پوست، سبوم (ماده ای چرب برای پوشاندن و محافظت از مو و فولیکول مو) تولید می کند. سبوم کوتیکول یا لایه کراتینه خارجی هر رشته مو را می پوشاند و به آن درخشش سالم می بخشد. با این حال با گذشت زمان، سبوم موهای شما را نیز کثیف نشان می دهد. تجمع آن باعث می شود رشته های مو به هم بچسبند و موها را چرب نشان دهد. گرد و غبار، گرده و سایر ذرات جذب سبوم شده و به آن میچسبند. سبوم آب گریز است و پوست و موهای شما را ضد آب می کند. چربی پوست سر در مجاورت آلودگی های محیطی، محل خوبی برای رشد باکتری ها و قارچ در پوست سر است. در صورت عدم نظافت و تمیز کردن موها، انواع مشکلات به وجود می آید. عفونت های پوستی و ریزش موها رایج ترین مواردی هستند که به علت کثیفی موی سر، به وجود می آیند. شستشوی موها ساده ترین راه برای حفظ سلامت و طراوت موها است. با شستن مو می توان جلوی مشکلات بعدی را گرفت. امروزه شامپوها حاوی مقادیر زیادی مواد پاک کننده، عوامل تقویت کننده مو و ضد ریزش مو ، مواد حالت دهنده، مواد خوشبو کننده و …. می باشند. وجود چنین فرمولاسیون قدرتمندی باعث می شود تا در هنگام شستن موها با شامپو در کنار تمیزی و درخشندگی که برای موها ایجاد می شود، از خشک و کدر شدن آن ها نیز جلوگیری گردد.

انواع موی سر

جنس پوست کف سر در افراد مختلف به سه دسته چرب، خشک و مختلط تقسیم می شود؛ اما دسته بندی نوع و جنس موها کمی گسترده تر است که عموماً بر اساس دسته بندی های زیر تقسیم بندی می شوند:

• چرب
• خشک
• معمولی
• رنگ شده و آسیب دیده
• فر و مجعد

عوامل مؤثر در شستشوی مو

عوامل مختلفی وجود دارد که بر نیاز به شستشوی موها تأثیرگذار هستند. این عوامل عبارتند از:

۱. چربی

علت اصلی کثیفی موها، چربی آنها است. چربی، موها را بد حالت، سنگین و به هم چسبیده می کند. میزان چربی که موهای شما تولید می کند، به سن، عوامل وراثتی، جنسیت و شرایط محیطی بستگی دارد. موی سر کودکان یا افراد میان سال، کمتر از نوجوانان و جوانان سبوم تولید می کند. اگر با چرب بودن پوست سر خود مشکل دارید، در نظر داشته باشید که با افزایش سن، پوست سر کم کم رو به خشکی خواهد رفت. بعضی از افراد موهایی کاملاً شکننده دارند که به آسانی و حتی بر اثر شستشو، آسیب می بینند. در مورد این افراد، شستشوی هفته ای یک بار کافی به نظر می رسد. تعداد مناسب دفعات شستشوی موی سر در افراد مختلف، متفاوت است.

۲. نوع مو

موهای صاف و کم پشت، بیش از موهای مجعد و موج دار نیازمند شستشو هستند. سبوم، سطح موهای لخت و صاف را سریعتر می پوشاند. به همین دلیل، این نوع موها سریعتر و بیشتر چرب می شوند. موهای پرپشت، موج دار یا مجعد، خشک تر به نظر می رسند؛ زیرا چربی به راحتی ساقه موها را نمی پوشاند. سبوم بیشترین تأثیر را در ایجاد فرهای زیبا و خوش حالت در مو ایفا می کند؛ زیرا موهای فر و مجعد برای نرم ماندن و جلوگیری از وزشدن مو باید رطوبت بیشتری داشته باشند.

۳. تعریق

ورزش سنگین و فعالیت هایی که منجر به عرق کردن می شوند، باعث به هم خوردن مدل موها و آشفتگی آنها خواهند شد. میزان عرق کردن، عاملی تعیین کننده در تعداد دفعات مناسب حمام کردن یا شستشوی موی سر است. تعریق ، سبوم روی موها را پخش می کند و ظاهری نامرتب به آنها می دهد. همچنین باعث می شود که موها طراوت و تمیزی خود را از دست بدهند. بهتر است پس از عرق کردن و استفاده از کلاه برای مدت طولانی، موهای خود را با شامپو بشویید.

۴. آلودگی های محیطی یا گرده گل ها و گیاهان

باغبانی، تمیزکاری یا فعالیت هایی که باعث کثیفی موهای شما می شود، نیاز به شستشوی موی سر را ایجاد می کنند. کثیفی، آلودگی هوا، گرد و غبار و گرده گل ها و گیاهان، می توانند در موهای شما باقی بمانند. این مواد نه تنها ظاهری پژمرده و کدر به موهایتان می دهند، بلکه حساسیت های شما را نیز تشدید می کنند.

۵. محصولات حالت دهنده مو

محصولات حالت دهنده که بر روی موها و پوست کف سر شما انباشته می شوند و می توانند منجر به تحریک موها و آسیب به آنها شوند. استفاده زیاد و مداوم از محصولات حالت دهنده به این معنی است که باید به صورت مداوم و بیشتر از حالت عادی، موهایتان را بشویید.

نحوه شستشوی مو

1. برای شستشوی مو قبل از استفاده از شامپو، مطمئن شوید حداقل یک دقیقه موها به درستی خیس شده اند. این مورد می تواند به باز شدن منافذ پوست شما کمک کند و پاکسازی کامل آن را امکان پذیر کند.
2. از آنجا که شرط داشتن موهای سالم، پوست سر سالم است، هنگام شستن از ناخن های خود استفاده نکنید و پوست سر را بیش از حد ماساژ ندهید و فشار کمتری اعمال کنید.
3. دو دور شامپو بزنید و هر بار یک الی دو دقیقه ماساژ دهید. ماساژ باعث افزایش جریان خون به پوست سر می شود که می تواند به تحریک رشد مو کمک کند. در واقع شستشوی اول کثیفی مو را از بین می برد، در حالی که شستشو دوم می تواند به تمیز کردن عمیق مو کمک کند.

مهمترین نکات در انتخاب شامپوی مناسب

برای خریدن شامپوی خوب به نکات زیر توجه کنید:

• حتماً نوع پوست خود را بشناسید و بدانید که شامپو را برای کدام مورد یا مشکل موهایتان خریداری می کنید.
• به توضیحات روی بسته بندی شامپو دقت کنید. بدانید که شامپو تقویت کننده است یا متعادل کننده، حجم دهنده است یا مرطوب کننده. نوع صاف کننده نیز هست که باید مد نظر قرار دهید.
• بهتر است هیچ کدام از انواع شامپو را در جای دیگری به کار نبرید.
• در صورت داشتن مشکلات حاد حتماً برای تجویز شامپوی مناسب به پزشک مراجعه کنید.
• باید بدانید که شامپو برای قسمت پوست سر و تمیز کردن بخش های نزدیک به ریشه مو مناسب بوده ولی مرطوب کننده ها برای قسمت های میانی مو مناسب اند و نباید در استفاده از آنها نزدیک ریشه و پوست سر زیاده روی کنید.
• از ادغام چند نوع مختلف شامپو با هم خودداری کنید؛ چرا که هر کدام فرمولاسیون متفاوتی دارند و همین امر ممکن است مشکل را تشدید کند.
• به تاریخ انقضای محصول دقت کنید؛ چراکه ممکن است در صورت استفاده از محصول تاریخ گذشته، مشکلات پوست و موی سر افزایش یابد.
• همچنین در کنار استفاده از شامپوی مناسب، در صورت چرب نبودن موها، از یک مدل مرطوب کننده یا سرم مو هم استفاده کنید تا سریع تر نتیجه بگیرید.
• از زیاده روی در استفاده از شامپو خودداری کنید؛ چرا که ممکن است باعث آسیب های بیشتر شود.

انواع شوینده مو

موی چرب

علت اصلی چرب بودن موها ترشحات بیش از حد غدد چربی داخل پوست که به فولیکول های مو وصل هستند بوده که این مشکل گاهی ریشه در بیماری هایی مانند پر کاری غده فوق کلیه و یا داشتن کیست تخمدان در بانوان دارد. این نوع موها براق هستند؛ اما به دلیل ترشح زیاد چربی، گرد و غبار موجود در هوا را به خود جذب کرده و معمولاً یک روز پس از شستشو ظاهری مات و کدر پیدا می کنند. علتی که باعث می شود این موها سالم و زیبا به نظر نرسند چربی انباشته شده بر روی سطح آنها است. چربی که حتی هنگام لمس موها نیز کاملاً حس می شود. پیش از انتخاب این شامپو ها بهتر است بدانید بهترین نوع شامپو برای موهای چرب، محصولاتی هستند که در ترکیباتشان سولفات به کار رفته باشد. البته دقت کنید که مقدار سولفات آن نباید زیاد باشد. همچنین این نوع موها احتیاجی به نرم کننده و شامپوهایی که سبوم یا چربی آنها زیاد است ندارند؛ چرا که این ترکیبات فقط باعث افزایش چربی پوست سر شما و بد حالتی موهایتان می شوند.

موی خشک

موهای خشک چربی طبیعی مو را ندارند و حتی بعد از شستشو نیز تا چند روز چرب نمی شوند؛ به همین دلیل معمولاً کدر و زبرتر از موهای چرب هستند. خشک شدن موها به عوامل بسیاری می تواند بستگی داشته باشد. اگر موی خشکی دارید، برای برگرداندن زیبایی و سلامت آن بهتر است علاوه رعایت موارد فوق، از شامپوهای نرم کننده و رطوبت رسان معتبر، استفاده کنید.

موی معمولی

اغلب افراد موهای معمولی دارند، این نوع موها یک چربی کاملاً متعادل دارند و اصلاً خشک نیستند، همچنین آثار از کدری مو در آنها دیده نمی شود. شاید بشود گفت بهترین نوع مو، همین نوع است؛ چراکه علاوه بر درخشندگی همیشگی، برای مراقبت از آنها تنها نیاز است از شامپویی استفاده کنید که باعث ضخامت مو شما شود. اگر نوع و جنس مو شما معمولی است به شما توصیه می شود علاوه بر اینکه از شستشو هر روزه موهایتان خودداری کنید، محصولات معتبر و با کیفیت را نیز برای شستشو یک روز در میان موهایتان مورد استفاده قرار دهید.

موی رنگ شده

استفاده مداوم از رنگ های مو به دلیل مواد شیمیایی موجود در آنها، پس از مدتی باعث آسیب به پوست سر و ریشه موها می شود، بنابراین بهتر است افرادی که موهای نازک، آسیب دیده و یا دارای موخوره بسیار کمتر از رنگ مو استفاده کنند. همچنین توصیه می‍شود برای رنگ کردن موها از رنگ ها تیره تر استفاده شود؛ چراکه رنگ های روشن آسیب های بیشتری به پروتئین های ساختاری مو وارد می کنند. در طی سال های اخیر با افزایش تعداد خانم هایی که موهای خود را دکلره یا رنگ می کنند، نیاز ویژه ای به یک محصول که علاوه بر آسیب کمتر باعث ترمیم بافت مو نیز شود، در میان محصولات مراقبت از مو بسیار احساس شد، بنابراین شامپوهای ویژه موهای رنگ شده و آسیب دیده، مخصوص چنین موهایی طراحی و روانه بازار شد. نکته مهم در خرید این شامپو این است که هنگام استفاده علاوه بر از بین بردن الکتریستیه و وزی موهای شما، باید از آنها در برابر اشعه های UV آفتاب نیز محافظت کنند؛ زیرا موهای رنگ شده بسیار شکننده و آسیب دیده هستند. این خصوصیات فقط در شامپوهای مخصوص موهای رنگ شده ای که برندی معتبر دارند مشاهده می شوند.

موی فر و مجعد

اگر شما موهای فر و مجعد دارید، برای حفظ لطافت و زیبایی آنها باید از شستشو بیش از حدشان جلوگیری کنید؛ چرا که این کار باعث باز شدن کوتیکول های مو و خشک شدن آنها می شود. همچنین مصرف شامپوهای بسیار قوی نیز سبب آسیب رسیدن به موهای شما خواهد شد، بنابراین بهترین نوع شامپو برای موهای فر، آن دسته از شامپوها هستند که علاوه بر مرطوب دهی بالا که بر وز موها تأثیرگذار است، PH ای بین ۴ تا ۵ داشته باشند. چنین محصولاتی موهای شما را از تمامی آلودگی ها، گرد و خاک و چربی اضافه پاک می کنند و همچنین باعث باز شدن فر موهای شما نیز نمی شوند.

نسخه اصلی مطلب مناسب ترین شوینده سر برای من کدام است؟ را در سایت دکتر علیرضا واعظ شوشتری بخوانید.

---