کلیه ها نقش بسیار مهمی در بدن انسان دارند. به طور مثال ترشح مواد دفعی بدن به داخل ادرار، تنظیم تعادل آب و الکترولیت بدن، کنترل فشار خون، خونسازی و غیره بر عهده این عضو حیاتی بدن میباشد. از بین رفتن عملکرد کلیه ها بر روی اندازه ی کلیه ها تأثیر به سزایی دارد به صورتی که بسیاری از بیماری ها باعث افزایش یا کاهش سایز کلیه ها میشود. همچنین موارد دیگری مانند سن، جنس و BMI افراد، بر روی سایز کلیه ها مؤثر هستند. اندازه گیری کلیه ها در افراد و مقایسه آن با اندازه ی طبیعی کلیه ها، ابزاری جهت تشخیص و مداخله زودرس بالینی را در اختیار ما قرار میدهد. از سونوگرافی برای ارزیابی اندازه، موقعیت و شکل کلیه ها و همچنین ساختارهای مربوطه نظیر حالب و مثانه استفاده شود. سونوگرافی یک روش بی خطر و بدون درد است که با استفاده از امواج صوتی تصاویری از داخل بدن تولید می کند.

عملکرد کلیه

عملکرد کلیه به این صورت است که:

1. خون از طریق یک سرخرگ از قلب به کلیه وارد می شود.
2. خون با گذشتن از میلیون ها صافی کوچک، تمیز می شود.
3. مواد دفعی از طریق میزنای (حالب) عبور کرده و به عنوان ادرار در مثانه جمع می گردد.
4. خون تصفیه شده از طریق سیاهرگ ها به جریان خون بر می گردد.
5. هنگامی که مثانه پر از ادرار می شود از طریق پیشابراه ادرار از بدن خارج می شود.

کلیه ها هر ۲۴ ساعت جمعاً حدود ۲۰۰ لیتر از مایعات بدن را تصفیه و به جریان خون بازمی گردانند حدود ۲ لیتر مایع به صورت ادرار از بدن دفع می شود در حالی که باقیمانده یعنی حدود ۹۸ لیتر به بدن باز می گردد.

اندازه طبیعی کلیه راست و چپ

کلیه راست مختصری بزرگ تر از کلیه چپ است؛ اما اختلاف هر دو کلیه از ۲ سانتی متر بیشتر نیست. اندازه کلیه طبیعی در محور طولی حدود ۹- ۱۲ سانتی متر و در محور عرضی ۴- ۶ سانتی متر است. ضخامت پارانیشم (بافت) کلیه طبیعی ۵/۲ - ۵/۳ سانتی متر است. به طور کلی، اندازه ی کلیه ها با افزایش سن کاهش می یابد. این امر به دلیل کاهش پارانشیم اتفاق می افتد. اندازه ی کلیه تحت تأثیر فاکتورهای مختلفی مثل قد، وزن، مساحت بدن و دیگر فاکتورها می باشد. به عنوان مثال، طول کلیه ی فرد به میزان زیادی با قد فرد در ارتباط است. در تحقیقات انجام شده، اندازه گیری طول کلیه در افراد قد بلند و مقایسه ی آن با طول کلیه ی افراد قد کوتاه، تفاوت چشمگیری را نشان داده است.

مزایای سونوگرافی کلیه

• سونوگرافی روشی غیر تهاجمی است (سوزن و تزریق ندارد).
• سونوگرافی نسبت به سایر روشهای تصویربرداری ارزانتر است.
• تصویربرداری با سونوگرافی بسیار ایمن است و در فرآیند آن از اشعه استفاده نمی شود.
• اسکن سونوگرافی تصویری واضح از بافتهای نرم ارائه می دهد که به خوبی در انواع دیگر تصویر برداری قابل دستیابی نیست.

بررسی ابعاد و اندازه های کلیه در سونوگرافی

تکنسینی که سونوگرافی را انجام می دهد، ژلی را روی پوست شما در ناحیه کلیه ها پخش می کند. این ژل به هدایت بهتر امواج صوتی تولید شده توسط مبدل کمک می کند. سپس مبدل را به شکم شما می مالد. در نقاط خاصی در طول سونوگرافی، ممکن است از شما بخواهند نفس خود را حبس کنید یا به پهلو بخوابید. امواج صوتی تولید شده توسط مبدل از اندام های شما باز می گردد یا به اصطلاحی، پژواک می شوند. یک کامپیوتر این پژواک ها را می گیرد و تصاویری از کلیه شما ایجاد می کند.

اقدامات قبل از سونوگرافی کلیه

برای انجام سونوگرافی نیازی به پرهیز از خوردن و نوشیدن نیست. قبل از سونوگرافی بهتر است لباس زیر مناسب و راحت بپوشید تا بتوانید به آسانی آن را از بدن خارج کنید.

عوارض سونوگرافی کلیه

سونوگرافی کلیه روش ایمن برای بررسی بیمار و دریافت تصاویر حیاتی بدون خطر ابتلا به اشعه است. در موارد نادر، بیمار ممکن است برخی از حساسیت های خفیف را در مناطقی که مورد آزمایش قرار گرفته اند متوجه شوند؛ اما باید ظرف چند ساعت پس از عمل کاهش یابد.

نسخه اصلی مطلب اندازه طبیعی کلیه ها در بزرگسالان را در سایت دکتر غلامرضا سیف بخوانید.

---