در ادامه به مواردی اشاره خواهیم کرد که جزء مهم ترین عوارض رنگ مو محسوب می شوند.

انواع رنگ مو

1. رنگ موی دائمی: این رنگ موها را حداقل باید یک بار در سال استفاده کرد تا بتواند به طور دائمی روی موهای شما باشد. این رنگ ها سطح ph بالایی دارند.
2. رنگ موی نیمه دائمی: این رنگ ها روی کوتیکول را می گیرند و روی پوست سر نفوذ خواهند کرد.
3. رنگ موهای موقتی: این رنگ ها روی پوست سر نفوذ نمی کنند و باید چند هفته یک بار استفاده شود.
4. دکلره کردن: دکلره به معنای روشن کردن مو برای از بین بردن تیرگی موهای قهوه ای و مشکی می باشد.
5. رنگ موی فاقد آمونیاک: این رنگ ها آمونیاک ندارند؛ اما حاوی هیدروژن پراکسید می باشند و موها را نرم خواهند کرد.

عوارض رنگ مو

1- اثرات وجود آمونیاک در رنگ مو

آمونیاک یک ماده رایج در بیشتر رنگ موهای امروزی است که با هدف شکستن کوتیکول مو اجازه می دهد رنگ در موها نفوذ کند. با این حال کل صنعت زیبایی می دانند که این عمل چگونه می تواند منجر به تخریب ساختار طبیعی موها شود. رنگ های حاوی آمونیاک علائمی مانند خشکی مو، شکنندگی مو و همچنین واکنش های آلرژیک، سوختگی پوست سر و مشکلات تنفسی در فرد ایجاد می کند.
البته نا گفته نماند رنگ های فاقد آمونیاک نیز وجود دارند؛ اما اینکه رنگ مویی آمونیاک ندارد، به این معنی نیست که برای شما ایمنتر است. بد نیست بدانید رنگ های فاقد آمونیاک، یک ماده شیمیایی به نام مونو اتانول (MEA) در خود دارند که همان نقش آمونیاک یعنی باز کردن کوتیکول موها را ایفا می کند بنابراین می تواند عوارضی مشابه عوارض آمونیاک در فرد ایجاد کند.

2- واکنش های آلرژیک

رنگ موها حاوی ترکیبات زیادی هستند که می توانند پوست سر را تحریک کرده و واکنش های آلرژیک در فرد ایجاد کنند. یکی از این ترکیبات ماده ای شیمیایی به نام پارافنیلین دی آمین (PPD) است که بیشتر حساسیت ها از آن ایجاد می شود. این نوع حساسیت از شایع ترین عوارض رنگ کردن مو است. کسانی که به رنگ مو حساسیت نشان می دهند، علائم آنها ممکن است از خفیف تا جدی باشد. این علائم ممکن است بلافاصله بعد از گذاشتن رنگ روی موها رخ دهد یا بعد از گذشت یک یا دو روز بروز کند. علائم آلرژی به رنگ مو شامل احساس سوزش در پوست (سر، صورت یا گردن)، تاول یا جوش ، خارش پوست (سر، صورت یا گرد)، ورم دست و پا، شوره سر ، تورم گلو یا زبان، حالت تهوع، مشکلات تنفسی و… باشد.

3- شکنندگی موها

اگر از آن دسته افرادی هستید که موهای خود را به صورت مداوم رنگ می کنند، احتمالاً تا کنون با خشکی و شکنندگی موهای خود روبه رو شده اید. همانطور که گفته شده تمامی رنگ موها حاوی مواد شیمیایی متعددی هستند، پس زمانی که شما به صورت مکرر موهای خود را در معرض چنین موادی قرار می دهید بیشتر از کسانی که در سال یکبار این کار را انجام می دهند آسیب خواهید دید.
شکنندگی موها یکی از شایع ترین عوارض رنگ کردن مو است. مواد شیمیایی عامل اصلی این نوع عارضه است که با گرفتن رطوبت موها آن را به وجود می آورد. یکی از بهترین روش ها برای جلوگیری از شکنندگی و ترمیم موهای آسیب دیده ناشی از رنگ شدگی استفاده از کراتین است. کراتین مو فیوس پلاستیکا کادیوو اورجینال یکی از بهترین محصولات موجود در بازار برای موهای رنگ شده و دکلره است که می تواند به ترمیم موها کمک زیادی بکند.

4- ریزش مو

بعد از اینکه موهای خود را رنگ کنید ممکن است با ریزش مو مواجه شوید. در این مورد نیز مقصر اصلی ریزش مو مواد شیمیایی و تعداد دفعات استفاده از آنها است. رنگ موها با مکش رطوبت پوست سر به مرور زمان ریشه مو را ضعیف کرده و باعث ریزش آن می شوند؛ بنابراین ریزش مو یکی دیگر از عوارض جانبی رنگ کردن مکرر موها است.

5- سرطان

رنگ مو می تواند عواقبی سنگین مانند سرطان از خود بر جای بگذارد. هنگامی که رنگ موهای دائمی برای اولین بار معرفی شدند ثابت شد که آنها دارای ترکیبات سرطانزا مانند PPD و رزورسینول هستند. در حال حاضر اینکه این مواد منجر به سرطان می شوند یا نه هنوز مشخص نیست و محققان همچنان در پی اثبات آن هستند.

6- آسم

آسم یکی دیگر از عوارض رنگ کردن مو است. همانطور که گفته شد رنگ موها از ترکیبات شیمیایی مختلفی مانند PPD برخوردار هستند. محققان ثابت کرده اند، کسانی که به طور مداوم در معرض چنین ماده ای قرار می گیرند ممکن است به آسم مبتلا شوند. این ماده با مختل کردن هورمون DNA منجر به آسم خواهد شد.

7- راش

راش نوعی ضایعه پوستی بسیار شایع است که بیشتر در بین افرادی که به رنگ موها حساسیت نشان می دهند دیده می شود. این نوع ضایعه به طور معمول در محلی که با رنگ مو برخورد داشته است رخ دهد. اگر دچار این نوع ضایعه پوستی شده باشید باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

8- پوست تحریک پذیر

در هر صورت زمانی که رنگ مو روی موها قرار می گیرید، نمی توان از ریزش آن بر روی بخش هایی از پوست صورت و گردن جلوگیری کرد. در چنین مواقعی ممکن است پوست به سرعت از خود واکنش نشان دهد و علائمی مانند سوزش، قرمزی و خارش و ناراحتی در فرد ایجاد کند. واکنش پوست از دیگر عوارض رنگ کردن مو است، برای مقابله با آن بهتر است از هرگونه تماس رنگ مو با پوست خود جلوگیری کنید.

9- مسائل باروری

در بیشتر رنگ موهای دائمی ماده ای خاص وجود دارد، این ماده به عنوان استات سرب شناخته شده است. طبق بیانات محققان این ماده ممکن است با مسائل باروری در زنان ارتباط داشته باشد و خطراتی برای جنین به همراه داشته باشد. این نظریه هنوز هم در دست تحقیق و بررسی است و به طور کامل به اثبات نرسیده است. با این حال مادران باردار بهتر است برای جلوگیری از بروز احتمالی عوارض آن از رنگ کردن موهای خود بخصوص در سه ماه اول بارداری خودداری کنند.

10- ورم

همانطور که گفته شد تقریباً غیر ممکن است که موهای خود را بدون تماس رنگ با صورت و گردن خود رنگ کنید و هنگامی که این اتفاق می افتد مواد شیمیایی موجود در رنگها ممکن است به داخل پوست نفوذ کرده و منجر به طیف وسیعی از واکنشهای آلرژیک مانند التهاب در چشم ها و پوست سر و گردن شوند. برای کم کردن عوارض رنگ کردن مو بهتر است از چشم ها و پوست خود در مقابل رنگ مو مراقبت کنید.

11- مشکلات تنفسی

علاوه بر آسم، بخارات سمی منتشر شده از رنگ موها منجر به تشدید مشکلات تنفسی نیز می شوند. در این مورد کسانی که در حال حاضر از بیمارهای تنفسی رنج می برند بیشتر از افراد عادی با عوارض رنگ موها مواجه می شوند.

رنگ مو برای چه کسانی ضرر دارد؟

بسیاری از بیماریها باعث ضعیف شدن مو میشوند. پزشکان به این قبیل افراد توصیه میکنند که کسانی که بیمار هستند با موهای خود زیاد کلنجار نروند؛ زیرا باعث ضعیف تر شدن موها میشود و ضعیف بودن سیستم ایمنی را موجب میشود. برخی از بیماری ها، عوارضی بر روی موها ایجاد می کنند که می توانند باعث ریزش و یا سست شدن موها شود. پزشکان هشدار می دهند پس از بیماری هایی که به ویژه همراه با تب هستند، از دستکاری موها مانند رنگ کردن خودداری نمایید.
از آنجایی که تحقیقات در این زمینه هنوز تکمیل نشده است، نمی توان ادعا کرد که صددرصد رنگ مو تأثیر مضری بر روی جنین دارد؛ اما همان طور که می دانید پوست کف سر می تواند مقداری از مواد شیمیایی موجود در رنگ را جذب کرده و وارد جریان خون کند و از آنجایی که سه ماهه اول بارداری، زمان شکل گیری جنین بوده و جنین در این زمان بسیار حساس و آسیب پذیر است، پس به زنان باردار توصیه می شود تا پایان دوران بارداری از رنگ های شیمیایی استفاده نکنند.

روشهای کاهش عوارض رنگ مو

• تست حساسیت

تست حساسیت مهمترین کاری است که باید قبل از رنگ کردن موهایتان انجام دهید. مقدار کمی از مواد رنگ را بر روی قسمت کوچکی از سر خود بمالید و کمی منتظر بمانید تا از عدم وجود حساسیت اطمینان حاصل کنید.

• عدم تماس با پوست سر

در حین استفاده از رنگ مو، حتماً از دستکش مخصوص استفاده کرده و با چرب کردن پوست پیشانی، اطراف گوش ها و گردن با وازلین، میزان تماس مواد رنگ مو با پوست صورت را کاهش دهید تا از عوارض آن در امان بمانید.

• رعایت فاصله زمانی

دلیل اصلی عوارض رنگ مو، استفاده بیش از اندازه و مکرر آن است. سعی کنید برای کاهش مضرات آن، استفاده خود را به حداقل برسانید و بین دفعات رنگ مو فاصله زمانی زیادی قرار دهید تا موها بازسازی و احیا شوند.

• استفاده کردن از رنگ های قابل شستشو

اگر جزء آن دسته از افرادی هستید که برای تنوع تصمیم به رنگ کردن موهایتان می گیرید، رنگ های قابل شست و شو را جایگزین رنگ های شیمیایی کنید. این رنگ های موقت کمک می کند که تنوع رنگ را در موهایتان داشته باشید بدون اینکه به ریشه موهایتان آسیب بزنید، ضمن اینکه این رنگ ها به ساقه موهای شما آسیب کمتری می رسانند.

• شستشوی کمتر موهای رنگ شده

با رنگ کردن موی سر، منافذ پوست سر باز و بسیار تحریک پذیر می شود، از این رو شستشوی زیاد سر این تحریکات رو شدیدتر می کند که موجب چرب شدن یا خشکی پوست سر می گردد. همچنین شستن کمتر موی رنگ شده باعث می شود که رنگ برای مدت زمان بیشتری دوام داشته باشد یا به اصطلاح ثابت بماند.

• استفاده از شامپوهای مخصوص موهای رنگ شده

یکی از راهکارهای مهم در کاهش مضرات رنگ کردن مو، استفاده از شامپوها به ویژه شامپوهایی که عاری از سولفات هستند و نرم کننده های مخصوص موهای رنگ شده است؛ زیرا مصرف و شستن موی سر با این شامپوها به موها حالت باطراوت و درخشانی می بخشد و از خشکی مو هم جلوگیری می کند.

• عدم شستن موها با آب داغ در حمام

شستشوی موها با آب داغ برای موهای رنگ شده بسیار مضر است و از عوارض این کار می توان به شکنندگی و نازک شدن موها اشاره کرد؛ بنابراین بهتر است که موهای خود را با آب ولرم بشویید.

• استفاده از ماسک آبرسان مو

یکی دیگر از راه حل های مفید برای در امان ماندن از خشکی موها و به طور کلی کاهش عوارض رنگ مو، استفاده از ماسک های آبرسان مو یا ماسک های خانگی مخصوص برای افزایش رطوبت و شادابی مو می باشد.

• اجتناب از رفتن به استخر

کلر یک ماده شیمیایی است که مقادیر فراوان آن در آب استخر باعث تغییر رنگ مو و آسیب به ریشه و ساقه آن می شود. توصیه می شود اگر قصد رفتن به استخر دارید از تماس مستقیم موها با آب خودداری و حتی المقدور از کلاه شنا استفاده کنید.

نسخه اصلی مطلب رنگ مو برای چه کسانی ضرر دارد؟ را در سایت دکتر علیرضا واعظ شوشتری بخوانید.

---