اسکلت ما از استخوان تشکیل شده است. استخوان ها نوعی بافت همبند هستند که با کلسیم و سلول های استخوانی تقویت شده اند. استخوان ها دارای مرکز نرم تری به نام مغز هستند که در آن سلول های خونی ساخته می شوند. وظایف اصلی اسکلت، حمایت از بدن، امکان حرکت و محافظت از اندام های داخلی است. استخوان ها اسکلت و شالوده ی کلی بدن را می سازند و به ما این امکان را می دهند که با محیط اطراف خود تعامل برقرار کنیم و بدن خود را در برابر نیروی جاذبه به حرکت درآوریم.

شکستگی استخوان زمانی اتفاق می افتد که نیرویی که به استخوان وارد می شود، قوی تر از آن باشد که استخوان می تواند تحمل کند. این امر ساختار و استحکام استخوان را مختل می کند و منجر به درد، از دست دادن عملکرد و گاهی خونریزی و آسیب در اطراف محل می شود. انواع مختلفی از شکستگی استخوان وجود دارد. برخی از آنها بسته به قدرت و جهت نیرو، استخوان درگیر و سن و سلامت عمومی فرد، شدیدتر از سایرین هستند.

دلایل شکستگی استخوان

استخوان های سالم بسیار مقاوم هستند و می توانند ضربه های قوی را تحمل کنند. البته اگر فشار کافی به آنها وارد شود، ممکن است ترک بخورند یا بشکنند. ضربه فیزیکی، فشارآوردن بیش ازحد و بیماری هایی مانند پوکی استخوان که استخوان را ضعیف می کنند، از دلایل اصلی شکستگی استخوان هستند. معمولاً با افزایش سن استخوان ها ضعیف تر می شوند و این مسئله خطر شکستگی را افزایش می دهد. همچنین احتمال ابتلا به بیماری های تضعیف کننده استخوان در افراد مسن تر بیشتر است.

علائم شکستگی استخوان

امکان دارد شما با احساس درد در قسمتی از بدن تصور کنید که استخوان آن ناحیه دچار شکستگی شده باشد؛ اما باید توجه داشته باشید نشانه های بی شماری وجود دارد تا بتوان به طور قطع بر شکسته شدن استخوان اذعان کرد.

1. بروز تورم: تورم اولین نشانه ای است که پس از شکستگی مشاهده خواهد شد. لبه های برنده استخوان در اثر شکستگی منجر به پارگی و آسیب به بافت های مجاور شده که تورم و التهاب را در پی خواهد داشت.
2. احساس درد هنگام لمس: اغلب پزشکان در معاینات اولیه با لمس محل آسیب دیده احتمال شکستگی و یا عدم شکستگی را خواهند داد. لمس محل شکستگی استخوان برای بیمار بسیار دردناک خواهد بود.
3. تغییر شکل ظاهری: این مورد زمانی اتفاق می افتد که استخوان به طور کامل شکسته باشد که خود را با انحراف و یا کوتاه شدگی نشانه می دهد؛ اما در موارد ترک و مو برداشتن استخوان تغییر شکل مشاهده نخواهد شد.
4. ناتوانی در حرکت عضو: زمانی که استخوان ناحیه ای از بدن دچار شکستگی شود فرد توانایی تحمل درد در هنگام حرکت آن عضو را نخواهد داشت؛ بنابراین سعی می کند عضو آسیب داده را بی حرکت نگه دارد.
5. تغییر رنگ پوست: ممکن است در طول زمان ناحیه شکسته شده دچار رنگ پریدگی و یا کبودی شود.
6. از دیگر نشانه های شکستگی استخوان می تواند به احساس وجود فاصله بین استخوان و همچنین احساس ساییدگی آن اشاره کرد.

انواع شکستگی استخوان

هنگامی که شما یک استخوان را می شکنید، ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی و به طور کلی، تیم مشاوره پزشکی آن را شکستگی استخوان می نامند. این شکستگی، شکل استخوان را تغییر می دهد و اغلب ممکن است مستقیماً روی یک استخوان یا در طول آن اتفاق بیفتد. شکستگی ایجاد شده می تواند یک استخوان را به دو و یا چند قسمت تبدیل کند. انواع شکستگی استخوان عبارتند از:

1. شکستگی های بسته یا باز: اگر آسیب باعث آسیب و پاره شدن پوست نشود، شکستگی بسته نامیده می شود. اگر پوست باز شود، به آن شکستگی باز یا شکستگی مرکب می گویند.
2. شکستگی های کامل: شکستگی به طور کامل از استخوان عبور می کند و آن را به دو قسمت تقسیم می کند.
3. شکستگی های جابجا شده: در این حالت، شکافی در جایی که استخوان می شکند ایجاد می شود. اغلب، این آسیب برای درمان نیاز به جراحی دارد.
4. شکستگی های جزئی: شکستگی تمام طول استخوان را طی نمی کند.
5. شکستگی های استرسی: در این نوع از شکستگی، شکافی ایجاد می شود که گاهی اوقات پیدا کردن آن با تصویربرداری سخت است.

عوارض زودرس شكستگی

عوارض زود رس شامل آسیب های عصبی عروقی یا آسیب های بافت نرم، خون رفتگی و آلودگی موضعی و عفونت هستند.

عوارض دیر رس شكستگی استخوان

عوارض دیر رس شامل مال یونیون یا بد جوش خوردن، عوارض آمبولی یا انسداد عروق، استئومیلیت یا التهاب و عفونت استخوان و نقص عملکردی هستند.

جوش خوردن شكستگی استخوان

روند بهبودی پس از شکستگی استخوان به مواردی همچون نوع استخوان، سن، میزان تحرک در ناحیه ای که دچار شکستگی شده است، تغذیه، سلامت عمومی بدن و داروهایی که بیمار مصرف می کند بستگی دارد.
مراحل التیام و جوش خوردن طبیعی استخوان ها عبارتند از:

• خونریزی در محلی که دچار شکستگی شده است.
• جمع شدن خون در اطراف ناحیه ای که دچار شکستگی شده است.(هماتوم)
• واکنش های ضدالتهابی که در عرض هشت ساعت اتفاق می افتد.
• رشد جدید رگ های جدید خونی در محل آسیب دیده.
• جمع شدن مواد معدنی در جای آسیب دیده و تبدیل آن به استخوان کامل.(تشکیل کال استخوانی)
• اصولاً یک ماه پس از ایجاد زخم بهبودی حاصل می شود و به اصطلاح جوش خوردن استخوان حاصل می شود.
• در این مرحله جوش خوردگی به صورت ناقص اتفاق افتاده و تحمل فشار زیاد را ندارد.
• با گرفتن عکس رادیولوژی پزشک از جوش خوردگی کامل یا ناقص استخوان ها مطمئن می شود.
• جوش خوردن کامل استخوان ها نیاز به 6 الی 8 هفته زمان دارد.
• استخوان ها از لحاظ بافت شناسی به انواع مختلفی تقسیم می شوند و روند جوش خوردن نیز در هر کدام متفاوت از دیگری است. برای مثال استخوان های بازو و ران که از نوع استخوان های توبولر یا لوله ای هستند مراحل گفته شده در بالا را برای ترمیم استخوان ها طی می کنند؛ اما استخوان پاشنه و مهره که از نوع استخوان اسفنجی هستند در هنگام شکستگی برای جوش خوردن نیاز به تشکیل کال ندارند و استخوان ها به طور مستقیم جوش می خورند.

تشخیص شكستگی استخوان

برای تشخیص شکستگی استخوان، پزشک محل جراحت را بررسی می کند. برای تشخیص قطعی باید یک یا چند آزمایش عکسبرداری انجام شود. این آزمایش ها عبارتند از:

• اشعه ایکس : این دستگاه عکس برداری می تواند محل شکستگی را به صورت دوبعدی نشان دهد. معمولاً اشعه ایکس اولین انتخاب پزشک هاست.
• اسکن استخوان: اسکن استخوان برای شکستگی هایی به کار می رود که با ایکس ری مشخص نمی شوند. این اسکن زمان بیشتری می برد و به ۲ معاینه با فاصله زمانی ۴ ساعت نیاز دارد.
• سی تی اسکن: سی تی اسکن از رایانه ها و اشعه ایکس استفاده می کند تا تصاویری مقطعی و با جزئیات از استخوان نشان دهد.
• ام آر آی: دستگاه ام آر آی با استفاده از میدان های مغناطیسی قوی، تصاویری با جزئیات زیاد نشان می دهد. این روش معمولاً برای تشخیص شکستگی های تنشی استفاده می شود.

روشهای درمان شكستگی استخوان

• پزشک معمولاً قسمتی که دچار شکستگی شده است را با گچ یا آتل می بندد. گچ ها ناحیه شکسته را به صورت سفت و سخت از تمام جهات محافظت می کنند؛ اما آتل استخوان را تنها از یک طرف محافظت می کند. هر دو تکیه گاه باعث می شوند که استخوان بی حرکت بماند و آن را صاف نگه می دارد. در این صورت استخوان دوباره رشد کرده و بهبود می یابد؛ اما اگر استخوان های کوچک تر مانند انگشتان دست و پا بشکند آنها را گچ نمی گیرند و از آتل برای بی حرکت ماندن آن استفاده می کنند.
• پزشکان گاهی اوقات ممکن است بیماران را مجبور به کشش کنند. این روش درمانی با استفاده از قرقره و وزنه باعث کشش عضلات و تاندون های اطراف استخوان شکسته می شود. این کشش استخوان را تراز می کند تا بهبود یابد.
• برخی از شکستگی ها ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند. در این جراحی ها پزشک جراح از پیچ، صفحات و فیکساتورها یا قاب های فولاد ضد زنگ برای ثابت نگه داشتن استخوان استفاده می کند.

نسخه اصلی مطلب روشهای درمان شكستگی استخوان را در سایت دکتر سلمان فلاح بخوانید.

---